Dynastia sabaudzka
Z Wikipedii
Dynastia sabaudzka (wł. Casa di Savoia) - dynastia panująca w Sabaudii i Piemoncie (1000-1732), na Sycylii (1713-1720), w Królestwie Sardynii (1720-1861), w zjednoczonym Królestwie Włoskim (1861-1946), w Hiszpanii (1871-1873) oraz w Chorwacji (1941-1943).
Założycielem dynastii sabaudzkiej był hrabia Sabaudii Humbert I Białoręki (980-1047), który władał Sabaudią od 1003. Jego syn Oddo (1010-1060), władał również Piemontem, dzięki małżeństwu z dziedziczką Turynu - Adelajdą. Wiktor Amadeusz II (1666-1732) na mocy pokoju utrechckiego otrzymał w 1713 Sycylię (zamienioną w 1720 na Sardynię) i tytuł królewski. Główna gałąź dynastii sabaudzkiej wygasła w 1831 na Karolu Feliksie. Młodsza linia odziedziczyła tron (w osobie Karola Alberta) i przyczyniła się do zjednoczenia Włoch, których pierwszym królem został w 1861 król Sardynii - Wiktor Emanuel II. Jego młodszy syn - Amedeusz panował w latach 1871-1873 w Hiszpanii. Ostatni król z dynastii sabaudzkiej, Humbert II, stracił tron po referendum (1946) gdzie niewielka większość głosujących wypowiedziała się za wprowadzeniem republiki i udał się nie podpisując abdykacji na wygnanie do Egiptu.
Spis treści |
[edytuj] Hrabiowie Sabaudii (1003-1416)
- Humbert I Białoręki (1003-1048)
- Amadeusz I (hrabia Sabaudii) (1048-1051 lub 1056)
- Oddo (1051 lub 1056 - 1060)
- Piotr I (1060-1078)
- Amadeusz II (1060-1080)
- Humbert II il Rinforzato (1080-1103)
- Amadeusz III (1103-1148)
- Humbert III Błogosławiony (1148-1189)
- Tomasz (1189-1233)
- Amadeusz IV (1233-1253)
- Bonifacy (1253-1263)
- Piotr II (1263-1268)
- Filip I (1268-1285)
- Amadeusz V Wielki (1285-1323)
- Edward Szczodry (1323-1329)
- Aimone Spokojny (1329-1343)
- Amadeusz VI Zielony Hrabia (1343-1383)
- Amadeusz VII Czerwony Hrabia (1383-1391)
- Amadeusz VIII (1391-1416)
[edytuj] Książęta Sabaudii (1416-1720, 1730-1732)
- Amadeusz VIII (antypapież jako Feliks V) (1416-1440)
- Ludwik (1440-1465)
- Amadeusz IX Błogosławiony (1465-1472)
- Filibert I Myśliwy (1472-1482)
- Karol I Wojownik (1482-1490)
- Karol II Jan Amadeusz (1490-1496)
- Filip II z Bresse (1496-1497)
- Filibert II Piękny (1497-1504)
- Karol III Dobry (1504-1553)
- Emanuel Filibert (1553-1580)
- Karol Emanuel I Wielki (1580-1630)
- Wiktor Amadeusz I (1630-1637)
- Franciszek Hiacynt (1637-1638)
- Karol Emanuel II (1638-1675)
- Wiktor Amadeusz II (1675-1720)(1730-1732)
[edytuj] Królowie Sardynii (1720-1861)
- Wiktor Amadeusz II (1720-1730)
- Karol Emanuel III (1730-1773)
- Wiktor Amadeusz III (1773-1796)
- Karol Emanuel IV (1796-1802)
- Wiktor Emanuel I (1802-1821)
- Karol Feliks (1821-1831)
- Karol Albert (1831-1849)
- Wiktor Emanuel II (1849-1861)
[edytuj] Królowie Włoch (1861-1946)
- Wiktor Emanuel II (1861-1878)
- Humbert I (1878-1900)
- Wiktor Emanuel III (1900-1946) (także cesarz Etiopii w latach 1936-1943 i król Albanii 1939-1943)
- Humbert II (1946)
[edytuj] Tytularni Królowie Włoch od 1946
- Humbert II 1946-1983
- Wiktor Emanuel IV, Książę Neapolu 1983- do dziś
[edytuj] Władcy innych państw z dynastii sabaudzkiej
- Amadeusz I, król Hiszpanii 1871-1873
- Tomisław II, król Chorwacji 1941-1943
