Torero (stierenvechter)
Van Wikipedia
De torero is de persoon bij het stierenvechten die de stier uitdaagt en bevecht. Normaal gesproken gebruikt hij een muleta, een (rode) lap om de stier een richting op te sturen. Bij de meeste stierengevechten (Spaans: corridas) treden diverse torero's na elkaar op: de picadores die de stier met spiezen verwonden, de banderilleros, die speren met weerhaken in het lichaam van de stier steken en ten slotte de matador die de stier doodt (matador betekent "doder").
Torero's zijn in de regel vrij kleine slanke en lenige mannen, hoewel tegenwoordig ook een torera Cristina Sánchez de arena betreedt.
Buiten Spanje treedt de torero ook op bij stierengevechten in Portugal, Frankrijk, en Mexico, Venezuela, Peru, Colombia en Ecuador.
In plaats van torero wordt buiten Spanje ook wel toreador gezegd. De kenners beschouwen dit woord meestal als een misconceptie. Vaak zegt men dat dit woord bedacht is door Georges Bizet, die in de opera Carmen de stierenvechter met dit woord aanduidt. Die opera is echter geschreven naar een roman van Prosper Mérimée, waarin ook sprake is van toreador. In werkelijkheid bestond het woord 'toreador' al veel eerder, en het is wel degelijk van Spaanse oorsprong: tot de achttiende eeuw was de toreador in Spanje een stierenvechter te paard.
Inhoud |
[bewerk] Cultuur
Hoewel het stierengevecht omstreden is in veel landen, wordt het in Spanje door een (steeds kleiner wordend) aantal mensen als cultuur gezien. Liefhebbers beschrijven het stierengevecht als een mix van sport en kunst en zien het allerminst als vermaak. Desondanks is ook in Spanje een grote schare tegenstanders die het een barbaars schouwspel vinden.
De torero geniet in het klassieke Spanje veel aanzien. Veel torero's worden aanbeden als halfgoden, met nog meer status dan de in Spanje al bijzonder bewonderde voetballers, en vooral op vrouwen kan een stierenvechter een bijzondere aantrekkingskracht hebben. Er wordt een vorm van mannelijkheid (machismo) aan het stierengevecht toegedicht, volgens tegenstanders onterecht vanwege de in hun ogen ongelijke strijd tussen de torero en de (vaak verzwakte) stier.
[bewerk] Torero's in de kunst
Door de bijzondere positie van de torero in de maatschappij, is het een dankbaar onderwerp van allerlei kunstuitingen geworden:
- De Amerikaanse schrijver Ernest Hemingway woonde een tijd in de bakermat van het stierenvechten, het idyllische Andalusische stadje Ronda. Hier bevindt zich ook de oudste stierenvechtersarena (plaza de toros) van Spanje en werden de beroemde torero's Pedro Romero en Cayetano en Antonio Ordóñez geboren.
- De Nederlandse beeldhouwer André Schaller maakte een beeldhouwwerk Hommage a un Torero dat zich bevindt in Amstelveen.
- De surrealist Salvador Dalí schilderde van 1968 tot 1970 het schilderij De hallucinogene toreador1 en in 1968 het Tauromachia I - El Torero, El Matar2.
- De 19e eeuwse Franse kunstschilder Édouard Manet schilderde in 1865 Le Toréador Mort.
- Zoals meer Zuid-Spaanse musici, maakte de Spaanse popgroep Azúcar Moreno in 1991 het nummer Torero!.
- De film Hable con ella uit 2001 van Pedro Almodóvar draait onder meer rond een vrouw die door haar werk als torera (een vrouwelijke torero) in coma raakt.
- In 2003 bracht de Puerto Ricaanse zanger Chayanne ook een nummer met de titel Torero uit.
Verspreid over Spanje staan veel beelden van torero's, een voorbeeld is de Niño de la Palma in Ronda.
[bewerk] Beroemde torero's
- Joaquín "Costillares" Rodríguez, Sevilla (1729 - 1800)
- Pedro Romero, Ronda (1754 - 1839)
- Cayetano Ordóñez (Niño de la Palma), Ronda (1904 - 1961)
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Voetnoten
1 Afbeelding van De hallucinogene toreador
2 Afbeelding van Tauromaquía I - De torero, het doden