New Immissions/Updates:
boundless - educate - edutalab - empatico - es-ebooks - es16 - fr16 - fsfiles - hesperian - solidaria - wikipediaforschools
- wikipediaforschoolses - wikipediaforschoolsfr - wikipediaforschoolspt - worldmap -

See also: Liber Liber - Libro Parlato - Liber Musica  - Manuzio -  Liber Liber ISO Files - Alphabetical Order - Multivolume ZIP Complete Archive - PDF Files - OGG Music Files -

PROJECT GUTENBERG HTML: Volume I - Volume II - Volume III - Volume IV - Volume V - Volume VI - Volume VII - Volume VIII - Volume IX

Ascolta ""Volevo solo fare un audiolibro"" su Spreaker.
CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Armia Stanów Zjednoczonych - Wikipedia, wolna encyklopedia

Armia Stanów Zjednoczonych

Z Wikipedii

Armia Stanów Zjednoczonych (ang. United States Army) – główne wojska lądowe Stanów Zjednoczonych, jeden z rodzajów amerykańskich sił zbrojnych. 31 XII 2006 roku służyło w niej 502,5 tys. żołnierzy służby czynnej.

Spis treści

[edytuj] Organizacja

[edytuj] Organizacja przed I wojną światową

W czerwcu 1914 roku US Army miała 98,5 tys. żołnierzy. Siły podzielono na 6 departamentów (zachodni, wschodni, centralny, południowy, Hawajski i Filipiński). Ważniejsze oddziały:

  • 1 Dywizja Piechoty (Governors Island, stan Nowy Jork)
  • 2 Dywizja Piechoty (Texas City, Teksas)
  • 3 Dywizja Piechoty (San Francisco, Kalifornia)
  • 1 Dywizja Kawalerii (San Antonio, Teksas)
  • 1 Brygada Hawajska (Fort Shafter, Hawaje)
  • 4 Brygada Piechoty
  • 3 Brygada Kawalerii
  • 4 pułki artylerii lekkiej (1., 3., 4. i 5.)
  • 2. Pułk Artylerii Górskiej
  • 6. Pułk Artylerii Konnej

Łącznie istniało 30 pułków piechoty po 3 bataliony (1.-30.) i 1. pułk piechoty z 2 batalionami (Portorykański), oraz 15 pułków kawalerii (1.-15.) po 3 szwadrony. Oprócz tego istniały

  • Korpus Obrony Wybrzeża - 31 obszarów, 170 kompanii
  • Korpus Inżynieryjny - 3 bataliony saperów
  • Korpus Łączności - 12 kompanii łączności i sekcja lotnicza (2 kompanie)
  • Strzelcy Filipińscy - 13 batalionów

Do tego oddziały medyczne, uzbrojenia, transportowe itd. Rezerwa nie istniała, był tylko Rezerwowy Korpus Medyczny (zaledwie 110 osób). Lotnictwo liczyło na początku 1917 roku 55 samolotów. W szczytowym momencie wojny w 1918 roku armia USA miała ponad 2,5 mln żołnierzy.

[edytuj] Organizacja podczas II wojny światowej

W czerwcu 1939 r. US Army liczyła 190 tys. żołnierzy, w tym ok. 21 tys. w lotnictwie (Army Air Corps). Ważniejsze jednostki w 1939 r. to:

  • 3 dywizje piechoty (1., 2. i 3.)
  • 1 Dywizja Kawalerii
  • Dywizja Hawajska (późniejsza 24. DP)
  • Dywizja Filipińska
  • Garnizon Kanału Panamskiego

Łączna liczebność: 38 pułków piechoty, 13 pułków kawalerii, 2 pułki zmechanizowane, 1 pułk czołgów, 44 bataliony artylerii polowej, 109 baterii artylerii nadbrzeżnej, 13 batalionów inżynieryjnych, 11 kompanii łączności. Armia dysponowała 490 czołgami. Army Air Force miał 62 eksadry - 8 szturmowych, 14 pościgowych, 15 bombowych, 8 rozpoznawczych, 10 obserwacyjnych, 4 transportowe i 3 balonowe. Łącznie 2320 samolotów, z czego ok. 800 bojowych.

Rezerwa US Army liczyła 113 tys. żołnierzy, prawie wyłącznie oficerów. Na wypadek wojny, korzystając z oficerów rezerwy, US Army miała wystawić dodatkowo 27 dywizji piechoty i 6 dywizji kawalerii.

W grudniu 1941 roku armia USA miała już 37 dywizji (29 piechoty, 5 pancernych, 2 kawalerii i mieszaną Dywizję Filipińską). Początkowo planowano wystawić 71 dywizji, a w połowie 1942 r. zdecydowano się zmobilizować łącznie 125 dywizji. W 1943 r. plan zredukowano do 90 dywizji.

W połowie 1945 r. armia USA liczyła 8,27 mln żołnierzy (całe wojsko 12,1 mln), w większości w Europie (ok. 3 mln żołnierzy), na Dalekim Wschodzie i Pacyfiku (ok. 1,6 mln) oraz w Śródziemnomorskim TDW (głównie we Włoszech, w sierpniu 1944 łącznie 740 tys. żołnierzy). W momencie zakończenia wojny armia USA miała 90 dywizji (66 piechoty, 16 pancernych, 5 powietrznodesantowych, 1 górską, 1 kawalerii i mieszaną Dywizję Filipińską). AAF liczył wtedy 31 235 samolotów w pierwszej linii, przydzielonych do 213 grup (w tym 155 za granicą), a łącznie aż 63 745 samolotów.

[edytuj] Organizacja w 1990 r.

Struktura US Army tuż przed zniesieniem obowiązku służby wojskowej i końcem zimnej wojny:

  • 6 zmechanizowanych dywizji piechoty - 1., 3., 4., 5., 8. i 24.
  • 1 zmotoryzowana dywizja piechoty - 9.
  • 1 "zwykła" dywizja piechoty - 2.
  • 4 lekkie dywizje piechoty - 6., 7., 10. i 25.
  • 4 dywizje pancerne - 1., 2., 3. i 1. Dywizja Kawalerii
  • 2 dywizje powietrznodesantowe - 82. i 101.

[edytuj] Organizacja współczesna

Trzonem armii czynnej jest 10 dywizji, każda podzielona na kilka brygad, które są zdolne do samodzielnego działania. Dywizja składa się z 3-4 brygad bojowych, "brygady" artylerii, brygady śmigłowców (w 101 DPD są 2 brygady) oraz mniejszych oddziałów tyłowych i wsparcia. Obecnie brygady US Army i Army National Guard są przekształcane w Brygadowe Zespoły Bojowe (Brigade Combat Team, BCT). W US Army było ich w 2004 r. łącznie 33 (po transformacji będą 43 brygady, do końca 2010 r.), a w Army National Guard 15 (ma być 28 do końca 2008 r.). Istnieją 3 typy BCT:

  • brygada ciężka - liczy 3700 żołnierzy i zawiera czołgi M1 (58 sztuk) i transportery opancerzone M2 (90) i M3 (29)
  • brygada piechoty - liczy 3300 żołnierzy i samochody HMMWV (istnieją 3 jej odmiany: zwykła, spadochronowa i desantu powietrznego);
  • brygada Stryker - liczy 3900 żołnierzy i oparta jest na kołowych transporterach opancerzonych Stryker (307 sztuk).

Dywizja będzie składać się po transformacji z jednostki dowodzenia szczebla dywizji, 4 brygad bojowych i brygady śmigłowców (dwóch w przypadku 101 DPD), czasem dodatkowych brygad wsparcia lub artylerii. Docelowo US Army ma liczyć 512 400 żołnierzy.

Oto lista dywizji i brygad, ich nazw, bazy głównej i składu (brygad bojowych) po zakończeniu pełnej transformacji, która ma się zakończyć najpóźniej w 2013 r.:

  • 1 Dywizja Pancerna, zwana "Old Ironsides", HQ w Fort Bliss, Teksas. Skład: 4 brygady ciężkie (3. BCT będzie w Fort Knox, Kentucky).
  • 1 Dywizja Kawalerii, zwana "The First Team", HQ w Fort Hood w Teksasie. Skład: 4 brygady ciężkie
  • 1 Dywizja Piechoty (zmechanizowana), zwana "Big Red One", dowództwo w Fort Riley, Kansas. Skład: 2 brygady pancerne i 2 brygady piechoty
  • 2 Dywizja Piechoty, zwana "Indianhead", HQ w Camp Red Cloud w Korei Płd. Skład: 1 brygada ciężka (w Camp Casey, Korea Płd.) i 3 brygady Stryker (w Fort Lewis, Waszyngton)
  • 3 Dywizja Piechoty (zmechanizowana), zwana "Marne Division", HQ w Fort Stewart w Georgii. Skład: 4 brygady ciężkie (3. BCT w Fort Benning, Georgia)
  • 4 Dywizja Piechoty (zmechanizowana), zwana "Ivy Division", HQ w Fort Carson, Kolorado. Skład: 4 brygady ciężkie
  • 10 Dywizja Górska (lekkiej piechoty), zwana "Mountaineer", HQ w Fort Drum w stanie Nowy Jork. Skład: 4 brygady piechoty (4. BCT w Fort Polk, Luizjana)
  • 25 Dywizja Piechoty, zwana "Tropic Lightning", HQ w Schofield Barracks na Hawajach. Skład: 2 brygady Stryker (1. BCT w Fort Wainwright, Alaska), 1 brygada piechoty, 1 brygada piechoty spadochronowej (w Fort Richardson, Alaska)
  • 82 Dywizja Powietrznodesantowa, zwana "All American", HQ w Fort Bragg w Płn. Karolinie. Skład: 4 brygady piechoty spadochronowej
  • 101 Dywizja Powietrznodesantowa, zwana "Screaming Eagles", HQ w Fort Campbell w Kentucky. Skład: 4 brygady piechoty powietrznodesantowej
  • 173 Brygada Powietrznodesantowa - brygada piechoty spadochronowej, zwana "Sky Soldiers", stacjonuje w Vicenza we Włoszech
  • 2 Pułk Kawalerii - brygada Stryker, zwana "Second Dragoons", bazuje w Vilseck, Niemcy
  • 3 Pułk Kawalerii Pancernej, zwana "Brave Rifles", samodzielna jednostka szybkiego reagowania o innej, specjalnej strukturze, stacjonująca w Fort Hood, Teksas

W styczniu 2007 r. Departament Obrony ogłosił plany sformowania dodatkowo 6 BCT, zwiększając ich ilość tym samym do 48. Nie wiadomo jeszcze, jak będą się one nazywały i gdzie będą stacjonować.

W skład armii wchodzi też kilka samodzielnych jednostek niższego szczebla:

  • 11 pułk kawalerii pancernej, jednostka głównie szkoleniowa, ale możliwa do rozmieszczenia, stacjonująca w Fort Irwin, Kalifornia
  • 3 pułk piechoty The Old Guard - jednostka głównie reprezentacyjna, stacjonująca w Waszyngtonie D.C.
  • Oddziały specjalne, czyli:
    • 75 pułk US Army Rangers - komandosi wojsk lądowych
    • 1, 3, 5, 7 i 10 Grupa Sił Specjalnych (Special Forces Group)
    • 160 pułk lotniczych operacji specjalnych - jednostka wsparcia lotniczego komandosów

Do tego dochodzi znaczna liczba mniejszych jednostek wsparcia, jak również jednostki wyższego szczebla organizacyjnego (korpusy, armie i dowództwa teatrów operacyjnych). Składają się na nie:

Najwyższe dowództwa(Army Commands):

  • US Army Forces Command
  • US Army Training and Doctrine Command
  • US Army Material Command

Dowództwa polowe (Army Service Component Commands):

  • US Army Europe (operacje w Europie)
  • US Army Pacific (operacje w rejonie Pacyfiku)
  • US Army North (Ameryka Płn.)
  • US Army South (Ameryka Płd.)
  • US Army Central (m. in. Bliski Wschód)
  • US Army Korea
  • US Army Special Operations Command (operacje specjalne z użyciem m. in. US Army Rangers)
  • US Army Space & Missile Defense Command (obrona rakietowa)
  • Military Surface Deployment and Distribution Command (rozmieszczanie i mobilizacja)
  • 11 innych, dodatkowych dowództw niższego szczebla (m. in. łączności, medyczne, rezerwy, korpus inżynieryjny)

Armie i Korpusy

  • I Korpus
  • III Korpus
  • V Korpus (Niemcy, planowana likwidacja)
  • XVIII Korpus Powietrznodesantowy
  • 1 Armia (US Army Reserve)
  • 3 Armia (US Army Central)
  • 5 Armia (US Army North)
  • 6 Armia (US Army South)
  • 7 Armia (US Army Europe)
  • 8 Armia (US Army Korea)

Jednostki wsparcia są obecnie w trakcie zupełnej reorganizacji, po jej zakończeniu US Army będzie mieć 75 brygad wsparcia (w tym śmigłowców), Army National Guard mieć będzie ich 78, a Army Reserve 58. Część z nich będzie jednostkami modułowymi - odpowiednio 35, 39 i 10, czyli razem 84. Niektóre będą formalnie częściami dywizji. Istnieć będzie 5 typów modułowych brygad wsparcia:

  • brygada lotnicza (Aviation Brigade)- ma zapewnić wsparcie lotnicze za pomocą śmigłowców uderzeniowych, rozpoznawczych, medycznych i transportowych; wyposażona jest w: 38 UH-60 Blackhawk, 12 CH-47 Chinook, 12 HH-60 Medevac oraz 48 AH-64 Apache (w wersji ciężkiej) lub 24 AH-64 i 30 OH-58D Kiowa Warrior (w wersji średniej) lub 60 OH-58D (w wersji lekkiej) lub 24 AH-64 i 24 UH-145 (w wersji ekspedycyjnej). Ma liczyć 2700-2800 żołnierzy, będzie ich 11 w US Army i 7 w ARNG;
  • brygada ogniowa (Fires Brigade) - ma zapewniać wsparcie artyleryjskie, będzie ich 5 w US Army i 7 w ARNG;
  • brygada obserwacji pola walki (Battlefield Surveillance Brigade) - zawiera jednostki zwiadowcze i wywiad wojskowy, 997 żołnierzy, będzie ich 3 w US Army i 2 w ARNG;
  • brygada poprawy manewrowości (Maneuver Enhancement Brigade) - ma ochroniać oddziały bojowe (przez rakiety plot., żandarmerię, jednostki chemiczne i obrony przed bronią ABC, jednostki kontaktu z cywilami itp.), będzie ich 3 w US Army, 14 w ARNG i 2 w Army Reserve;
  • brygada wzmacniająca (Sustainment Brigade) - jednostka logistyczna na poziomie korpusu (zawiera jednostki zaopatrzenia, transportowe, medyczne, remontowe itp.), będzie ich 13 w US Army, 9 w ARNG i 8 w Army Reserve.

Transformacja tych jednostek ma się zakończyć do 2013 r. Poza brygadami modułowymi, w US Army będą następujące oddziały wsparcia:

  • 1 brygada śmigłowców teatrów działań wojennych
  • 1 brygada do kontaktu z cywilami
  • 1 grupa wojny psychologicznej
  • 7 brygad łączności
  • 4 brygady inżynieryjne
  • 4 brygady żandarmerii wojskowej
  • 4 brygady obrony powietrznej
  • 1 brygada chemiczna (obrony przed bronią ABC)
  • 2 oddziały śledztw kryminalnych
  • 2 grupy uzbrojenia (rozbrajania ładunków wybuchowych - EOD)
  • 1 grupa kwatermistrzowska (materiałów płynnych)
  • 4 dowództwa wsparcia medycznego
  • 8 brygad wywiadu wojskowego
  • 2 grupy wojny elektronicznej
  • 2 centra administracyjne
  • 1 brygada kosmiczna

Oddziały wsparcia w US Army Reserve (bez brygad modułowych):

  • 1 brygada śmigłowców teatrów działań wojennych
  • 8 brygad do kontaktu z cywilami
  • 2 grupy wojny psychologicznej
  • 1 brygada łączności
  • 4 brygady inżynieryjne
  • 3 brygady przesiedleń i pochówków
  • 1 brygada chemiczna (obrony przed bronią ABC)
  • 3 grupy kwatermistrzowskie (materiałów płynnych)
  • 25 regionalnych grup wsparcia
  • 10 dowództw wsparcia medycznego
  • 5 centrów administracyjnych

Ilość i rodzaj brygad wg stanu na luty 2006 r. Do końca września 2006 r., dokonano transformacji 31 z 70 planowanych BCT (kolejne 20 jest w trakcie transformacji), 48 z 92 modułowych brygad wsparcia i 86 ze 120 pozostałych brygad wsparcia.


[edytuj] Miejsca stacjonowania

Oto lista ważniejszych miejsc, gdzie znajdują się jednostki US Army (stan na 30 VI 2006)

  • Kontynentalne USA - 377,6 tys. żołnierzy
  • Niemcy - 48,1 tys. żołnierzy
  • Korea Płd. - 20,1
  • Hawaje - 18,4
  • Alaska - 10,4
  • Włochy - 3,3
  • Serbia - 1,7
  • Japonia - 1,7
  • Belgia - 0,8
  • Dżibuti - 0,5

Łącznie za granicą - 79,0 tys. Dane dla misji OIF i OEF Departament Obrony podaje łącznie z żołnierzami Army National Guard i Army Reserve. Żołnierze US Army są uwzględniani także w lokacjach swego "normalnego" stacjonowania, więc części żołnierzy podanych wyżej nie ma tam (z baz zagranicznych odesłano 16,5 tys. żołnierzy). Tak więc:

  • Misja OIF - 103,3 tys. żołnierzy
  • Misja OEF - 18,0 tys. żołnierzy

Na terenie USA żołnierze US Army są rozmieszczeni niemal w 400 miejscach. Poniżej jest lista ważniejszych; podano przy nich liczbę żołnierzy US Army w tysiącach (stan na 2005 r.):

  • Fort Hood (TX) - 42,8 tys.
  • Fort Bragg (NC) - 42,2
  • Fort Campbell (KY) - 29,3
  • Fort Lewis (WA) - 23,8
  • Fort Benning (GA) - 22,1
  • Fort Carson (CO) - 17,5
  • Fort Stewart (GA) - 16,1
  • Fort Drum (NY) - 15,3
  • Fort Bliss (TX) - 11,3
  • Fort Sill (OK) - 11,2
  • Schofield Barracks (HI) - 11,1
  • Fort Leonard Wood (MO) - 10,5
  • Fort Jackson (SC) - 10,3
  • Fort Riley (KS) - 9,6
  • Fort Knox (KY) - 8,8
  • Fort Polk (LA) - 7,9
  • Fort Gordon (GA) - 7,7
  • Fort Sam Houston (TX) - 7,1
  • Fort Huachuca (AZ) - 5,6
  • West Point Military Academy (NY) - 5,3
  • Alexandria (VA) - 5,3
  • Fort Lee (VA) - 5,2
  • Fort Eustis (VA) - 5,0

Podczas wojny jednostki US Army wspierają: Rezerwa Wojsk Lądowych (US Army Reserve, USAR) oraz Wojska Lądowe Gwardii Narodowej (Army National Guard). USAR liczyło w czerwcu 2006 roku 190 tys. żołnierzy (Selected Reserve). USAR tworzy m. in. 11 dywizji: 6 instytucjonalnego szkolenia (Institutional Training) - 80., 95., 98., 100., 104. i 108. oraz 5 wsparcia szkolenia (Training Support) - 75., 78., 85., 87. i 91. Istnieje 11 regionalnych dowództw gotowości (Regional Readiness Command). Jednostki USAR znajdują się obecnie w Iraku i Afganistanie. 24 stycznia 2007 roku zmobilizowanych było (w służbie federalnej) 74,7 tys. żołnierzy USAR i Army National Guard.

W listopadzie 2006 r. w Iraku było 93,6 tys. żołnierzy US Army i 6,3 tys. rezerwistów. Straty US Army w Iraku wg stanu na 20 stycznia 2007 roku wyniosły 1565 zabitych i 10 680 rannych, a w Afganistanie 198 zabitych i 756 rannych. Straty US Army Reserve wyniosły: Irak - 110 zabitych i 970 rannych, Afganistan - 21 zabitych i 48 rannych.

[edytuj] Bazy amerykańskie w Niemczech

[edytuj] Wojsk lądowych
  • Ansbach
  • Aschaffenburg
  • Badenhausen
  • Bamberg
  • Baumholder
  • Bad Aibling
  • Bad Kissingen
  • Bad Nauheim
  • Buedingen
  • Darmstadt
  • Dexheim
  • Garmisch
  • Gelnhausen
  • Giebelstadt
  • Giessen
  • Grafenwoehr
  • Hanau
  • Heidelberg
  • Hohennfels
  • Idar Oberstein
  • Illesheim
  • Kelley Barracks
  • Kitzingen
  • Mannheim
  • McCully Barraks
  • Neubrucke
  • Panzer Kaserne
  • Patch Barracks
  • Schweinfurt
  • Vilseck
  • Vogelweh
  • Wiesbaden
  • Wuerzburg

[edytuj] Sił powietrznych
  • Ramstein
  • Rhein Main
  • Sembach
  • Spangdahlem

[edytuj] Wyposażenie US Army

Lista przedstawia ważniejsze (nie całe) uzbrojenie i sprzęt używany obecnie przez armię amerykańską:

Broń piechoty:

Pojazdy:

Systemy artyleryjskie:

  • Samobieżna wyrzutnia rakiet (MLRS) M270
  • Ciągniona haubica kal. 105 mm M102
  • Ciągniona haubica kal. 105 mm M119
  • Ciągniona haubica kal. 155 mm M198
  • Samobieżna haubica kal. 155 mm M109
  • Moździerz kal. 60 mm M224
  • Moździerz kal. 81 mm M252
  • Moździerz kal. 107 mm M120
  • Samobieżny moździerz kal. 107 mm M121 (na transporterze M113)
  • Stryker Mobile Gun System z armatą kal. 105 mm (na transporterze Stryker)

Systemy przeciwlotnicze:

  • Ręczna wyrzutnia rakiet plot. Stinger
  • Samobieżna wyrzutnia rakiet plot. Avenger (na samochodzie HMMWV)
  • Samobieżna wyrzutnia pocisków antyrakietowych i plot. Patriot
  • Stacjonarne wyrzutnie rakiet plot. AMRAAS

Śmigłowce:

  • AH-64A Apache (modernizowane do standardu AH-64D)
  • AH-64D Apache Longbow
  • UH-60 Black Hawk
  • UH-1 Iroquis (wycofywany)
  • CH-47 Chinook (transportowy) (planowane zastąpienie przez nową wersję - CH-47F)
  • OH-58A, OH-58C Kiowa Warrior (wycofywane)
  • OH-58D Kiowa Warrior (będzie zastąpiony przez ARH-70A)
  • UH-72A Lakota (następca UH-1 i OH-58A/C)
  • HH-60 Pave Hawk (będzie zastąpiony przez HH-47)

[edytuj] Stopnie wojskowe US Army

Oficerowie:

  • generał armii (najwyższa ranga, sześciogwiazdkowy General of the Armies)
  • generał armii (ranga tylko w czasie wojny)
  • generał
  • generał porucznik
  • generał major
  • generał brygady
  • pułkownik
  • pułkownik porucznik
  • major
  • kapitan
  • pierwszy porucznik
  • drugi porucznik

Chorąży:

  • starszy chorąży W-5
  • starszy chorąży W-4
  • starszy chorąży W-3
  • starszy chorąży W-2
  • chorąży W-1

Podoficerowie:

  • starszy sierżant armii
  • starszy sierżant dowódca
  • starszy sierżant
  • pierwszy sierżant
  • sierżant dowódca
  • sierżant plutonu
  • sierżant pierwszej klasy
  • sierżant sztabowy
  • sierżant

Szeregowcy:

  • kapral
  • szeregowy pierwszej klasy
  • szeregowy E-2
  • szeregowy E-1

[edytuj] Finansowanie

US Army ma największy budżet w amerykańskich siłach zbrojnych. Wyniósł on w 2005 r. 152,1 mld $:

  • Personel wojskowy - 54,9 mld $ (w tym 3,7 mld $ na USAR i 6,4 mld $ na ARNG)
  • Utrzymanie i obsługa sprzętu - 66,3 mld $ (w tym 2,1 mld $ na USAR i 4,8 mld $ na ARNG)
  • Zakup i modernizacja sprzętu - 16,5 mld $ (w tym 2,5 mld $ na sprzęt lotniczy, 2,3 mld $ na pojazdy i 1,4 mld $ na rakiety)
  • Badania i rozwój - 9,7 mld $
  • Kostrukcje wojskowe - 2,0 mld $ (w tym 0,1 mld $ na USAR i 0,4 mld $ na ARNG)
  • Zakwaterowanie rodzin żołnierzy - 1,2 mld $

[edytuj] Bibliografia

Departament Obrony USA, US Army, GlobalSecurity.org, roczniki statystyczne Ligi Narodów.

[edytuj] Linki zewnętrzne

oficjalna strona US Army oficjalna strona Departamentu Obrony

Static Wikipedia (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu