Jan Antonowicz Berzin
Z Wikipedii
Jan Antonowicz Berzin (ros. Ян Антонович Берзин; ur. 11 października 1881, zm. prawdopodobnie 29 sierpnia 1938) - radziecki komunista łotewskiego pochodzenia, dyplomata, minister w sowieckim rządzie Łotwy.
Berzin urodził się w rodzinie chłopskiej w guberni ryskiej, z zawodu był nauczycielem.
Działalność ideologiczną zaczął wcześnie - już w 1902 roku został członkiem Socjaldemokratycznej Robotniczej Partii Rosji (SDPRR), w której pełnił funkcję sekretarza oddziału petersburskiego. Sześć lat później wyemigrował na Zachód, gdzie wziął udział w konferencji zimmerwaldzkiej w 1915 roku. W 1917 roku wybrano go do Komitetu Centralnego SDPRR. W uznaniu zasług dla Partii mianowany przedstawicielem Federacji Rosyjskiej przy Konfederacji Helweckiej (kwiecień 1918). Jesienią 1918 roku misja sowiecka została wyrzucona przez Bundesrat z terenu Szwajcarii (pod zarzutem szpiegostwa i działań prorewolucyjnych), co doprowadziło do zerwania stosunków między Moskwą a Bernem.
W 1919 roku Berzin mianowany został ministrem oświaty i wychowania w komunistycznym rządzie Łotwy, w latach 1919-20 pełnił zaś funkcję sekratarza generalnego Kominternu. Po rezygnacji ze stanowiska, wielokrotnie wysyłanio go jako ambasadora do krajów europejskich. W 1921 roku pełnił służbę w Helsinkach, w latach 1921-25 przebywał w Londynie, zaś w okresie 1925-27 w Wiedniu. W 1927 roku mianowano go pełnomocnikiem radzieckiego Komisariatu Spraw Zagranicznych przy rządzie Ukrainy. W 1932 roku objął posadę szefa Archiwum Państwowego ZSRR, ponadto redagował gazetę Krasnyj Archiw.
Aresztowany pod zarzutem "spiskowania z siłami imperialnymi przeciwko ZSRR", zginął w łagrze radzieckim. Rehabilitowany w 1956 roku.
