Feudalizm

Z Wikipedii

Feudalizm (śrdw. łac. feudum prawo na rzeczy cudzej, lenno) - ustrój społeczno-polityczno-ekonomiczny opierający się na hierarchicznej zależności (wasalności) jednostek pomiędzy sobą, istnieniu podzielonej własności ziemi i poddaństwa chłopów.

[edytuj] Geneza

Feudalizacja stosunków społecznych rozpoczęła się jeszcze w epoce starożytnej, a mianowicie w III wieku naszej ery, przybrała na sile w średniowieczu w VII-IX w. by osiągnąć swą klasyczną postać w X-XIII w Europie Zachodniej. Ślady feudalizmu w postaci pańszczyzny przetrwały w Polsce do XX wieku(aż do wojny w 1939 w II RP istniała panszczyzna wobec duchowienstwa), a w niektórych regionach Węgier i należących wówczas do nich Orawy i Spiszu nawet do początków XX wieku.

[edytuj] Istota gospodarki feudalnej

Feudalizm lub system feudalny stanowi jeden z porządków (ustrojów) państwa. Dawniej polegał on na tym, że cesarz przydzielał książętom, później także szlachcie, swoje ziemie jako lenno, ci z kolei przydzielali je swoim zarządcom, a oni poszczególnym chłopom. Feudalizm jako system hierarchicznej zależności jednostek był systemem zdominowanym przez elementy tradycyjne, co oznacza, że władzę w nim z reguły sprawowali ludzie "szlachetnie urodzeni". Oparty był system wzajemnych relacji. Podlegli chłopi mieli obowiązek świadczenia renty feudalnej . Pan feudalny zapewniał chłopom opiekę. Najbardziej istotnymi elementami feudalizmu były: wasalstwo, stosunki lenne, prywatne zamki obronne i rycerstwo.

Rodzaje rent feudalnych:
-pieniężna
-naturalna - część plonów dla seniora
-odrobkowa (pańszczyzna)

[edytuj] Odmiany feudalizmu

Można wyróżnić następujące odmiany:

• feudalizm kontynentalny, który kierował się zasadą: wasal mego wasala nie jest moim wasalem. I taki układ dominował np. we Francji, czy późniejszym okresie średniowiecza w Polsce, co w końcu doprowadziło do rozbicia dzielnicowego. Odmiana ta miała charakter decentralizujący (odśrodkowy);
• feudalizm wyspiarski, który kierował się zasadą: wasal mego wasala jest moim wasalem. Ta odmiana feudalizmu dominowała na dzisiejszych Wyspach Brytyjskich. Odmiana ta nie miała tendencji decentralizujących (odśrodkowych). Wiązało się to z tym, że Anglia nigdy nie przeszła rozdrobnienia feudalnego.
• feudalizm wschodnioeuropejski
• feudalizm skandynawski
• feudalizm japoński
• feudalizm afrykański