Taxi Driver
Van Wikipedia
Taxi Driver is een Amerikaanse speelfilm, geregisseerd door Martin Scorsese uit 1976.
De film staat bekend om zijn sterke acteerprestaties en realisme. De film was van groot belang voor de hoofdrolspelers Robert De Niro en Jodie Foster, die ten tijde van de opnames 14 jaar oud was. Foster kreeg een Academy Award nominatie voor de beste vrouwelijke bijrol en De Niro werd genomineerd in de categorie beste mannelijke hoofdrol. De film zelf werd ook genomineerd voor "Beste Film" en de muziek van Bernard Herrman (zijn laatste werk voordat hij stierf) voor "Beste originele Muziek".
Inhoud |
[bewerk] Cast
- Robert De Niro - Travis Bickle
- Jodie Foster - Iris Steensma
- Cybill Shepherd - Betsy
- Harvey Keitel - 'Sport' Matthew
- Peter Boyle - Wizard
- Leonard Harris - Sen. Charles Palantine
- Albert Brooks - Tom
[bewerk] Plot
Travis Bickle (De Niro), een seksueel gefrustreerde oorlogsveteraan van 26 jaar, is sinds kort gestopt bij de Marine. Hij lijdt aan slapeloosheid en neemt daarom een baan als taxibestuurder in New York, en vindt het niet erg om 's nachts te werken. In zijn vrije tijd bekijkt Bickle pornofilms in bioscopen en rijdt hij doelloos rond in de slechte buurten van Manhattan.
Bickle is met afschuw vervuld door het verdwijnen van enig besef van normen en waarden. Bickle zegt hierover: "All the animals come out at night - whores, skunk pussies, buggers, queens, fairies, dopers, junkies, sick, venal. Someday a real rain will come and wash all this scum off the streets."
Als op een avond Iris (vertolkt door Foster), een 12 jaar oude prostituee, toevallig in zijn taxi belandt wanneer ze probeert te ontsnappen aan haar pooier, raakt hij door haar geobsedeerd. Hij wil haar proberen te redden ook al ziet Iris dat zelf helemaal niet zitten. Over haar pooier, Sport, vertelt ze dat hij eigenlijk een heel vriendelijke en zorgzame persoon is.
Bickle raakt ook geobsedeerd door Betsy (vertolkt door Cybill Shepherd). Betsy werkt voor de senator van de staat New York genaamd Palantine, die campagne voert voor de presidentiële nominatie. Palantine belooft drastische sociale veranderingen. Betsy is in het begin van hun relatie geïntrigeerd door Bickle. Eerst neemt Bickle haar mee uit lunchen, waarin hij met haar flirt en sympathiseert met haar eenzaamheid. Uiteindelijk maken ze een afspraak om naar de film te gaan. Bickle neemt haar mee naar een pornografische film, en Betsy vertrekt in afschuw.
Daarna raakt Bickle steeds verder in zich zelf getrokken. Hij koopt een mes en 4 pistolen. Tijdens een van zijn ritten legt een zakenman (een kleine rol van Martin Scorsese zelf) aan hem uit hoe hij zijn vrouw wil vermoorden omdat ze vreemd gaat. Wanneer hij boodschappen haalt bij een winkel die hij vaak bezoekt wordt er een overval gepleegd, en Bickle schiet de overvaller neer. Bickle schrijft een brief aan zijn ouders, waarin hij schrijft dat hij bezig is met zeer belangrijk en geheim overheidswerk. Ook vertelt hij over Betsy.
Bickle probeert zijn frustaties te uiten aan Wizard, een zeer ervaren taxibestuurder. Hij vertelt dat hij de dwang heeft om "iets groots te doen". Wizard zegt tegen hem dat hij moet relaxen en zich meer moet vermaken. Travis heeft plannen om een aanslag op senator Palantine te plegen.
Travis heeft allerlei methodes bedacht waarmee hij zijn pistolen verstopt en snel tevoorschijn kan halen. Beroemd is de scène waarin Bickle voor een spiegel staat, en de speech oefent die hij wil geven als hij tijdens zijn aanslag wordt geconfronteerd met iemand die hem tegen wil houden. Bickle : "You talkin' to me? You talkin' to me? You talkin' to me? Then who the hell else are you talkin' to? You talkin' to me? Well, I'm the only one here. Who do the fuck do you think you're talking to? Oh, yeah? Ok.".
Bickle onderneemt dan een poging om senator Palantine te vermoorden tijdens een van zijn publieke campagnespeeches. Hij wordt echter gespot door iemand van de geheime dienst. Bickle ging een tijd eerder al een gesprek met de geheim agent aan, informerend naar manieren om bij de dienst te komen werken. Nadat de geheime dienst hem door heeft, vlucht hij, en gaat daarna op weg naar Sport (de pooier van Iris) en probeert hem te vermoorden. Dan probeert hij Iris bij hem weg te halen, maar Sport is nog niet dood en verwondt hem. Uiteindelijk is iedereen behalve Iris en Bickle dood.
Wanneer de politie aankomt in het gebouw waar dit alles heeft plaatsgevonden, zit Bickle gewond op een bank. Het lijkt alsof hij sterft. Als hij de politie ziet, plaatst hij zijn wijsvinger tegen zijn hoofd en doet alsof hij zichzelf neerschiet.
De media schrijven over Bickle alsof hij een held is. Wanneer Bickle weer zijn baan oppakt als taxibestuurder, komt op een avond Betsy in zijn taxi. Ze maakt opmerkingen over het redden van Iris en zijn bekendheid door de media. Bickle gaat er niet op in, en het lijkt alsof hij niet vindt dat hij een held is. Over het einde van deze film is veel debat ontstaan.
[bewerk] Achtergrondinformatie
Tijdens de voorbereiding op de film werkte Robert De Niro in een aantal weekeinden als echte taxichauffeur in New York. Op dat moment maakte hij met Bernardo Bertolucci de film 1900, en vloog dus heen en weer tussen Rome en New York om dit alles te kunnen doen.
De film wordt verteld vanuit het oogpunt van Bickle. Er is echter één scène toegevoegd die (gedeeltelijk) breekt met deze structuur, namelijk de dansscène tussen Sport en Iris. Om de structuur te herstellen is een shot van Bickle toegevoegd, waarin te zien is dat hij buiten het gebouw staat en kijkt naar de kamer waar Sport en Iris zich bevinden.
De shots in de taxi zijn in een taxi opgenomen die echt door de stad rond reed. Dat hield in dat de camera in de taxi werd geplaatst samen met Martin Scorsese, Michael Chapman (cameraman), de acteurs en een geluidsman in de achterbak. Scorsese wilde hiermee deze scènes in de taxi zo realistisch mogelijk maken.
Veel van de dialoog in de film is een combinatie van het script en improvisatie sessies tijdens de voorbereidingen. Vooral het karakter Tom is verder uitgewerkt door middel van improvisatie omdat dit karakter niet volledig was uitgeschreven in het script. Ditzelfde proces gebeurde bij het karakter Sport (Harvey Keitel), weliswaar op een andere manier. Oorspronkelijk zou deze rol niet veel dialoog hebben (5 regels totaal), maar Keitel koos ervoor om deze rol verder uit te diepen. De scène waarin Travis Bickle een gesprek aan gaat met Sport is hier een voorbeeld van, waarin Sport in het begin van de ontmoeting denkt dat Bickle iemand van de politie is. Het uitbreiden en improviseren van deze rol gebeurde altijd in samenwerking met Martin Scorsese, met in het achterhoofd dat het belangrijk was om de basis van het script te bewaken en daarvan niet te ver weg van te gaan.
De beroemde scéne waarin Travis Bickle voor de spiegel staat en tegen zichzelf praat is bijvoorbeeld ontstaan uit improvisatie.
Het karakter van Harvey Keitel (Sport) zou oorspronkelijk zwart zijn, zoals in het script staat. De makers vonden het echter sociaal onverantwoord om dit zo te laten. Het uitgesproken racisme van Travis Bickle zou volgens de makers kunnen leiden tot rellen in in de bioscopen.
Bickle verwijst bij zijn uitspraak "I'm God's Lonely Man" naar het essay "God's Lonely Man" van Thomas Wolfe, een in 1938 overleden schrijver. In dit boek schrijft Wolfe :
- "The whole conviction of my life now rests upon the belief that loneliness, far from being a rare and curious phenomenon, is the central and inevitable fact of human existence"
- Vertaling : "De complete overtuiging van mijn leven rest nu op het geloof dat eenzaamheid, een fenomeen dat verre van vreemd en uniek is, het centrale en onvermijdelijke feit is van het menselijke bestaan"
Paul Schrader, scriptschrijver van de film, zegt dat hij de inspiratie voor het script kreeg toen hij een tijdje geen verblijfplaats had nadat zijn huwelijk en een daaropvolgende relatie waren stukgelopen. Hij zwierf maar wat rond en realiseerde zich dat hij al weken niemand meer had gesproken en geïsoleerd has geleefd. Hierdoor kwam hij op het idee om de taxi als metafoor voor eenzaamheid te gebruiken. Het script schreef hij toen tot 2x toe in slechts 10 dagen tijd.
[bewerk] Bronnen
- Making of "Taxi Driver" (documentaire)
