AKS Chorzów
Z Wikipedii
AKS Chorzów (pełna nazwa: Amatorski Klub Sportowy) to były wielosekcyjny klub sportowy z Chorzowa, jeden z najstarszych na Górnym Śląsku. Znany głównie dzięki sekcjom piłki ręcznej i piłki nożnej. Jego szczypiorniści byli wielokrotnymi mistrzami Polski, a piłkarze wicemistrzami polskimi w 1937 i trzykrotnie brązowymi medalistami.
AKS Chorzów powstał 22 sierpnia 1910 jako Verein fuer Rasenspiele Königshütte (Królewska Huta - dzisiejszy Chorzów). Pierwsze swoje mecze drużyna VfR rozgrywała na boisku popularnie nazywanym "Na Pniokach" prawdziwą piłką ze skóry sprowadzoną przez Austriaka włoskiego pochodzenia - Kurta Palavicciniego. Zmiana nazwy na Amatorski Klub Sportowy nastąpiła w 1924, początkowo jeszcze jako AKS Królewska Huta i pod taką nazwą Mistrz Śląska z 1925 roku walczył w 4 edycji Mistrzostw Polski. Po zmianie nazwy miasta na Chorzów, klub nazywał się AKS Chorzów. Od 1927 roku klub posiadał jeden z najnowocześniejszych stadionów na Śląsku mieszczący się na "Górze Wyzwolenia", gdzie gościnnie grała też drużyna Ruchu Chorzów. W 1937 Chorzowianie jako beniaminek I ligi drużyna "Zielonych Koniczynek" wywalczyła V-ce mistrzostwo Polski. W drużynie tej szczególnie zasłynęli kilkukrotni reprezentanci Polski: Jerzy Wostal i Leonard Piątek. Po wybuchu II wojny światowej niemieckie władze okupacyjne przemianowały nazwę klubu na Germania Königshütte i pod taką nazwą zdobyła czterokrotnie mistrzostwo Śląskiej Gauligi w latach 1941-1944, dzięki czemu mogła brać udział w rozgrywkach o mistrzostwo Niemiec.
Po wojnie klub przez jakiś czas utrzymywał się w czołówce polskich drużyn piłkarskich. "Zielone Koniczynki" dwukrotnie zajęły trzecie miejsce w Polsce (1946 i 1947), a później grały siedem sezonów w reaktywowanej po wojnie I lidze (1948-1954) pod nazwą Budowlani Chorzów. Bardzo popularne były w tych latach derby Chorzowa między Ruchem Chorzów a drużyną "Koniczynek", które były tym bardziej ważne dla kibiców AKS'u, że "Niebiescy" przed wojną nie grali dla Chorzowa lecz dla gminy Wielkie Hajduki, na meczach tych śpiewane więc było:
- "Stać będzie kraj nasz cały,
- stać będzie Piastów gród,
- zwycięży nasz AKS,
- bo to Chorzowski klub".
Jednak klub był poniżany przez komunistyczne władze PRL-u za sukcesy piłkarskie podczas niemieckiej okupacji, doprowadziło to do utraty sponsorów, spadek do drugiej, a później do trzeciej ligi i zapomnienie. W miejscu jego kompleksów budowlanych został wybudowany hipermarket. Obecnie klub istnieje pod nazwą AKS Wyzwolenie Chorzów a jego stadion mieści się przy ul. Lompy 10. Drużyna "Zielonych Koniczynek" zmaga się w piątej lidze (trzy lata temu była to jeszcze klasa B czyli siódma liga). Klub jest po wielu przejściach ale ma się dobrze co widać po wynikach nie tylko seniorów lecz także różnych roczników juniorów i trampkarzy... Może dzielnych "Zielonych" zobaczymy niedługo w wyższej lidze. Należy dodać ze stadion AKSu przy ul. Katowickiej był również lokalnie znanym ośrodkiem sportowym. Posiadał korty tenisowe i osobne boisko piłki ręcznej. Boisko piłki ręcznej polewano zimą wodą tworząc popularnie uczęszczane lodowisko. Po drugiej wojnie światowej organizowano na boisku AKSu zawody lekkoatletyczne, jak również pokazy motocyklowe. Po jednym z takich pokazów w latach pięćdziesiątych spłonęła druga drewniana trybuna a krótko potem pierwsza drewniana trybuna z dachem stała się ofiarą pożaru. A tradycją biletowych było wpuszczać dzieci na sportowe imprezy za darmo.
[edytuj] Znani piłkarze AKS'u
- Maksymilian Barański
- Roman Durniok
- Henryk Gajdzik
- Werner Janik
- Roman Mrugała
- Józef Muskała
- Leonard Piątek
- Wilhelm Piec
- Alfred Pochopień
- Franciszek Pytel
- Teodor Wieczorek
- Jerzy Wostal
- Henryk Janduda
- Henryk Spodzieja
- Robert Banaszczyk
- Andrzej Barański
- Antoni Kiełtyka
[edytuj] Piłka ręczna
Sekcja piłki ręcznej działała już przed wojną, jednak największe sukcesy odnosiła po wojnie. Wznowiona działalność szczypiornistów w 1946 roku odniosła pierwsze mistrzostwo Polski już w 1947. Aż do 1953 roku "Zielone Koniczynki" nie oddały tego tytułu w inne ręce. Najbardziej wtedy znanymi zawodnikami byli bracia grający w ataku: Jerzy i Paweł Til, wielokrotni reprezentanci kraju. Mecze piłki ręcznej AKS'u w tamtych czasach cieszyły się sporą popularnością, a średnia widownia wynosiła 5 000 widzów.