Wiktor Emanuel III
Z Wikipedii
Wiktor Emanuel III ur. 1869 |
||||||
Król Włoch | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
samozwańczy Cesarz Etiopii | ||||||
|
||||||
Król Albanii | ||||||
|
||||||
|
Wiktor Emanuel III (wł. Vittorio Emanuele III), (ur. 11 listopada 1869, w Neapolu - zm. 28 grudnia, 1947, w Aleksandrii) - król Włoch z dynastii sabaudzkiej (29 lipca 1900 roku - 9 maja 1946 r.), cesarz Etiopii (1936-1943, tytuł nieuznany przez większość państw na świecie), król Albanii (1939-1943). Syn Humberta I i Margherity Sabaudzkiej. Żonaty z królewną Heleną Czarnogórską.
[edytuj] Biografia
Jako następca tronu przebywał na manewrach cesarskich w Szczecinie w dniach 9 - 12 września 1895 r. Wiktor Emanuel III wstąpił na tron po śmierci ojca z rąk zamachowca. Najważniejszą osobistością areny politycznej był za jego rządów Giovanni Giolitti, czterokrotnie piastujący urząd premiera przed pierwszą wojną światową w okresie nasilających się zamieszek wśród robotników.
Podczas jego rządów w latach 1911-1916 wprowadzone zostało powszechne prawo wyborcze dla mężczyzn, a Włochy pokonały Turcję i zajęły Trypolitanię. W 1915 r. Włochy, kierowane przez Antonio Salandrę, przystąpiły do pierwszej wojny światowej po stronie ententy przeciwko Austro-Węgrom, a 1916 - wypowiedziały wojnę Niemcom.
Niezadowolenie z podziału łupów i trwające nadal tarcia społeczne przyczyniły się do sukcesu faszyzmu. W wyniku Marszu na Rzym, Wiktor Emanuel powierzył 29 października 1922 r. Benito Mussoliniemu misję sformowania rządu.
W czasie drugiej wojny światowej, po utracie Sycylii w 1943, doprowadził do dymisji Mussoliniego i rokowań z aliantami. Chcąc ratować monarchię włoską, skompromitowaną współpracą z faszyzmem, 9 maja 1946 abdykował na rzecz syna, Humberta II. W tym samym roku na mocy referendum utworzono we Włoszech republikę (większością tylko 51% głosów) i obaj monarchowie wyemigrowali do Egiptu.
Wiktor Emanuel był namiętnym zbieraczem monet i ich znawcą o sławie światowej. Całą kolekcję ukradziono mu w Kairze.
[edytuj] Zobacz też
- Giovanni Giolitti
- Antonio Salandra
- Benito Mussolini
Napoleon Bonaparte | Wiktor Emanuel II | Humbert I | Wiktor Emanuel III | Humbert II
Karol I Andegaweński | Karol II Andegaweński | Filip I Andegaweński | Robert Andegaweński | Filip II Andegaweński | Gjergj Kastriot Skanderbeg | Lekë Dukagjini | Ismail Qemali | Wilhelm von Wied | Esad Pasza Toptani | Ahmed Zogu | Wiktor Emanuel III
Poprzednik Haile Selassie I |
samozwańczy Cesarz Etiopii |
Następca Haile Selassie I |