Jaskinia Radochowska
Z Wikipedii
Współrzędne: 50°21' N 016°50' E
| Jaskinia Radochowska | |
| Położenie: | 50° 21' N 016° 50' E |
| Położenie: | Polska, Gmina Lądek-Zdrój w pobliżu wsi Radochów |
| Właściciel: | Skarb Państwa (Lasy Państwowe) |
| Długość: | 265 m |
| Deniwelacja: | niewielka |
| Wysokość otworów: | 460, 463, 468 m n.p.m. |
| Wysokość otworów nad dnem doliny: |
10-18 m |
| Ekspozycja otworów: | ku S |
| Odkrywca: | w czasach przed |
| Ochrona i dostępność: |
rezerwat |
Jaskinia Radochowska (niem. Kunzendirfer Höhle, Reyersdorfer Tropfsteinhöhle) – udostępniona do zwiedzania turystycznego jaskinia krasowa w soczewie marmurów, w dolinie potoku Jaskiniec, u stóp Bzowca w Górach Złotych (Sudety Wschodnie), w pobliżu wsi Radochów (gmina Lądek-Zdrój).
Spis treści |
[edytuj] Geologia
Jaskinia Radochowska powstała w okresie górnego pliocenu (5-1,6 mln lat temu) przez wypłukanie się rozpuszczalnych w wodzie marmurów w soczewce białego marmuru, częściowo na kontakcie z łupkami łyszczykowymi (szaro-żółta, krucha skała). Powstała pod erozyjnym działaniem wód wypełniających cały przekrój jej korytarzy i płynących pod dużym ciśnieniem. Pod koniec pliocenu nasilenie erozji okolicznych stoków doprowadziło do pogłębienia doliny, a tym samym do obniżenia koryta przepływającego w pobliżu potoku. Doszło do obniżenia wód krasowych, co doprowadziło do odwodnienia strefy przy otworze jaskini i powstania pustych przestrzeni. Korytarze rozwijały się wzdłuż pęknięć tektonicznych i szczelin. Na ich skrzyżowaniu powstawały większe sale.
W odwodnionych w ten sposób korytarzach rozpoczął się proces osadzania się tzw. namuliska. W skład namuliska w Jaskini Radochowskiej wchodzą zwietrzałe łupki łyszczykowe odpadające od stropu i ścian jaskini oraz pochodzące z powierzchni (nanoszone przez wodę) osady ilaste, gruz, wytrącający się węglan wapnia i substancje organiczne (m.in. kości zwierząt). Namulisko wypełniało prawie całkowicie komory i korytarze jaskini. Zostało ono w większości usunięte w latach 1933-1939. Proces tworzenia się namuliska występuje również współcześnie.
[edytuj] Historia
Odkryta w II poł. XVIII w. Pierwsza wzmianka o jaskini pochodzi z 1757 r. Już wkrótce potem stała się popularnym celem wycieczek kuracjuszy z Lądka-Zdroju i turystów. Z powodu licznego odwiedzania została dość mocno zniszczona – o dawnej świetności niech świadczą inne jej nazwy: Reyersdorfer Tropsteinhöhle – Radochowska Jaskinia Naciekowa, czy Grota Stalaktytowa. W latach 1933-1947 jaskinia miała stałego opiekuna i przewodnika, którym był emerytowany górnik Heinrich Peregrin. Zawartość namuliska badał w 1935 r. G. Frenzel, a rok później L. Zotz. Znaleziono wtedy kości ok. 20 różnych zwierząt prehistorycznych, a w przedniej części jaskini kości kilkunastu gatunków o wyglądzie współczesnym. W namulisku L. Zotz znalazł również wyroby z kwarcytu i węgielki limby, a w jednej z nisz czaszkę niedźwiedzia jaskiniowego przykrytą skalną płytą, a obok niej 3 kręgi szyjne i żuchwę. Dało to podstawę do przypuszczeń o bytności w tej jaskini człowieka paleolitycznego. Obecnie nie podtrzymuje się tej teorii.
Przed II wojną światową jaskinia była zagospodarowana turystycznie. W pobliżu postawiny był drewniany budynek, który służył jako mieszkanie dla stóża. Była tam również poczekalnia dla turystów, w której w gablotach eksponowano znaleziska paleontologiczne. Gabloty zostały rozkradzione w latach piędziesiątych, a budynek spalił się w lipcu pod koniec lat 60. XX wieku.
W listopadzie 1945 r. ujęto w jaskini, mającą tu swą bazę, pięcioosobową grupę dywersyjną Werwolfu.
[edytuj] Warunki przyrodnicze
Posiada (niezbyt bogate, zniszczone) nacieki: wełniaste, kaskadowe i draperie oraz ślady stalaktytów i stalagmitów. Jest to jedna z największych i najlepiej poznanych jaskiń w Sudetach. Wewnątrz znaleziono m.in. kości niedźwiedzia jaskiniowego, hieny jaskiniowej, dzikiego konia, nosorożca włochatego. Żyje tutaj wiele ciekawych przedstawicieli fauny, jak studniczki tatrzańskie, muchówki i prapierścienica jaskiniowa. Jest również miejscem zimowania nietoperzy: nocka dużego, nocka rudego, gacka brunatnego, mopka, mroczka późnego.
Obecnie prowadzą do jaskini trzy sztuczne wejścia. Wewnątrz panuje stała temperatura, ok. 9°C. Jaskinia składa się z niemal równoległego do zbocza wąskiego Korytarza Łącznikowego, biegnącego prawie poziomo oraz kilku poprzecznych, krótszych korytarzy, licznych wnęk i komór. Najbardziej atrakcyjna jest tzw. Komora Gotycka, znajdująca się na przedłużeniu środkowego wejścia. Stanowi ją trójkątna salka z jeziorkiem krasowym o powierzchni ok. 30 m² i głębokości ok. 2 m. System szczelin krasowych jest wciąż czynny, a poziom wody ulega sezonowym wahaniom. Cała jaskinia objęta jest ochroną jako pomnik przyrody nieożywionej.
[edytuj] Turystyka
Jaskinia jest czynna codziennie, oprócz wtorków, od 10:00 do 18:00. Grupy oprowadzają wykwalifikowani przewodnicy – telefon do przewodnika +48 691 723 513. Bilet wstępu: 4,50 zł. Na łące przed jaskinią stoi ogólnodostępna wiata turystyczna, a okresowo funkcjonuje tam baza studencka z hotelikiem namiotowym i polem biwakowym. Do jaskini prowadzą szlaki turystyczne:
zielony z przystanku PKS w Radochowie przy trasie Kłodzko – Lądek-Zdrój (ok. 30 minut),
niebieski z Lądka-Zdroju przez Radochów i kalwarię na Cierniaku (ok. 80 min.).
[edytuj] Linki
- Spora notatka o jaskini w serwisie klubu speleologicznego "Epimenides"
- Notatka o jaskini w serwisie www.kletno.info.pl
[edytuj] Bibliografia
- Jaskinie Sudetów praca zbiorowa pod red. Mariana Puliny, Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk o Ziemi, Warszawa 1996, ISBN 83-900997-9-9
- Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie. 40 lat eksploracji, badań, ochrony i turystyki praca zbiorowa pod red. Wojciecha Ciężkowskiego, Wydawnictwo "Maria", Wrocław-Kletno 2006, ISBN 83-60478-16-3
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 17 Góry Złote, red. Marek Staffa, str. 86-88, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 1993, ISBN 83-85773-01-0
