Verplicht vakbondslidmaatschap
Van Wikipedia
Het verplicht vakbondslidmaatschap is de verplichting voor alle werknemers in een bepaalde bedrijfstak of bij een bepaalde werkgever om lid te zijn van een vakbond, waarbij die verplichting wordt gehandhaafd door middel van afspraken tussen werkgevers en werknemersorganisaties.
Als in een bedrijf of bedrijfstak een verplicht vakbondslidmaatschap geldt, zijn de werknemers verplicht lid van een vakbond te zijn en te blijven, op straffe van ontslag. Bovendien is het vakbondsleden verboden om in dienst te treden van bedrijven die deze afspraak schenden, op straffe van ontzegging (royement) van het vakbondslidmaatschap. Als een vakbondslid uit de vakbond wordt gezet, heeft hij dus ook nauwelijks mogelijkheden om in die bedrijfstak werkzaam te blijven.
Inhoud |
[bewerk] Achtergrond van het verplicht vakbondslidmaatschap
De vakbonden streven door middel van onderhandelingen en acties naar betere arbeidsvoorwaarden voor de arbeiders. Als deze betere arbeidsvoorwaarden alleen voor de vakbondsleden gelden, kunnen de werkgevers ertoe overgaan om vooral ongeorganiseerde arbeiders in dienst te nemen, waardoor het door de vakbond bereikte resultaat wordt ondermijnd. Om een betere machtspositie op te bouwen, kunnen de vakbonden proberen het vakbondslidmaatschap verplicht te maken.
Een argument voor de rechtvaardiging van het verplicht vakbondslidmaatschap is het feit dat alle arbeiders meeprofiteren van de inspanningen van de vakbond, en dat het daarom redelijk is als ook alle arbeiders contributie betalen.
[bewerk] Kritiek
Tegen het verplichte vakbondslidmaatschap wordt ingebracht, dat het in zekere zin in strijd is met de vrijheid van vereniging als mensen gedwongen worden van bepaalde verenigingen lid te worden.
Een ander bezwaar zou kunnen zijn, dat de vakbeweging innerlijk verzwakt zou kunnen worden, doordat er misschien vele leden zijn, die niet uit principe lid zijn van de bond, maar alleen omdat het moet.
[bewerk] Verplicht vakbondslidmaatschap wereldwijd
Het verplicht vakbondslidmaatschap is het meest bekend in het Verenigd Koninkrijk, waar het vanouds veel wordt toegepast. Daarnaast kwam en komt het voor in bepaalde sectoren in de Verenigde Staten van Amerika. Het is in deze landen bekend onder de term closed shop.
In Nederland geldt het verplicht vakbondslidmaatschap in de grafische industrie.
[bewerk] Nederland
Enkele arresten van de Hoge Raad hebben de geldigheid van afspraken over een verplicht vakbondslidmaatschap bevestigd. Het werd echter niet toelaatbaar geacht om werknemers te verplichten lid te worden van bepaalde met name genoemde vakbonden.
