Geschiedenis
Van Wikipedia
Portaal Geschiedenis |
Het woord geschiedenis of historie wordt meestal gebruikt voor informatie over het verleden, zoals bijvoorbeeld in de "geologische geschiedenis van de aarde". Als studieveld refereert het aan de "geschiedenis van de mens", dat wat vastgelegd is over het verleden van de menselijke maatschappij.
Geschiedenis wordt gebaseerd op een grote diversiteit aan bronnen, inclusief geschreven en gedrukte bronnen, interviews (mondelinge geschiedenis) en archeologie. Sommige benaderingen zijn in de ene periode gebruikelijker dan in de andere. Ook is de studie van geschiedenis onderhevig aan modetrends. De gebeurtenissen uit de periode vóór het geschreven woord staat bekend als de prehistorie.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis op Wikipedia
Voor een overzicht van de menselijke geschiedenis, zie Geschiedenis van de wereld |
Wikipedia bevat een grote hoeveelheid informatie over geschiedenis. Deze informatie is op verschillende manieren toegankelijk. Er zijn jaaroverzichten, bijvoorbeeld onder 855 of 1904 is te vinden wat er in dat jaar zoal gebeurd is. Hetzelfde geldt voor de dagen van het jaar, zie bijvoorbeeld 1 april. Daarnaast is er informatie per periode, per land of regio. Belangrijke figuren uit de geschiedenis hebben vaak hun eigen artikel.
Hieronder is een hele reeks verschillende ingangen weergegeven. Veel is er ook te vinden op het Geschiedenisportaal van Wikipedia.
[bewerk] Discipline
[bewerk] Hulpwetenschappen van de geschiedenis
- Chronologie
- Codicologie
- Epigrafie
- Hagiografie
- Heraldiek
- Metrologie
- Naamkunde
- Numismatiek
- Diplomatiek
- Paleografie
- Zegelkunde
- Vexillografie
[bewerk] Periode
- Eeuwen
- 365 dagenschema
- Prehistorie – oudheid – middeleeuwen – renaissance – de verlichting – nieuwste tijd
- De klassieken
[bewerk] Plaats
- Geschiedenis per werelddeel:
- Afrika – Antarctica – Australië – Azië – Europa – Noord-Amerika – Midden-Amerika – Zuid-Amerika – Oceanië
- Geschiedenis per land:
- Afghanistan – België – Bhutan - Bulgarije – Burma - China – Cyprus – Denemarken – Duitsland – Engeland – Egypte – Frankrijk – Griekenland – Hongarije – Ierland – Indonesië – Irak – Israël – Italië – Japan – Letland – Litouwen – Mexico – Myanmar - Nederland – Noorwegen – Polen – Rusland – Suriname – Turkije – Verenigd Koninkrijk – Verenigde Staten – Vietnam
- Geschiedenis per landsdeel:
- Bretagne – Gelderland – Siberië – Sicilië – Vlaanderen
- Geschiedenis per stad:
- Aegina – Amsterdam – Athene – Brugge - Doetinchem – Halle (Vlaams-Brabant) – Londen – Orange – Rotterdam – Warschau
[bewerk] Deelterrein
De geschiedenis kent allerlei deelterreinen die op verschillende onderwijsinstellingen worden onderwezen, waaronder:
- agrarische geschiedenis
- economische en sociale geschiedenis
- bedrijfsgeschiedenis
- gendergeschiedenis
- geschiedenis van internationale betrekkingen
- godsdienstgeschiedenis
- historische demografie
- historische geografie
- ideeëngeschiedenis
- institutionele geschiedenis
- kerkgeschiedenis
- krijgsgeschiedenis
- kunstgeschiedenis
- literatuurgeschiedenis
- maritieme geschiedenis
- militaire geschiedenis
- muziekgeschiedenis
- onderwijsgeschiedenis (historische pedagogiek)
- rechtsgeschiedenis
- vaderlandsegeschiedenis
- wetenschapsgeschiedenis
[bewerk] Geschiedenis per onderwijsinstelling
Het vak geschiedenis wordt op de verschillende onderwijsinstellingen verschillend onderwezen:
- Geschiedenis op de basisschool staat het verhaal van de geschiedenis staat centraal. Belangrijke gebeurtenissen en personen worden daarbij in een breder kader geplaatst.
- In het voortgezet onderwijs is het geschiedenis-onderwijs vooral toegespitst op het aanleren van historische vaardigheden en wordt de kennis verder uitgediept. De balans ligt in het VMBO Theoretische leerweg meer bij de kennis en op het VWO ligt de balans meer bij het aanleren van de vaardigheden.
- Na het voortgezet onderwijs zijn er op MBO en HBO-niveau lerarenopleidingen geschiedenis. Op universitair niveau is geschiedenis een volwaardige studierichting, veelal binnen de letteren-faculteit.
Met ingang van 2007 (al moet de minister het formele besluit nog nemen) wordt de geschiedenis in het basis- en voortgezet onderwijs cyclisch gebracht. Leerlingen krijgen de geschiedenis dan drie maal geleerd (basisonderwijs - onderbouw - bovenbouw), waarbij de diepgang telkens groter wordt. De leidraden hierbij vormen de tien tijdvakken met 49 kenmerkende aspecten en de canon van de geschiedenis (EnToen.nu) met 50 gebeurtenissen en personen die elke Nederlander zou moeten kennen.
[bewerk] Periodisering
Over het algemeen houdt men bij bovenstaande terreinen van geschiedwetenschap de volgende globale indeling van tijdsperioden aan:
- De prehistorie: vóór 2000 voor Chr.
- De oude geschiedenis: 2000 voor Chr - 590 na Chr.
- De middeleeuwen: 590 - 1500
- De nieuwe of vroegmoderne geschiedenis : 1500 - 1800
- De nieuwste of moderne geschiedenis: 1800 - 1945
- De eigentijdse geschiedenis: 1945-heden
In het Belgisch onderwijssysteem (vanaf secundair onderwijs) wordt de volgende indeling in tijdvakken gehanteerd:
- De prehistorie tot 3500 v. Chr.
- De stroomculturen (oude nabije oosten) 3500 v. Chr. tot 800 v. Chr.
- De klassieke oudheid 800 v. Chr. tot 500
- De middeleeuwen 500-1450
- Nieuwe tijd 1450-1750
- Nieuwste tijd 1750-1945
- Moderne tijd 1945-nu
Of
- De prehistorie tot 3500 v. Chr.
- De oudheid 3500 v. Chr. tot 500
- De middeleeuwen 500-1450
- Nieuwe tijd 1450-1750
- Nieuwste tijd 1750-1945
- Moderne tijd 1945-nu
In het Nederlandse basis- en voortgezet onderwijs wordt tegenwoordig een indeling in tien tijdvakken gehanteerd:
- Tijd van jagers en boeren (~prehistorie) tot 3000 v.Chr.
- Tijd van Grieken en Romeinen (~oudheid) 3000 v. Chr. tot 500
- Tijd van monniken en ridders (~vroege middeleeuwen) 500-1000
- Tijd van steden en staten (~hoge en late middeleeuwen) 1000-1500
- Tijd van ontdekkers en hervormers (~renaissance/reformatie 1500-1600
- Tijd van regenten en vorsten (~Gouden Eeuw) 1600-1700
- Tijd van pruiken en revoluties (~verlichting) 1700-1800
- Tijd van burgers en stoommachines (~industrialisatie) 1800-1900
- Tijd van de wereldoorlogen (eerste helft twintigste eeuw) 1900-1950
- Tijd van televisie en computer (tweede helft twintigste eeuw) 1950-nu
[bewerk] Onderwerp
- bibliotheekwezen
- boeddhisme
- calculus
- christendom
- computer
- Esperanto
- geschiedschrijving
- kerk
- kunst
- islam
- kastelen
- Nederlandse literatuur
- muziekgeschiedenis
- muzieknotatie
- Olympische Spelen
- standensamenleving in de Middeleeuwen
- wetenschap en techniek
[bewerk] Historische lijsten
- Lijst van Amerikaanse presidenten
- Lijst van geschiedkundigen
- Lijst van heersers
- Lijst van historische plaatsnamen
- Lijst van oorlogen
- Lijst van pausen
- Lijst van theologen
- Lijst van veldslagen
- Lijst van verdragen
[bewerk] Van A tot Z lijsten
- Christendom
- Franse Revolutie
- Islam
- Jodendom
- Napoleontische tijd
- Ontdekkingsreizen
- Prehistorie
- Tachtigjarige Oorlog
- Tweede Wereldoorlog
[bewerk] Gerelateerde onderwerpen
- Andere tijden
- Archeoloog
- Cultuurgeschiedenis
- Historicus
- Paleontoloog
- Toekomstkunde
- Oude geschiedenis of Geschiedenis van de oudheid