Jan Trąbka
Z Wikipedii
Należy w nim poprawić: formatowanie, wikizacja.
Więcej informacji co należy poprawić, być może znajdziesz w dyskusji tego artykułu lub na odpowiedniej stronie. W pracy nad artykułem należy korzystać z zaleceń edycyjnych. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.
Możesz także przejrzeć pełną listę stron wymagających dopracowania.
Prof. dr hab. n. med. Jan Trąbka (ur. 21 czerwca 1931 r. w Krakowie) - lekarz, naukowiec zajmujący się neurologią i neurocybernetyką.
W 1955 roku ukończył Wydział Lekarski Krakowskiej AM. Pracę doktorską pt.: "Czynność bioelektryczna mózgu zawarta w paśmie 200-500 Hz" obronił w 1961 roku, habilitował się na podstawie rozprawy "Elektrofizjologiczny obraz asymetrii półkul mózgowych". W 1977 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym, a w 1988 r. profesorem zwyczajnym nauk neurologicznych i komputerowych. W latach 1974-1991 kierował pierwszym w kraju, założonym przez siebie Zakładem Informatyki Medycznej. Pełnił również funkcję zastępcy przewodniczącego Krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Cybernetycznego. Przez ponad dziesięć lat (1991-2002), aż do emerytury sprawował kierownictwo nad Zakładem Biocybernetyki Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był również przewodniczącym Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Neurofizjologii Klinicznej[1], członkiem Komitetu Nauk Neurologicznych PAN oraz przewodniczącym Komisji Neurofizjologii Klinicznej PAN, członkiem Rady Naukowej Akademickiego Centrum Komputerowego "Cyfronet" Kraków. W 1980 r. wybrany został na członka Międzynarodowego Instytutu Badań Mózgu, w 1985 - na członka Międzynarodowego Towarzystwa Dla Obrazowania Mózgu w Psychiatrii, w 1989 r. - na członka Europejskiego Towarzystwa Badań nad Snem, w 1990 r. - został członkiem-korespondentem Collegium Europaeum Jenense[2].
W latach 1959-1960 jako stypendysta Fundacji Rockefellera był asystentem naukowym Uniwersytetu Harvarda i Mass General Hospital w Bostonie [3], a równocześnie nawiązał współpracę z Norbertem Wienerem w Massachusetts Institute of Technology[4], Cambridge. Kontakt ów wywarł głębokie piętno na całej działalności naukowej Prof. Trąbki, wyrażającej się w oryginalnym rozwijaniu cybernetyki, jako połączeniu nauki i gnozy, ale także w głoszeniu tez antycybernetycznych wynikających z koncepcji chaotyczno-gnozyjnej, co zaowocowało wieloma pracami, w tym między innymi książką "Neurocybernetyka" (1994), która stanowi kontynuację poglądów zawartych w dwóch poprzednich książkach autora: "Mózg a świadomość" (1983) i "Mózg a jego jaźń" (1991), gdzie rozwinięta została koncepcja „uniwersalizmu cybernetycznego". Prof. Trąbka uznaje cybernetykę nie tylko jako naukę o regulacji i informacji, ale rozszerza jej horyzonty myślowe i praktyczne zastosowania na całą intelektosferę, włączając w jej zakres względy doktrynalne i ideologiczne. Cybernetyka w wersji Prof. Trąbki obejmuje całą rzeczywistość, na wpół realną na wpół mityczną; na rzeczy aktualnie istniejące, prawdopodobne i nieprawdopodobne. Uniwersalizm cybernetyczny oddaje także ogromne usługi przy próbach podejścia do koncepcji chaosu gnozyjnego jako jedyna busola w ręku człowieka ("Natura objawia swą moc - współczesna gnoza", 1993). Wieloletnie doświadczenie zajmowania się cybernetyką oraz wypływające z tego refleksje Prof. J. Trabka opisał w książce "W uniwersalnym kręgu cybernetyki" (2001) oraz "Pół wieku cybernetyki w Polsce" (2004).
Prof. Jan Trąbka w swych pracach "Gnoza a nauki neurologiczne" (1997) i "Gnoza znaczy wiedza" (1998) dopełnił pojęcie naukowej epistemologii o pierwotną oraz fundamentalną sferę poznawczej eksploracji człowieka jaką pozostaje namysł, czyli gnoza. Etymologicznie rozumiana gnoza nie jest tu elementem religijnego prądu – gnostycyzmem, jak i nie jest pragmatyczną nauką – gnoseologią, źródło swe czerpie natomiast z presokratycznej filozofii greckiej, gdzie gnosis było intuicyjną wiedzą o świecie, wiedzą jeszcze niepodaną logiczno-rozumowej obróbce. Ten podstawowy aspekt ludzkiej egzystencji rzadko bywa podejmowany w rozważaniach naukowych, a jeśli już jest badany to niezbyt trafnie traktuje się go jako pochodną racjonalnego porządkowania wiedzy o świecie, czyli tzw. wiedzę potoczną czy myślenie prelogiczne. Zaakcentowanie wyjątkowego i swoistego charakteru gnozyjnej relacji człowieka z otaczającym go światem i ze samym sobą, oraz wskazanie na jej nieusuwalność i pierwotność względem epistemologii naukowej jest niewątpliwą zasługą Prof. Trąbki, który w licznych swoich pracach pisze o tym ważnym, a często pomijanym momencie naszego obcowania w świecie. Blisko związanym z gnozą zagadnieniem pozostaje wyobraźnia oraz świadomość, dlatego te elementy nigdy nie były pomijane w pracy naukowej Prof. Trąbki, znalazły się one również jako centralne zagadnienie w takich publikacjach książkowych jak "Wyobraźnia i świadomość" (2001), "Lokalizacjonizm i globalizm" (2001). Badania naukowe Prof. Trąbki zawierające teoreryczne rozważania dotyczące teorii chaosu ("Odwieczny chaos a tworzenie się świata", 2000), jak i zagadnień neuropsychologicznych ("Dusza mózgu", 2000, "Neuropsychologia światła", 2003) wyrosły z bogatego doświadczenia klinicznego, które zaowocowało licznym zbiorem prac eksperymentalnych związanych z działaniem mózgu i układu nerwowego.
Dorobek naukowy prof. J. Trąbki obejmuje ponad 500 prac z zakresu neurologii, neurofizjologii, neurofarmakologii, informatyki medycznej i neurocybernetyki, w tym 15 pozycji książkowych. Prof. J. Trąbka był również redaktorem podręczników akademickich.
Linki zewnętrzne:
