Verdrag van Urga
Van Wikipedia
Het Verdrag van Urga werd in 1913 gesloten in Urga, het huidige Ulaanbaatar. In het verdrag tussen de boeddhistische regio's Buiten-Mongolië en Tibet spraken beide landen uit dat beide al min of meer autonome delen van het Keizerrijk China na de val van Qing-dynastie in 1912 zich onafhankelijk mochten noemen van de Republiek China die inmiddels door Kwomintang-leider Soen Jat Sen was uitgeroepen. Ze beloofden elkander wederzijdse bijstand, steun in het streven boeddhistische staten in stand te houden en onderling handel te drijven.
Die nastrevingen, neergelegd in het Verdrag, zijn om verschillende redenen nooit geheel ten uitvoer gebracht:
- 1. Buiten-Mongolië stond al onder invloed van Rusland en raakte na de Russische Revolutie in de macht van de Witten. Pas na veel strubbelingen raakte de toestand gestabiliseerd waarbij Tuva een deel van de Sovjet-Unie, en Mongolië onafhankelijk werd. De Volksrepubliek China heeft zich daar, mede vanwege de banden met de Sovjet-Unie in de jaren '50, bij neergelegd.
- 2. Groot-Brittannië trachtte vanuit India invloed te verkrijgen in Tibet en ondersteunde wijfelend het onafhankelijkheidsstreven. Al binnen enkele jaren kwam het daarop onder Chinese druk terug. Soen Jat Sen dacht aan een federatief China der volkeren, waarin Tibet vergaande autonomie zou krijgen, maar stierf voordat hij die staatsvorm kon doorvoeren.
- 3. Naast Rusland en Groot-Brittannië durfde geen enkele andere mogendheid het aan voor het separatisme in China sympathie te tonen.
- 4. Door een isolationistische politiek te voeren vervreemdde Tibet zich steeds meer op het internationale politieke toneel. Ook speelde het land geen grote rol in het ondersteunen van de Geallieerden in de strijd tegen Japan tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na de stichting van de Volksrepubliek China in 1949 en de eerste Chinese inval in 1951 durfde geen enkel land vanwege de Koude Oorlog nog op te komen voor Tibet.
