Józefina (cesarzowa francuska)
Z Wikipedii
Józefina, z domu Marie-Josèphe Rose Tascher de la Pagerie (23 czerwca 1763, plantacja Trois-Ilets, Martynika - 29 maja 1814, Rueil-Malmaison), pierwsza żona Napoleona I, matka Eugeniusza de Beauharnais i Hortensji de Beauharnais.
Spis treści |
[edytuj] Młodość
Pochodziła z drobnej szlachty kolonialnej (kreolskiej), ojcem był Joseph Gaspard de Tascher, Pan (Chevalier) de la Pagerie (1735 - 1791), matką Rose Claire des Vergers de Sannois (1736 - 1807). 13 grudnia 1779 Józefina poślubiła wicehrabiego Aleksandra Franciszka Marię de Beauharnais (1760 - 1794), oficera wojsk francuskich. Od początku lat 90. XVIII wieku małżonkowie żyli w separacji, Józefina z córką przebywała w posiadłościach rodzinnych na Martynice, a Aleksander z synem we Francji. Aresztowany za czasów Robespierre'a Aleksander został zgilotynowany w 1794 roku. Józefina - która w międzyczasie powróciła do Francji - została także osadzona w więzieniu i przed straceniem na gilotynie - była już na liście skazańców - uratował ją w ostatniej chwili upadek Robespierre'a.
[edytuj] Generałowa Bonaparte
Po obaleniu władzy jakobińskiej Józefina, dysponując dochodami z plantacji na Martynice, otworzyła w Paryżu tzw. salon, gdzie spotykali się wpływowi politycy i wojskowi schyłkowego okresu I Republiki Francuskiej. Przeżywała liczne romanse, m.in. z Barrasem, później czołowym przedstawicielem Dyrektoriatu. W roku 1795 przedstawiono jej generała Napoleona Buonaparte, sześć lat młodszego od niej, wówczas jeszcze zaręczonego z Désirée Clary z Marsylii (późniejszą królową Szwecji). Napoleon dążył do awansu |społecznego w kręgach socjety paryskiej i uznał, że małżeństwo z Józefiną, która z równą łatwością poruszała się w kołach starej arystokracji i postrewolucyjnego establishmentu, będzie mu dużą pomocą w osiągnięciu celu, zerwał więc zaręczyny z Desirée i wziął 9 marca 1796 cywilny ślub z Józefiną, przy czym zmienił swe włoskie nazwisko na bardziej francuskie "Bonaparte" i imię małżonki z "Róży" (Rose) na Józefinę oraz adoptował jej dzieci i ich kuzynkę Stefanię de Beauharnais, później wielką księżną Badenii. Dzięki jej wpływom u Barrasa został wkrótce mianowany głównodowodzącym armii francuskiej wyruszającej na podbój Italii.
Zawarte z przyczyn politycznych - ku rozpaczy matki Napoleona - małżeństwo nie było szczęśliwe z powodu chronicznej niewierności obojga partnerów, ale Napoleon i Józefina byli w jakiś sposób głęboko do siebie przywiązani i pozostali przyjaciółmi do końca życia.
[edytuj] Cesarzowa Francuzów
18 marca 1804 senat francuski ogłosił dotychczasowego Pierwszego Konsula Republiki Napoleona Bonapartego dziedzicznym cesarzem Francuzów. Od października tegoż roku czyniono przygotowania do koronacji cesarskiej obojga małżonków, którą miał celebrować papież Pius VII, ale na przeszkodzie stał brak ślubu kościelnego pary Bonaparte, a więc Napoleon dopełnił tej ceremonii 30 października w kaplicy pałacu Tuilerie. Ślubu udzielił wuj Napoleona, kardynał Józef Fesch. Koronacja odbyła się 2 grudnia 1804 w paryskiej katedrze Notre-Dame, przy czym Napoleon własnoręcznie ukoronował i siebie, i Józefinę, która stała się "Jej Cesarską Mością Cesarzową Francuzów". Jej dzieci i kuzynka Stefania otrzymały tytuły "Cesarskich Wysokości", lecz bez prawa sukcesji do tronu.
[edytuj] Rozwód i ostatnie lata
Sprawa sukcesji rozbiła ostatecznie małżeństwo Józefiny. Swojemu poprzedniemu mężowi urodziła dwoje dzieci (Eugeniusza i Hortensję), ale z Napoleonem nie zachodziła w ciążę, więc cesarz przypuszczał, że jest bezpłodny. Tymczasem w roku 1806 jedna z kochanek, Eleonore Denuelle de la Plaigne, urodziła mu syna Karola de Léon. Ponieważ Eleonora nie cieszyła się najlepszą reputacją, Napoleon w pierwszych latach powątpiewał w swoje ojcostwo. Ostatecznych dowodów na to, że nie jest bezpłodny, dostarczyło mu narodzenie syna Aleksandra Walewskiego w roku 1810. Już w czasie ciąży Marii Walewskiej matki Aleksandra , Napoleon postanowił rozstać się z Józefiną i wziął z nią rozwód cywilny w roku 1809 i kościelny 1810.
Józefina zachowała apanaże i tytuł cesarski i wycofała się do swej prywatnej posiadłości Rueil-Malmaison pod Paryżem. Po abdykacji Napoleona w roku 1814 odwiedzali ją tam wszyscy zwycięscy monarchowie, którzy się spotkali w Paryżu. Pokazując swój ogród carowi Aleksandrowi I, ubrana w zimnym maju tego roku w przewiewną i uwodzicielską letnią suknię, Józefina dostała zapalenia płuc i zmarła w swym pałacyku 29 maja. Przyzwyczajona do nieograniczonych środków finansowych, pozostawiła wielkie długi, tak że syn Eugeniusz musiał sprzedać większą część kolekcji obrazów i mebli z Malmaison, by zadowolić dłużników. Pochowana została w kościele parafialnym w Malmaison.
Rodzina Józefiny, Tascher de la Pagerie, piastowała za Napoleona III ważne stanowiska na jego dworze. Potomkami Józefiny są dziś rody panujące Szwecji, Danii, Norwegii i Belgii. Widoczny na obrazie diadem, zwany Szafirowym Diademem Leuchtenbergów (odziedziczyła go po cesarzowej wnuczka Józefina, królowa Szwecji, żona Oskara I), znajduje się dziś w posiadaniu królowej Danii Małgorzaty II.
[edytuj] Bibliografia
- Nouvelle Biographie Générale, Tome 42, Paris 1862
