Portaal:Wetenschapsgeschiedenis

In de Prehistorie keek de mens verbaasd op naar de Zon, de Maan en de sterren, en vroeg zich af waarom ze bewegen. Hij vroeg zich af welke hogere machten zorgden voor natuurverschijnselen, leven en dood, en wat de logica van zijn bestaan was. Bij het zoeken naar antwoorden ontstonden de religie, filosofie en de wetenschap.

Dankzij veranderende inzichten en filosofische stromingen en steeds betere technologieën is het totaal aan menselijke kennis sinds die tijd bijna continu gegroeid. Tegelijkertijd is de definitie van wat wetenschap inhoudt ook veranderd. De wetenschapsgeschiedenis bestudeert de intellectuele stappen die door de eeuwen heen tot de huidige kennis en inzichten hebben geleid, maar ook de concepten en ideeën die in dat proces aan de kant geschoven zijn. Ze probeert daarbij de inzichten uit het verleden in hun historische, culturele en intellectuele context te plaatsen.

Hendrik Antoon Lorentz (1853 - 1928) was een van Nederlands grootste natuurkundigen. In zijn promotie-onderzoek toonde Lorentz voor het eerst aan dat de elektromagnetische theorie van Maxwell de regels van lichtbreking en -terugkaatsing minstens zo goed kon verklaren als de rivaliserende theorie van Fresnel. Lorentz kon in 1875 de kleurschifting van het licht verklaren en in 1878 het verband tussen dichtheid van een stof en zijn brekingsindex. De oorspronkelijke theorie van Maxwell kon niet verklaren waarom stoffen zo sterk verschillen in hun optisch gedrag. Lorentz wel, door combinatie van zijn expertise in de Maxwelltheorie en de moleculaire theorie van Boltzmann. Een van de voorspellingen van Lorentz was dat in een magnetisch veld de spectraallijnen van atomen zich zouden moeten splitsen. Deze splitsing werd in experimenteel werk van Pieter Zeeman inderdaad aangetroffen, en voor deze ontdekking ontvingen Lorentz en Zeeman in 1902 gezamenlijk de Nobelprijs.(lees verder)

• De Amerikaanse regering begon met het Manhattanproject, dat tot de ontwikkeling van de atoombom zou leiden, na een vertrouwelijke brief van de natuurkundigen Albert Einstein en Leó Szilárd aan president Roosevelt. De twee geleerden waarschuwden de president dat de nazi’s eerder een atoombom zouden kunnen ontwikkelen dan de V.S.
• Charles Darwin gebruikte het woord “evolutie” pas in de zesde editie van “de oorsprong der soorten”. In eerdere versies kwam het woord niet voor.
• De eerste stoommachine werd uitgevonden door de Griekse uitvinder Heron van Alexandrië rond het jaar 60 na Christus, zo’n 18 eeuwen voor de industriële revolutie. Eeuwenlang werd het enorme potentiaal van de uitvinding niet ingezien.
• De lancering van de eerste Spoetnik door de Sovjet-Unie in 1957 was de directe aanleiding voor het ontstaan van internet.