Partij-Wittem
Van Wikipedia
  |
|
| Provincie |  Limburg |
| Gemeente |  Gulpen-Wittem |
| Inwoners | 770 (1 jan 2005) |
| Geografische ligging | 50°48'41 NB 5°54'51 OL |
| Geografische ligging | {{{coordinaten}}} |
| Belangrijke verkeersaders | N278 |
| Netnummer | 043 |
| Postcodes | 6286 |
 |
|
Partij-Wittem (Limburgs: Partei-Wittem) is één van de tien kerkdorpen van de Zuid-Limburgse gemeente Gulpen-Wittem. Bij het dorp staat het Redemptoristenklooster dat als bedevaartsoord bekend staat in heel Nederland en in het grensgebied.
[bewerk] Geschiedenis
De eerste officiële vermelding van Partij is in 1364 als dae torteyd, afgeleid van het Romaanse 'Tortata', hetgeen 'bocht' of 'kromming' betekent. Wittem wordt reeds in 1135 vermeld als Witham. Het gelijknamige kasteel, dat tegenwoordig dienst doet als een exclusief hotel en restaurant, stamt uit de 13e eeuw, hoewel het in de 15e eeuw flink is uitgebreid. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd het kasteel verwoest, maar de nieuwste delen zijn in 1611 gedeeltelijk herbouwd. In het bekende Redemptoristenklooster wordt de heilige Gerardus Majella vereerd, het klooster was in 1733 voor het eerst in gebruik door de kapucijnen. Voor die tijd lagen op het grondgebied van de toenmalige heerlijkheid Wittem reeds het van oorsprong 13e eeuwse kasteel en de woonkern Partij. Tevens werd er in 1733 een watermolen gebouwd aan een zijtak van de Selzerbeek, die door het dorp stroomt. Deze zijtak werd aangelegd voor de drinkwatervoorziening en de molen is er gedeeltelijk overheen gebouwd zodat het rad inpandig is opgehangen. De vroegere forellenvijver van het kasteel doet dienst als molenvijver. De huidige eigenaar van de molen is de Stichting Het Limburgs Landschap.
[bewerk] Ligging en vorming
Het dorp ligt aan de rivier de Geul, op de rechteroever, en wordt omgeven door landelijk en zeer heuvelachtig gebied. Op de linkeroever bevinden zich de grotere plaats Gulpen en de Gulperberg. Door het dorp loopt de oude heerweg van Maastricht naar Aken, tegenwoordig ligt parallel hieraan een moderne verkeersweg, de N278, waar de woonkern ten zuiden van is gelegen en het klooster ten noorden van. Rondom het klooster en het kasteel liggen enkele winkeltjes, restaurants/cafés en een aantal woningen verspreid, maar de woonkern is Partij. Bij Partij ligt ook het klooster Mariëndaal waar zich tevens twee kleine kapellen en een Lourdesgrot bevinden. De buurtschappen Sinselbeek en Cartils behoren ook tot Wittem, bij laatstgenoemde staat tevens een gelijknamig kasteel uit de 15e en 16e eeuw, dat tegenwoordig particulier bezit.
Patroonheiligen van het dorp zijn Alfonsus en Johannes van Nepomuk. De barokkerk, die ontworpen werd door de Duitse bouwmeester J.C. Schlaun, ligt bij het kloostercomplex van Wittem en bestaat uit een oud en nieuw kerkgebouw. Het oude ligt volledig ingeklemd tussen het klooster en het nieuwe kerkgebouw en hiervan zijn van buiten gezien alleen nog de voorgevel en de klokkentoren zichtbaar. Het nieuwe gebouw is gelegen aan de buitenste zijde van het complex, begrensd door de weg naar Eys.
|
|
 |
|---|---|
| Dorpen: Epen | Eys | Gulpen | Mechelen | Nijswiller | Partij-Wittem | Reijmerstok | Slenaken | Wahlwiller | Wijlre | |
| Gehuchten: Beutenaken | Elkenrade | Eperheide | Etenaken | Euverem | Eyserheide | Heijenrath | Hilleshagen | Ingber | Kuttingen | Schweiberg | Stokhem | Trintelen | |
