Głowacica

Głowacica (Hucho hucho) – słodkowodna ryba z rodziny łososiowatych (Salmonidae) należąca do rzędu łososiokształtnych (Salmoniformes).

Wygląd: Głowacica należy do dużych ryb z wydłużonym wrzecionowatym ciałem, okrągłym w przekroju. Głowa duża lekko spłaszczona z szeroko wyciętym otworem gębowym. Pomiędzy płetwą grzbietową i ogonową płetwa tłuszczowa. Łuski bardzo drobne. Posiada 4 – 8 hakowate zęby umieszczone w jednym rzędzie. Grzbiet brązowawy lub zielonkawoszary, boki jaśniejsze z miedzianym połyskiem, brzuch biały. Na bokach liczne, nieregularnie rozmieszczone, małe, ciemne plamki. Jest największą rybą łososiowatą i jedną z większych słodkowodnych. Piętnastoletnie osobniki mogą mierzyć 150 cm i osiągać wagę 52 kg. Największy złowiony osobnik mierzył 183 cm i ważył 60 kg. Najczęściej jednak spotkać można osobniki 2-4 kilogramowe.

Występowanie: Ze względu na swoje pierwotne występowanie w dorzeczu środkowego i dolnego Dunaju zwana jest łososiem Dunaju. Obecnie występuje również w Renie i jego dorzeczu. Zaaklimatyzowała się także w rzekach gór Atlasu w Maroku, gdzie temperatura wody dochodzi do 26 stopni. Jednak tam nie może rozmnażać się naturalnie.

W Polsce występuje w Czarnej Orawie dopływie Wagu oraz w rzekach zarybianych tym gatunkiem. Są to Poprad, Dunajec, San, Raba, Skawa, Soła, Nysa Kłodzka, Bóbr, Gwda oraz w czorsztyńskim zbiorniku zaporowym. Liczebność polskiej głowacicy szacuje się na 1500-2000 sztuk dorosłych osobników.

Ochrona: Okres ochronny 1 marca – 31 maja. Wymiar ochronny 70 cm. Tygodniowy limit 1 sztuka.

Biotop: W odróżnieniu od łososia i troci nie wpływa do morza lecz przez całe życie pozostaje w rzekach. Potrzebuje wód zimnych dobrze natlenionych, szybko płynących o kamienistych dnach. Odznacza się tolerancją ekologiczną, może żyć nawet w lekko zanieczyszczonych wodach.

Rozmnażanie: Dojrzałość płciową osiągają w wieku 3-4 lat samice, a samce w wieku 4-5 lat. Przed tarłem ubarwienie samców ciemnieje, a boki stają się ciemnoczerwone. Samice nie przybierają barw godowych. Tarło odbywa się wiosną, gdy temperatura wody osiąga 8-10 stopni. W tym czasie odbywają krótkie wędrówki w górę rzeki lub wpływają do mniejszych szybko płynących rzek. Samica uderzeniami ogona w żwirowe kamieniste dno robi wgłębienie, gdzie składa ikrę. Przyjmuje się, że na 1 kg masy samicy przypada 1000 jaj. Ikra o średnicy 4-6 mm ma barwę pomarańczową. Okres wylęgania w temperaturze 7-9 stopni Celsjusza trwa około 38 dni. Larwy wykluwają się najczęściej pod koniec maja bądź na początku czerwca. Po zużyciu zapasów woreczka żółciowego (około 2 tygodnie) odżywiają się bezkręgowcami i skorupiakami, później małymi rybkami. Najczęściej są to strzeble potokowe, świnka i inne ryby karpiowate. Młode rosną bardzo szybko, po roku osiągają długość 16 cm. Przez okres młodociany (3 lata) mają brązowe ubarwienie z kilkunastoma stalowoszarymi poprzecznymi pasami.

Tryb życia: Osobniki dorosłe po tarle zaczynają intensywnie żerować. Prowadzą samotny tryb życia. W rzece zajmują określony rewir, którego bronią przed innymi osobnikami swego gatunku.

Pożywienie: Głównym pokarmem głowacicy są ryby takie jak: płoć, jaź, jelec, kiełb, kleń oraz łososiowate. Zjada również owady, bezkręgowce, żaby, małe ssaki i ptaki wodne. Wielkość ryb jakie jest w stanie połknąć stanowi około 35% jej długości.

Źródło: Artykuł "Głowacica" dr hab. Romana Kujawy

Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu biologii, fauna Polski, tajmień.