Borówka czarna
Z Wikipedii
Borówka czarna | |
A. B. Vaccinum myrtillus C. V. vitis-idaea |
|
Systematyka | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Podgromada | Magnoliophytina |
Klasa | Rosopsida |
Podklasa | ukęślowe |
Nadrząd | Ericanae |
Rząd | wrzosowce |
Rodzina | wrzosowate |
Rodzaj | borówka |
Gatunek | borówka czarna |
Nazwa systematyczna | |
Vaccinium myrtillus L. 1753 |
Borówka czarna, jagoda, czernica, czarna jagoda, czarna borówka (Vaccinium myrtillus L. Sp.Pl.1 1753) - gatunek krzewinki z rodziny wrzosowatych (Ericaceae L.) wg innych systematyków do brusznicowatych (Vacciniaceae S.Gray). Występuje w Europie i Azji, powszechnie w Polsce.
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Krzewinka dorastająca do 20 - 35 cm wysokości.
- Łodyga
- Gałązki ostro kanciaste, nagie, zielone, gęsto rozgałęzione.
- Liście
- Skrętoległe, z zewnątrz połyskujące, od spodu bledsze, cienkie, podługowato-jajowate, na brzegach drobno piłkowane, zaostrzone na szczycie. Ogonki krótkie.
- Kwiaty
- Pojedyncze, zwisające w kątach liści na szypułkach długości 3-5 mm. Korona różowozielonkawa do białaworóżowej o beczułkowatym kształcie, cztero lub pięciokrotnie wrębna. Posiada 10 pręcików i słupek złożony z 4-5 owocolistków. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Kwiaty są zapylane przez owady.
- Owoce
- Czarna jagoda z niebieskawym, woskowym nalotem. Czas od zapylenia do pełnej dojrzałości owoca wynosi ok 2 miesiące.
- Biotop
- Gatunek eurosyberyjski, występuje od niżu po wysokie stanowiska górskie (nawet powyżej górnej granicy lasu), miejscami masowo. Rośnie na glebach lekko wilgotnych w borach sosnowych, innych lasach iglastych, dąbrowach, buczynach i na wrzosowiskach. Roślina kwasolubna.
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina lecznicza
- Surowiec zielarski : Owoc - Fructus Myrtilli (Farmakopea - Fructus Vaccinii), liść - Folium Myrtilli.
- Skład : Owoce zawierają garbniki (do 15%), kwasy (bursztynowy, jabłkowy i cytrynowy), pektyny, antocyjany, witaminy C i B1, karotenoidy. Liście zawierają glikozydy flawonowe, glikozydy fenolowe (gł. arbutynę), garbniki, antocjany, olejek eteryczny.
- Działanie : Świeże owoce mają działanie rozluźniające przy zaparciach i jednocześnie przeciwbiegunkowe. Owoce suszone działają tylko przeciwbiegunkowo, antyseptycznie, przeciwgorączkowo, dawniej używane również jako środek antyrobaczycowy. Liście stosuje się w stanach zapalnych układu moczowego i przewodu pokarmowego oraz jako środek pomocniczy przy cukrzycy.
- Sztuka kulinarna : Sok bywa używany do barwienia win (kupażowanie). Z jagód wyrabiane są konfitury i dżemy. Osłodzone owoce, surowe lub mrożone, wykorzystywane są jako farsz pierogów.