Jadwiga Barszczewska

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Jadwiga Barszczewska-Michałowska (ur. 13 lutego 1884 w Samarkandzie, zm. 20 maja 1966 w Warszawie) – polski pedagog, córka Leona Barszczewskiego - podróżnika i oficera wojskowego.

W wieku 10 lat Barszczewska rozpoczęła edukację w gimnazjum w Samarkandzie, kontynuowała ją w Instytucie Wielkiej Księżnej Ksenii w Petersburgu, który ukończyła w 1901 r. Następnie studiowała na Wyższych Kursach Handlowych w Petersburgu, kształcących kadrę pedagogiczną średnich szkół handlowych - nauczano tam m.in. ekonomii, towaroznawstwa, geografii i przyrodoznawstwa. Gdy jej ojciec objął dowództwo pułku piechoty w Siedlcach, Jadwiga zaczęła spędzać u niego wakacje i związała się z miastem. W 1904 r. dzięki pomocy ojca wyjechała w podróż po krajach europejskich, w celu pogłębienia wykształcenia pedagogicznego.

W wieku 20 lat rozpoczęła prowadzenie w Siedlcach własnej szkoły (Żeńska Szkoła Handlowa). Jej inicjatorem i fundatorem był Leon Barszczewski, jednakże zamysł wcieliła w życie jego córka, gdyż to ona uzyskała zezwolenie na otwarcie placówki. Było to zadanie niezmiernie trudne: po odmowie wydania koncesji ze strony ministerstwa, zgodę wydała sama cesarzowa. Mimo iż szkoła nosiła nazwę "handlowej" - była placówką o charakterze zawodowym, Barszczewska od początku planowała kształcenie w zakresie wiedzy ogólnej - zawodowe szkoły handlowe powstawały wówczas ze względów politycznych, by uniezależnić się od zrusyfikowanego Ministerstwa Oświaty i znaleźć się pod zarządem liberalnego Ministerstwa Handlu i Przemysłu. Pozwoliło to na wykładanie większości przedmiotów w języku polskim oraz uniknięcie nadzoru carskich władz oświatowych - szkoła realizowała podwójny program, nauczając nieoficjalnie historii i geografii Polski oraz literatury. W 1916 roku placówka uzyskała status wyższej szkoły realnej, co stało się możliwe dzięki uniezależnieniu wschodniej części kraju od wpływów rosyjskich. Pozwala to wyjaśnić fakt, iż matura "handlówki" (od 1908 r.) uznawana była za pełnowartościową w krajach zachodnich, co było konieczne aby zapewnić absolwentkom szkoły możliwość kontynuowania nauki. Dlatego też Barszczewska dbała o wypełnienie surowych wymagań programowych i organizacyjnych. Szkoła była przedsięwzięciem autorskim pod względem metod nauczania, treści programowych, wychowania i wyposażenia i nie miała sobie podobnej w Królestwie - wprowadzono zajęcia laboratoryjne i warsztaty, ugruntowano reguły szkolne i stworzono odpowiednio wysoki poziom nauczania. Szkoła posiadała pracownię chemiczną, fizyczną i przyrodniczą, wzorem fińskim Barszczewska wprowadziła też zajęcia z robót ręcznych: cerowania, szycia i kroju. Prowadzono lekcje rysunku i zajęcia w ogrodzie. W szkole pracował lekarz (było to wówczas zupełnym novum), nie stosowano kar cielesnych, stosowano oceny opisowe (nie liczbowe). Mianowana na dyrektorkę została dopiero w 1907 r. (warunkiem uzyskania koncesji było kierowanie szkołą w początkowym okresie przez Rosjanina) i pozostała na stanowisku 13 lat.

Od 1920 przez 9 lat sprawowała kierownictwo w państwowym gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Warszawie. Jej pracę pedagogiczną dostrzeżono w 1928 r., kiedy to Barszczewska rozpoczęła pracę w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Rok później przeniesiono ją na stanowisko wizytatorki Ministerstwa w wydziale szkół średnich. Rozwój szkolnictwa w Królestwie (1929-1935) i podwyższenie poziomu nauczania w liceach jest w dużej części zasługą Jadwigi Barszczewskiej-Michałowskiej. Przyczyniła się też do stworzenia w ministerstwie specjalnego wydziału wychowania, w którym pracowała do 1939 r.

Wraz z początkiem wojny zaczęła aktywnie działać w tajnej Komisji Oświecenia Publicznego, przez co musiała się ukrywać. W 1945 r. została ponownie zatrudniona w Ministerstwie Oświaty na stanowisku wizytatorki. Po 4 latach pracy w przykrych okolicznościach została zwolniona, dopiero w 1957 r. nastąpiła jej całkowita rehabilitacja. Będąc na emeryturze zajmowała się wraz z mężem tłumaczeniem rosyjskich prac metodycznych. W 1960 r. zaczęła czynnie pracować w Związku Nauczycielstwa Polskiego, za co pięć lat później została uhonorowana złotą odznaką związku.