Ametyst

Z Wikipedii

Ametyst - minerał, fioletowa, przezroczysta odmiana krystalicznej, kwarcowej krzemionki (SiO₂). Najbardziej ceniona i najładniejsza odmiana kwarcu.

Nazwa pochodzi z greckiego méthystos - pijany, a - przeczenie czyli "trzeźwy". Według greckich wierzeń, picie wina z czar ametystowych zabezpieczało pijącego przed upiciem się.

Spis treści 1 Właściwości 2 Występowanie 3 Zastosowanie: 3.1 Ciekawostki 4 Bibliografia

[edytuj] Właściwości

• Wzór chemiczny - SiO₂ dwutlenek krzemu
• Układ krystalograficzny - trygonalny
• Twardość w skali Mohsa - 7
• Łupliwość - brak
• Rysa - biała
• Przełam - muszlowy
• Gęstość - 2,65 g/cm³
• Barwa - fioletowa
• Połysk - szklisty

Jest to odmiana kwarcu o zabarwieniu fioletowym, purpurowym lub purpurowofioletowym. Swoją barwę zawdzięcza obecności żelaza i promieniowaniu radioaktywnemu. Intensywność barwy można podwyższyć przez krótkotrwałe ogrzewanie. Długotrwałe ogrzewanie niszczy naturalne zabarwienie nieodwracalnie.
Tworzy kryształy o pokroju słupkowym, rzadziej igiełkowym (do kilku centymetrów, bardzo rzadko tworzy czyste kryształy powyżej 10cm). Najczęściej występuje w formie szczotek krystalicznych w pustkach skalnych (geodach, druzach, szczelinach). Wykształca skupienia zbite i ziarniste. Często wykazuje charakterystyczne wstęgowanie/smugowanie - naprzemienne ułożenie warstewek o różnym natężeniu barwy. Czasami tworzy formy o wykształceniu berłowym.

[edytuj] Występowanie

W dużych ilościach wśród utworów pneumatolitowych i hydrotermicznych; także wśród skał osadowych (żwiry, piaski..). Występuje głównie w próżniach pogazowych skał bazaltowych, w tak zwanych geodach lub migdałach. Geody pochodzące z Brazylii osiągają czasem wielkość ponad jednego metra sześciennego.

Miejsca występowania: Brazylia - Bahia, Minas Gerais, Mato Grosso, Urugwaj, Iran, USA - Montana, Georgia, Arizona, Rosja - Ural, w rejonie Jakutska, na płw. Kolskim, Niemcy, Sri Lanka, Madagaskar, w Alpach.

Polska - okolice Lwówka Śląskiego i Kamiennej Góry oraz Krzeszowic - zwykle w melafirach, także w Tatrach - w dolomicie.

[edytuj] Zastosowanie:

• ma znaczenie naukowe i kolekcjonerskie
• jest stosowany w jubilerstwie jako kamień ozdobny.

Znane ametysty

• Muzeum Brytyjskie w Londynie - oszlifowany kamień o wadze 343 karata.
• Smithsonian Institution w Waszyngtonie - oszlifowany brazylijski kamień o wadze 1362 karata; kamień z Północnej Karoliny -202,5 karata.
• ametysty były umieszczane w klejnotach koronnych (berło Katarzyny Wielkiej; berło królów brytyjskich).
• w skarbcu watykańskim znajduje się znany papieski pierścień z ametystem.

[edytuj] Ciekawostki

Legenda
Jedna z najpiekniejszych nimf leśnych nosiła imię Amethis. Rozkochany w niej bóg Bachus prześladował ją swoimi względami, ale Amethis stroniła od lubieżnego i pijackiego boga. Diana, wzruszona prośbami nieszczęsnej nimfy zamieniła ją w cudowny klejnot, zaś Bachus, ujęty jej dziewiczą skromnością, czarowny ów klejnot obdarzył własnością ujarzmiania i pokonywania pijaństwa.
Ametystowi przypisuje się działanie wzmacniające i lecznicze na umysł i ciało. Pomaga w medytacji, wzmacnia i ochrania psychikę ludzką. Wierzy się, że fioletowa barwa kamienia rozwinie się intuicję i zdolności paranormalne. Ametyst otwiera najbardziej nawet zatwierdziałe serca, budzi miłość i współczucie, niesie duchową harmonię. Ma też moc godzenia zwaśnionych par. Pobudza u partnerów pożądanie seksualne. Nosząc ametysy przy sobie czuje się bezpieczeństwo i spokój. Lęki, troski, niepokoje czy wzburzenia oddalą się, zwłaszcza jeżeli potrze się ametystem skronie lub wewnętrzne nadgarstki rąk. Kamień ten łagodzi uporczywe bóle głowy i męczące migreny.

[edytuj] Bibliografia

• W.Szumann- „Kamienie szlachetne i ozdobne”;
• N.Sobczak – „Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych”;
• R. Hochleitner – „Minerały i kryształy”;
• Leksykon Przyrodniczy – „Minerały”;
• Podręczny Leksykon Przyrodniczy – „Minerały i kamienie szlachetne”;
• K. Maślankiewicz – „Kamienie szlachetne”;
• C. Hall – „Klejnoty kamienie szlachetne i ozdobne”;
• G.G. Gormaz i J.J.Casanovas – „Atlas mineralogii”.

Zobacz też: kamień ozdobny, minerał, przegląd zagadnień z zakresu jubilerstwa, kwarc.