Brzetysław I
Z Wikipedii
Brzetysław I (ur. ok. 1005 lub ok. 1012, zm. 10 stycznia 1055) - książę Czech od 1035 z dynastii Przemyślidów.
Był synem Oldrzycha i jego drugiej żony Bożeny. Data urodzenia Brzetysława I nie jest znana. Kronikarz Kosmas z Pragi opisał je pod rokiem 1002, ale pod tą datą opisał zdobycie Pragi przez Polaków oraz oślepienie Jaromira. Czeski historyk Vaclav Novotny datował narodziny Brzetysława I na rok 1005; obecnie badacze skłaniają się raczej do około 1012 roku[1].
Podczas rządów swego ojca, księcia Oldrzycha (Udalryka), władał Morawami w latach 1025–1031. Wykorzystał sytuację i podczas gdy w Polsce panowało bezkrólewie a kraj zaczął ogarniać bunt pospólstwa w 1038 r. zbrojnie najechał Polskę, rabując ogromne bogactwa, niszcząc siedziby biskupie w Poznaniu, Kruszwicy, a nawet stolicę kraju i arcybiskupstwa Gniezno oraz wywiózł do Pragi relikwie św. Wojciecha i Gaudentego. Kościół w arcybiskupim grodzie popadł w taką ruinę, że zagnieździły się w nim dzikie zwierzęta. Żołnierze czescy zburzyli w Poznaniu sakralne budowle wzniesione przez Mieszka I na uroczystość chrztu oraz splądrowali jego grobowiec. Brzetysław zrujnował również świetny zamek i kościół kamienny na wyspie jeziora Lednickiego. Z Giecza, którego ludność poddała się bez walki, przesiedlił licznych rzemieślników do Czech, do miejscowości zwanej odtąd Hedčany (od czeskiej nazwy Giecza – Hedeč). W drodze powrotnej przyłączył do Czech Śląsk i Małopolskę. Dwa lata później został pokonany przez cesarza Henryka III i zmuszony oddać Polsce Małopolskę oraz część zrabowanych dóbr. Podjął próbę utworzenia niezależnej organizacji kościelnej dla Czech, ale wpływ cesarza i skargi polskiego episkopatu unicestwiły jego zamiary. W 1050 r. książę Polski Kazimierz I Odnowiciel odebrał Czechom prawie cały Śląsk.
W 1031 (lub wg innych w 1029) poślubił porwaną przez siebie Judytę ze Schweinfurtu(czes. Jitka ze Svinibrodu), córkę Henryka, hrabiego Schweinfurtu z dynastii Ludolfingów. Miał z nią pięciu synów: Spitygniewa II, Wratysława II, Konrada I, Ottona I Pięknego i Jaromira. Po śmierci Brzetysława Judyta wyszła za mąż za króla Węgier Piotra Orseolo.
[edytuj] Bibliografia
- Labuda G., Brzetysław I, Słownik Starożytności Słowiańskich, t. 1, 1961, s. 167-168.
[edytuj] Przypisy
- ↑ M.in. G. Labuda, Brzetysław I, s. 167.
[edytuj] Zobacz też
Poprzednik Oldrzych Udalryk |
![]() |
Książę Czech 1035-1055 |
![]() |
Następca Spitygniew II |