Gramatyka
Z Wikipedii
Gramatyka (z greki [τέχνη] γραμματική) – dział językoznawstwa zajmujący się badaniem reguł, które rządzą generowaniem wyrazów i zdań języka. W zakres gramatyki wchodzą: fonologia, morfologia, składnia. W niektórych ujęciach do gramatyki włącza się również leksykologię, pragamatykę i semantykę. Terminem tym określa się także sam zbiór reguł określających zasady tworzenia poprawnych wypowiedzi, zatem można powiedzieć, że każdy język ma własną gramatykę.
[edytuj] Typy gramatyk
- gramatyka diachroniczna
- gramatyka komunikacyjna
- gramatyka konfrontatywna
- gramatyka kontrastywna
- gramatyka normatywna
- gramatyka opisowa
- gramatyka praktyczna
- gramatyka stosowana
- gramatyka synchroniczna
- gramatyka teoretyczna
- gramatyka formalna
[edytuj] Tworzenie gramatyk
Gramatyki języków ewoluują w trakcie ich używania oraz separowania grup ludzkich. Po pojawieniu się pisma powstały również gramatyki normatywne, które są skodyfikowanym i ujednoliconym zbiorem reguł wyprowadzonym na podstawie obserwacji. Ponieważ reguły ustalane są odgórnie, stając się zaleceniami co do właściwego użycia języka, obserwuje się powstawanie rozbieżności między językiem potocznym, a oficjalnym. Przykładowo, znawcy języka polskiego zalecają mówienie poszedłem, szedłem, lecz wielu ludzi stosuje formę poszłem wzorowaną na żeńskim odpowiedniku poszłam.
Obecnie coraz większe znaczenie zdobywają języki sztuczne. Powstają one w celu wspomagania tłumaczenia komputerowego, ułatwienia komunikacji międzyludzkiej m.in. poprzez jak największe uproszczenie gramatyki lub na potrzeby fikcyjnych ludów/światów. Aby utworzyć język sztuczny, należy m.in. napisać jego gramatykę. Wielu autorów wzoruje się w tym miejscu na rozwiązaniach gramatycznych istniejących w językach rzeczywistych.
Panuje powszechne przekonanie, że języki analityczne mają prostszą gramatykę, niż języki syntetyczne. Język analityczny przekazuje informacje gramatyczne poprzez szyk wyrazów oraz ich kontekst, podczas gdy język syntetyczny używa w tym celu mechanizmów fleksyjnych. Przykładowo, budowa językiów chińskiego oraz afrikaans jest niemal w całości analityczna, chociaż elementy fleksji nadal w nich występują. Dlatego treść niesiona przez wypowiedzi zależy tam od szyku i od kontekstu. Silnie syntetyczna łacina używa przyrostków i przedrostków do przekazania tej samej informacji, przez co szyk zdania jest w niej bardzo swobodny.
