Dolina Pięciu Stawów Polskich

Z Wikipedii

Dolina Pięciu Stawów Polskich – odgałęzienie Doliny Białki, górne piętro Doliny Roztoki. Wysokogórska, polodowcowa dolina o długości 4,0 km i powierzchni 6,5 km², położona na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego w Tatrach Wysokich.

Dolina jest zamknięta następującymi graniami i szczytami:

• główną granią Tatr od Świnicy, przez grań Walentkową do Gładkiego Wierchu, gdzie graniczy z Doliną Cichą
• Liptowskie Mury do Szpiglasowego Wierchu, które oddzielają ją od Doliny Ciemnosmreczyńskiej
• od Szpiglasowego Wierchu, przez grzbiet Miedzianego aż po zbocza Opalonego Wierchu granicząc z Doliną Rybiego Potoku
• ramię boczne odchodzące od Opalonego Wierchu z Świstową Czubą, wysoka ściana stawiarska, z której spada wodospad Siklawa, oddzielają ją od Doliny Roztoki
• grań Orlej Perci, od Krzyżnego do Skrajnego Granatu, gdzie graniczy z Doliną Pańszczyca
• grań Orlej Perci, od Skrajnego Granatu do przełęczy Zawrat i dalszy odcinek tej samej grani aż do Świnicy, który oddziela ją od Doliny Gąsienicowej.

Zbocza gór i dno doliny porośnięte jest kosodrzewiną i innymi roślinami alpejskimi (w Dolinie nie rosną drzewa). Lodowiec wyżłobił w Dolinie obszerne dno w kształcie sierpa z wierzchołkami skierowanymi na północny zachód (pod Świnicę) i północny wschód (pod Świstową Czubę). W Dolinie znajduje się kilka polodowcowych jezior, o łącznej powierzchni 61 ha. Największe z nich to Wielki Staw Polski położony na wysokości 1665 m n.p.m. (31,14 ha, głębokość 79,3 m). Pozostałe jeziora to: Zadni Staw, Czarny Staw, Mały Staw, Przedni Staw oraz Wole Oko. Nad Przednim Stawem położone jest schronisko.

Pierwsze schronisko w Dolinie zbudowano staraniem Towarzystwa Tatrzańskiego w 1876 r. nad Małym Stawem (jednoizbowe, granitowe schronisko im. Ludwika Zejszera). W 1898 r. postawiono obok niego drugie, drewniane schronisko przeniesione z Czerwonych Brzeszków (niedaleko Rusinowej Polany). Rozbudowane i remontowane w kolejnych latach przetrwało do ok. 1927 r. Trzecie z kolei schronisko, staraniem Towarzystwa Tatrzańskiego, wybudowano w latach 1924 – 1927 na wale morenowym na północny zachód od Małego Stawu. Było to schronisko im. Leopolda Świerza, a następnie Leopolda i Mieczysława Świerzów. W 1945 zostało spalone. W latach 1946 – 1947, na stoku Wyżniej Kopy, w pobliżu ruin poprzedniego schroniska, Polskie Towarzystwo Tatrzańskie zbudowało mały, prowizoryczny budynek dający schronienie turystom. Obecne schronisko, stojące nad Przednim Stawem zostało wybudowane w latach 1948 – 1953. Jest to najwyżej położone schronisko w polskiej części Tatr i jest nazwane im. Leopolda Świerza.

Górne piętra tworzą dwie zawieszone dolinki: Pusta i pod Kołem. Na rozszerzeniu doliny wyróżnia się: Wyżnie Solnisko, Niżnie Solnisko, Nowe Solnisko, Stare Solnisko.

Dojście do Doliny Pięciu Stawów Polskich umożliwiają liczne szlaki turystyczne:

- Doliną Roztoki od szosy z Palenicy Białczańskiej do Morskiego Oka

- od Morskiego Oka przez Świstówkę Roztocką

- od Morskiego Oka przez Szpiglasową Przełęcz.

Ponadto możliwe jest zejście do Doliny z Orlej Perci szlakami turystycznymi:

- z przełęczy Zawrat

- z Koziej Przełęczy

- z Koziego Wierchu

- z przełęczy Krzyżne.