Cykl hydrologiczny
Z Wikipedii
Cykl hydrologiczny - naturalny obieg wody na ziemi. Obejmuje on procesy zachodzące zarówno w atmosferze takie jak: parowanie, kondensacja, opady, transport wilgoci; biosferze: pobieranie wody i jej oddawanie w procesie oddychania czyli transpiracji;, jak i w litosferze: wsiąkanie, spływ podziemny i powierzchniowy. W cyklu hydrologicznym wyróżnia się obieg duży i mały.
Tylko część wody na kuli ziemskiej podlega cyklowi hydrologicznemu. Znaczne jej ilości są okresowo (w skali procesów geologicznych) wyłączone z obiegu. Do wody wyłączonej z obiegu zalicza się:
- lodowce i pokrywy śnieżno-lodowe - zwłaszcza na biegunach
- wodę głębinową w jeziorach, morzach i oceanach
- głębinowe wody podziemne
[edytuj] Duży i mały obieg
Przez obieg duży rozumie się procesy zachodzące w skali globalnej i mające wpływ na ogólny bilans wody. Jest to:
- parowanie z oceanów
- kondensację w atmosferze
- przemieszczanie się pary wodnej nad kontynenty
- opad na lądy
- wsiąkanie
- spływ podziemny i powierzchniowy, ponownie zasilający oceany
Obieg mały, to lokalna cyrkulacja wody nie wpływająca znacząco na globalny bilans wody:
- W obrębie oceanów jest to:
- parowanie
- kondensacja
- opad
- W obrębie kontynentów:
- parowanie
- kondensacja
- opad
- wsiąkanie
- odpływ
[edytuj] Rozkład wody na ziemi
Woda na Ziemi występuje w postaci:
- ciekłej - w morzach i oceanach oraz na lądach, jako wody powierzchniowe: rzeczne, jeziorne oraz podziemne
- stałej - kryształki lodu w atmosferze, śnieg, lodowce, wieloletnia zmarzlina
- gazowej - para wodna w atmosferze i glebie
Woda ta znajduje się w ciągłym ruchu . W ciągu roku:
- z oceanów paruje ok. 383 000 km3 wody (warstwa wody o grubości około 1m)
- na powierzchnię oceanów spada ok. 347 000 km3 wody
- z lądów paruje ok. 63 000 km3 wody
- na powierzchnię lądów spada ok. 99 000 km3 wody
- z lądów do morza spływa ok. 36 000 km3 wody.
Ilość wody znajdującej się w powierzchniowej warstwie Ziemi poza wodą zawartą w skałach szacuje się następująco:
Rodzaj | Procent wód bez oceanicznych | Objętość w km3 |
---|---|---|
Lodowce i lód polarny | 75 | 29x106 |
Wody gruntowe | 24.6 | 4.2x106 |
Jeziora | 0.3 | 120x103 |
Wilgoć w glebie | 0.06 | 24x103 |
Wilgoć atmosferyczna | 0.035 | 13x103 |
Rzeki | 0.03 | 12x103 |
Suma wód nieoceanicznych | 100 | 39x106 |
Oceany | 1350x106 |
Najwięcej wody gromadzą oceany (97,2%), jest to jednak woda słona. Woda słodka, niezbędna do życia dla człowieka i większości organizmów lądowych stanowi zaledwie 2,5% objętości hydrosfery, obliczanej na około 1,4 mld km3. Większość (około 80%) wody słodkiej jest uwięziona w lodowcach lub pod powierzchnią Ziemi, jako wody podziemne. Najłatwiej dostępnym źródłem wody słodkiej są rzeki i jeziora.
[edytuj] Linki