Gustav Mahler
Z Wikipedii
Gustav Mahler (ur. 7 lipca 1860 w Kaliszt, Czechy, zm. 18 maja 1911 w Wiedniu, Austria) – kompozytor i dyrygent. Przedstawiciel ekspresjonizmu w muzyce. W dorobku kompozytorskim Mahlera największą rolę odgrywają symfonie, którą to formę muzyczną przywrócił do świetności. Muzyka Mahlera pełna zmian nastrojów, od melancholii do histerycznych wybuchów, oddaje skomplikowane wnętrze artysty, ukształtowane przez tragiczne doświadczenia rodzinne, konflikty z otoczeniem, życiowe niepowodzenia. Muzyka Mahlera spotkała się z niezrozumieniem wśród współczesnych. Zaczęto ją doceniać dopiero u schyłku jego życia.
[edytuj] Biografia
Gustav Mahler, pochodzący z bogatej żydowskiej rodziny, w wieku młodzieńczym odebrał staranne wykształcenie muzyczne w grze na fortepianie i teorii muzyki. W latach 1875 – 1878 studiował w konserwatorium wiedeńskim fortepian, harmonię i kompozycję. Pierwszym dziełem Mahlera była kantata Das klagende Lied zdradzająca wyraźne wpływy muzyki Webera i Wagnera. W 1880 roku po spędzeniu paru lat na ogólnych studiach uniwersyteckich Mahler przyjął pierwszą ofertę pracy dyrygenckiej w tatrze muzycznym w Bad Hall, a następnie w Ljublianie i Ołomuńcu. W końcu został dyrektorem artystycznym teatru w Kassel, a następnie w Pradze. W 1885 objął stanowisko drugiego dyrygenta w prestiżowym teatrze w Lipsku. Skłócony ze środowiskiem, w 1888 opuścił Lipsk i przeniósł się do Królewskiej Opery w Budapeszcie. Ostatecznie został pierwszym dyrektorem nowopowstałego Stadttheatre (teatru miejskiego) w Hamburgu. Jednocześnie Mahler komponował, głównie symfonie i pieśni. Paradoksalnie, największą sławę i popularność oraz niemałe dochody przyniosło mu dokończenie opery komicznej Webera Die drei Pintos.
Brak dobrego przyjęcia jego nowatorskich dzieł muzycznych kompensowany był uznaniem go jako dyrygenta, a przede wszystkim jako uzdolnionego organizatora życia muzycznego. Ukoronowaniem jego kariery była funkcja kapelmistrza wiedeńskiej opery nadwornej – Vienna Hofoper, którą doprowadził do rozkwitu w latach 1903-1907. By zakwalifikować się na to stanowisko, Mahler musiał przyjąć chrzest. W Wiedniu zapoznał się też z młodym środowiskiem awangardy muzycznej reprezentowanym przez przedstawicieli Drugiej Szkoły Wiedeńskiej. Powstanie nowych trendów w muzyce utrzymało go w przekonaniu zachowania bezkompromisowej postawy wobec swej własnej nowatorskiej twórczości. W 1907 Mahler padł ofiarą antysemickiej kampanii. Sfrustrowany sytuacją, ustąpił z zarządzania teatrem i przeniósł się do Nowego Jorku. Tam najpierw objął kierownictwo Metropolitan Opera, a potem New York Philharmonic Orchestra. W 1911 po wykryciu nieuleczalnej, śmiertelnej choroby powrócił do Wiednia, gdzie umarł w połowie maja tego samego roku. Jego ostatnim słowem przed śmiercią było "Mozart".
[edytuj] Lista dzieł muzycznych (niekompletna)
| Dzieła kompozytorskie | ||
|---|---|---|
| Lata pracy | Tytuł dzieła | Forma muzyczna |
| 1880-1889 | Das Klagende Lied | kantata |
| 1880-1883 | Aus der Jugendzeit (Lieder und Gesänge) Vol. 1, 5 | zbiór pieśni na głos i fortepian |
| 1883-1896 | Lieder eines fahrenden Gesellen | 4 pieśni na głos i fortepian lub orkiestrę |
| 1884-1889 | Symfonia No. 1 D-dur "Tytan" | symfonia |
| 1887-1890 | Aus der Jugendzeit (Lieder und Gesänge) Vol. 2, 9 | zbiór pieśni na głos i fortepian |
| 1888-1891 | Aus der Jugendzeit (Lieder und Gesänge) Vol. 3, 4 | zbiór pieśni na głos i fortepian |
| 1888 | Blumine | poemat symfoniczny |
| 1888 | Totenfeier | poemat symfoniczny |
| 1888-1893 | Symfonia No. 2 c-moll | symfonia |
| 1892 | Wir geniessen die himmlischen Freuden | pieśni na głos (sopran) i orkiestrę |
| 1892-1896 | Lieder aus Des Knaben Wunderhorn | 12 pieśni na głos i fortepian lub orkiestrę |
| 1893-1906 | Symfonia No. 3 d-moll | symfonia |
| 1896 | O Mensch, gib acht!, | pieśń na głos i orkiestrę |
| 1896 | Kwartet na fortepian i trzy instrumenty strunowe (niedokończone) | muzyka instrumentalna |
| 1899 | Revelge na alt i orkiestrę | muzyka wokalno-instrumentalna |
| 1899-1910 | Symfonia No. 4 G-dur | symfonia |
| 1900 | Presto na orkiestrę | muzyka instrumentalna |
| 1901 | Der Tamboursg'sell | pieśń na głos i fortepian lub orkiestrę |
| 1901-1904 | Rückert Lieder | 5 pieśni na głos i fortepian lub orkiestrę |
| 1901-1902 | Symfonia No. 5 cis-moll | symfonia |
| 1901-1904 | Rückert Lieder | 5 pieśni na głos i fortepian lub orkiestrę |
| 1903-1906 | Symfonia No. 6 "Tragiczna" a-moll | symfonia |
| 1904-1905 | Symfonia No. 7 "Pieśń Nocy" e-moll | symfonia |
| 1906-1907 | Symfonia No. 8 "Symfonia tysiąca" Es-dur | symfonia |
| 1909 | Symfonia No. 9 D-dur | symfonia |
| 1907-1908 | Das Lied von der Erde | symfonia |
| 1910 | Symfonia No. 10 Fis-dur (niedokończona, ukończona tylko I cz. – Adagio, rekonstr. m.in. D.Cooke) | symfonia |
| Aus der Jugendzeit | muzyka na głos i instrument klawiszowy | |
