Dynastia Han
Z Wikipedii
Dynastia Han (206 p.n.e. - 220 n.e. ). Po wojnie domowej, która miała miejsce po śmierci cesarza Qin, władzę objął w 202 p.n.e. jeden ze zwycięskich wodzów Liu Bang, który nazwał swoje państwo Han od nazwy rzeki Han, której dorzecze najpierw opanował. Jego rządy były kontynuacją działań Pierwszego Cesarza, lecz zmniejszył on nieco podatki od ludności chłopskiej, ograniczył przymus pracy itp. Najwybitniejszym władcą z dynastii Han był Wudi, który panował przez 40 lat od 140 p.n.e. Oparł się on na naukach konfucjanizmu, ustanawiając go religią państwową.
Wudi rządził w sposób absolutystyczny, złamał dotychczasową potęgę feudałów, zaostrzył ustawodawstwo karne, wprowadził egzaminy na wyższe stanowiska w administracji państwowej, stworzył sieć spichlerzy w kraju, by zachować zapasy żywności na czasy nieurodzaju. Wzrosła wytwórczość rzemiosła, zwłaszcza tkactwa, wznoszono pałace i świątynie. Duże postępy uczyniła astronomia - pierwsze obserwacje zaćmienia słońca, globus sfery niebieskiej. Okres panowania Wudi Hana zalicza się do złotego wieku w gospodarce i kulturze Chin. Były one już wtedy bardzo ludnym państwem, np. w 2 r. n.e. liczyły 57 milionów mieszkańców.
W okresie dynastii Han cesarstwo rozszerzyło znacznie swe granice przez podbój części Półwyspu Koreańskiego na północy, a na południu terytoriów do granic dzisiejszego Laosu i Wietnamu. Jednak największe zaangażowanie militarne cesarstwa miało miejsce na północno-zachodnich rubieżach. Trwały tam przez prawie sto lat wyczerpujące walki z koczowniczymi ludami Azji Środkowej, Mongolii i pustyni Gobi, znanych pod ogólna nazwą Hunów. Zostali oni wówczas rozbici i rozpoczęli wędrówkę na zachód, zaś Chińczycy utrzymali kontrolę nad wielkim szlakiem karawanowym, prowadzącym przez Samarkandę i Bucharę w Azji Środkowej do Persji, na Bliski Wschód i do imperium rzymskiego. Szlakiem tym, zwanym później jedwabnym, Chiny eksportowały w wielkich ilościach jedwab, tkaniny, wyroby użytkowe i ozdobne z porcelany, laki, terakoty i bambusa, rzeźby z nefrytu i wiele innych towarów. Importowały zaś len, pieprz, arbuzy, czosnek, cebulę, wielbłądy i konie.
W czasie panowania dynastii Han w latach 25 - 220 rozprzestrzenił się w Chinach buddyzm. W 105 r. wynaleziono papier, który wytwarzano ze szmat jedwabnych i lnianych. W 220 r., po okresie walk na dworze cesarskim, i powstania “żółtych turbanów”, ostatni władca Han zmuszony został do abdykacji.
[edytuj] Ważniejsze odkrycia i wynalazki
- W II w. p.n.e. używana była w Chinach korba ręczna;
- W II w. p.n.e. znano już przegubowe zawieszenia Cardana
- W II w. p.n.e. produkowano stal z żeliwa;
- Najpóźniej w 105 r. wynaleziono papier;
- W II w. n.e. wynaleziono mleko sojowe i tofu;
