Alfred Lityński
Z Wikipedii
prof. Alfred Lityński (ur. 16 września 1880 w Bligradzie w Besarabii, zm. 25 marca 1945 pod Smoleńskiem), naukowiec, ichtiolog, pionier polskiej hydrobiologii i limnologii, doktor filozofii zoologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, wykładowca na Uniersytecie Warszawskim, kierownik pierwszej polskiej stacji hydrobiologicznej, propagator ochrony środowiska.Obok Stanisława Minkiewicza był pierwszym naukowcem prowadzącym badania na ziemiach polskich nad fauną wodną w pełnym ujęciu ekologicznym.
Był uczniem prof. Antoniego Wierzejskiego, z którego inspiracji w latach 1908 - 1916 prowadził badania nad fauną planktonową jezior tatrzańskich. Od 1920r. organizator, a następnie kierownik pierwszej polskiej Stacji Hydrobiologicznej powstałej nad jeziorem Wigry, która stała się kolebką polskiej hydrobiologii, ośrodkiem naukowym i szkołą kształcącą przyszłych naukowców. Kierował nią do wybuchu II Wojny Światowej.
Wraz z Bolesławem Hryniewieckim postulował utworzenie woku jez. Wigry Parku Krajobrazowego. 1 stycznia 1989 na terenach tych utworzono Wigierski Park Narodowy ( wcześniej Wigierski Park Krajobrazowy).
Odznaczony przez rząd RP Złotym Krzyżem Zasługi (1933) oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1937).
około 4 lat przed II Wojną Światową zaczął pisać 'Hydrobiologię Ogólną', nad którą pracował do końca wojny. Zredagowana, uzupełniona o zaginiony materiał i wydana przez prof. Leszka K. Pawłowskiego w 1951r. stała się pierwszym polsim podręcznikiem akademickim z tej dziedziny.
Podczas II Wojny Światowej podporucznik Armii Krajowej. Za działalność konspiracyjną otrzymał Krzyż Walecznych (1944). Aresztowany przez NKWD, zmarł podczas deportacji do ZSRR.
Polskie Towarzystwo Hydrobilogiczne ustanowiło medal imienia prof. Alfreda Lityńskiego nadawany za wybitne osiągnięcia naukowe, organizacyjne lub popularyzatorskie w szeroko pojętej dziedzinie hydrobiologii. (Regulamin przyznawania medalu PTH)
Źródło: w opracowaniu niniejszego artykułu operałem się głównie o książkę Gabriela Brzęka: Alfred Lityński - twórca nowoczesnej hydrobilogii polskiej, wydaną na zlecenie Wigierskiego Parku Narodowego przez Wydawnictwo 'WEA', Suwałki 1994r.
