Granatowa policja

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Granatowa policja – potoczna nazwa Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa (z niem. Polnische Polizei) z czasów II wojny światowej. Nazwa policji pochodzi od granatowego koloru noszonych mundurów.

Granatowa policja utworzona została na podstawie rozporządzenia Hansa Franka, Generalnego Gubernatora, na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Pod groźbą kary śmierci powoływało ono jesienią 1939 roku do służby przedwojennych policjantów. Przez cały okres okupacji większość granatowych policjantów rekrutowała się z przedwojennych policjantów polskich. W 1940 roku w dystryktach lubelskim i krakowskim a od 1941 roku także lwowskim zostały utworzone oddziały policji ukraińskiej, Ukrainische Hilfpolizei). Granatowa policja była całkowicie podporządkowana lokalnej policji niemieckiej, nie istniało centralne dowództwo, dowództwo polskie nie wykraczało poza szczebel powiatu. Głównym jej zadaniem było pilnowanie porządku choć hitlerowcy wykorzystywali ją także do pomocy w ekspedycjach karnych, deportacjach, łapankach, pilnowaniu terenu wokół gett. Służyło w niej kilkanaście tysięcy Polaków. Zwalczała ona głównie przestępczość kryminalną i szmugiel a wszelkie sprawy polityczne miała obowiązek przekazywać do Gestapo .

Ok. 30% policjantów było członkami lub współpracownikami podziemia głównie Armii Krajowej, miało jednak miejsce częściowe zjawisko kolaboracji. Udokumentowano kilkanaście zbiorowych egzekucji dokonanych przez dozorowaną przez Niemców granatową policję na Polakach i Żydach. W odwet za zabitych przez podziemie policjantów pomimo interwencji polskich oficerów policji hitlerowcy z reguły dokonywali egzekucji zakładników. Za utratę broni policjantowi groziło skierowanie do obozu koncentracyjnego. Analogiczne policje istniały we wszystkich okupowanych krajach.

Mianem granatowej policji określa się również – choć znacznie rzadziej – policję polską okresu międzywojennego.

Policja granatowa została formalnie rozwiązana w 1944 roku na mocy dekretu PKWN. Powojenne polskie sądy nie uznały jej za organizację przestępczą, choc wielu jej funkcjonariuszy trafiło po wojnie do więzień. Często był to efekt procesów politycznych, ale nie brakowało także przepadków, kiedy udowodniono im przestępstwa z lat okupacji np. szmalcownictwo.