Nidaros erkebispedøme

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

For informasjon om det lutherske bispedømet, sjå Nidaros bispedøme.

Nidaros erkebispedøme var eit katolsk erkebispedøme med sete i Nidaros. Det vart oppretta av kong Olav Kyrre mellom 1070 og 1080 som bispedøme. Bispedømet vart opphøgd til erkebispedøme i 1153. Erkebispedømet vart innstifta av pave Anastasius IV i 1154, og var i funksjon fram til reformasjonen i 1537. Erkebiskopen sitt hovudsete var Erkebispegarden, rett ved domkyrkja Nidarosdomen. Frå 1152 til 1154 var Nicholas Breakspear i Skandinavia som paveleg utsending, og organiserte opprettinga av erkesetet.

Innhaldsliste

1 Utbreiing og jurisdiksjon
2 Overhyrdar
- 2.1 Lydbiskopar
3 Biskopar
- 3.1 Biskopar
- 3.2 Erkebiskopar

[endre] Utbreiing og jurisdiksjon

Erkebispedømet omfatta i tillegg til Noreg øyane i vest i Noregsveldet. Nidaros var eit metropolitanerkebispedøme med fylgjande underliggjande bispedøme suffraganar:

Bjørgvin bispedøme
Oslo bispedøme
Hamar bispedøme
Stavanger bispedøme
Kirkjubø katolske bispedøme, Færøyane
Kirkjuvåg katolske bispedøme, Orknøyane
Peel katolske bispedøme, Man
Skålholt katolske bispedøme, Sør-Island
Holar katolske bispedøme, Nord-Island
Gardar katolske bispedøme, Grønland

[endre] Overhyrdar

[endre] Lydbiskopar

Lydbiskopane var knytt til kongen, og ikkje til eit bispedøme, men vart rekna som forløparar for dei egentlege biskopane av Nidaros.

[endre] Biskopar

År	Biskop	Anna
?	Grimkjell	Olav den heilage sin hirdbiskop
?	Sigurd munk

[endre] Biskopar

År	Biskop	Anna
?	Adalbrikt	Innsett av Olav Kyrre
?	Simon	Levde i 1139
?	Ivar Kalfsson
?–1151	Reidar	Truleg utnemnd til erkebiskop i Roma, døydde på heimvegen

[endre] Erkebiskopar

År	Biskop	Anna
1153–1157	Jon Birgisson
1158/59–1188	Eystein Erlendsson	Rekna som helgen etter at han døydde
1188–1205	Eirik Ivarsson
1206–1214	Tore I
1215–1224	Guttorm
1225–1226	Peter av Husastad
1227–1230	Tore II «den trøndske»
1231–1252	Sigurd Eindridesson
1253–1254	Sørle
1255–1263	Einar
1265–1267	Håkon
1267–1282	Jon Raude
1287–1309	Jørund	Norges siste jarl
1309–1331	Eiliv
1333–1346	Pål
1346–1349	Arne
1350–1370	Olav
1371–1381	Trond
1382–1386	Nicolaus Rusare
1387–1402	Vinald
1402–1428	Eskill
1428–1450	Aslak Bolt
1452–1458	Henrik Kalteisen
1458–1474	Olav Trondsson
1475–1510	Gaute
1510–1522	Erik Valkendorf
1523–1537	Olav Engelbrektsson