Radochów
Z Wikipedii
Współrzędne: 50°21' N 016°50' E
Radochów | |
Województwo | dolnośląskie |
Powiat | kłodzki |
Gmina | Lądek-Zdrój |
Sołectwo | Radochów |
Sołtys | Waldemar Sosiński |
Położenie | 50° 21' N 16° 50' E |
Wysokość | 390-400 m n.p.m. |
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności |
ok. 500 |
Strefa numeracyjna (do 2005) |
74 |
Kod pocztowy | 57-540 |
Tablice rejestracyjne | DKL |
Położenie wsi |
|
Położenie na mapie Polski
|
Radochów (niem. Reyersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Lądek-Zdrój. W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie wałbrzyskim.
Położona przy głównej drodze z Kłodzka do Lądka, w dolinie rzeki Biała Lądecka, na wysokości ok. 390-430 m n.p.m.. Liczy ok. 500 mieszkańców. Miejscowość ma charakter rolniczo-rekreacyjny. Stanowi punkt wypadowy do wycieczek w Góry Złote, Góry Bialskie i Masyw Śnieżnika. Posiada kilka baz noclegowych o charakterze agroturystycznym.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Wieś powstała we wczesnym średniowieczu przy starym szlaku handlowym z Czech do Krakowa, tzw. Solnej Drodze. Pierwsza wzmianka o wsi pochodziła z 1362 r. Najstarsza wersja nazwy wsi utworzona została zapewne od imienia Richard i oznaczała wieś Richarda, jej właściciela lub założyciela. W wyniku zniekształceń tej nazwy powstała druga, nowsza jej wersja Reyersdorf, stosowana do 1945 r. Wieś poniosła olbrzymie szkody podczas powodzi w lipcu 1997 r., obecnie w większości usunięte.
[edytuj] Renesansowy dwór
Wzniesiony w początkach XVII w. jako własność rodziny Panwitzów, potem Haugwitzów. Przebudowany w końcu XVIII w. Mocno zniszczony, kryty gontem. Zachowały się sklepienia kolebkowe w parterze, portal renesansowy i kamienne opaski okienne. Na elewacji ślady dekoracji. Obok baszta, zabudowania gospodarcze i budynek mieszkalny dla służby. Pozostałości malowniczego parku otoczone resztkami kamiennego muru. Po drugiej stronie rzeki figura św. Jana Nepomucena z 1732 r. "na gruszkowatym cokole opatrzonym herbem fundatora – hrabiego de Neynaus – i chronostychem" (źródło). Rzeka w tym miejscu zmieniła koryto w czasie powodzi 1997 r. i pozostawiła prowadzącą donikąd metalową kładkę nad pustym, starym korytem.
[edytuj] Kościół parafialny
Nad wsią dominuje położony na wzniesieniu kościół parafialny pw. św. Mikołaja ze strzelistym hełmem na kwadratowej wieży, wystającej wysoko nad kalenicę dwuspadowego dachu. Kościół wzmiankowany był tu już w 1384 r. Obecną budowlę wzniesiono w I poł. XVI w., przebudowano w 1614 r. Wnętrze jednonawowe z drewnianym stropem i prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Kościół wraz z przyległym małym, starym cmentarzem, na którym zachowały się nieliczne nagrobki niemieckie, jest ogrodzony murem kamiennym. Wewnątrz znajduje się klasycystyczny ołtarz z końca XIX w. wykonany przez A. Schmidta, dwa ołtarze boczne, ambona, chrzcielnica i organy z prospektem. Jest tu również 13 drewnianych, polichromowanych barokowych i klasycystycznych rzeźb różnych świętych oraz Piety. W zakrystii zachowała się barokowa monstrancja-relikwiarz z I poł. XVIII w. oraz gotycki kielich mszalny. Na ścianach wewnątrz świątyni siedem płyt nagrobnych z XVI i XVII w. rodziny von Pannwitz. Na zewnątrz, u podnóża wzniesienia, obok długich schodów prowadzących do kościoła od strony szkoły, stoi pomnik z orłem i napisem: "Wszystkim poległym za Wolność Naszej Ojczyzny w Hołdzie Radochów".
[edytuj] Kalwaria na Cierniaku
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Cierniak.
Kaplica Matki Bożej Wspomożenia Wiernych z poł. XIX w., położona w lesie na północno-wschodnim stoku góry Cierniak (595 m n.p.m.), na wysokości ok. 530 m n.p.m., została ufundowana przez Antoniego Wachsmanna (1809-1888) jako dar dziękczynny za wyleczenie z ciężkiej choroby. Od strony wsi prowadzi do niej droga gruntowa, zakończona schodami z ponad 200 kamiennych stopni z nazwiskami fundatorów. Na czternastym stopniu licząc od góry znajduje się napis "Polnische Freundschaft" ("Polska Przyjaźń"). Stopień ten ofiarowało Towarzystwo Przyjaciół Polski za udział Polaków w Wiośnie Ludów 1848 r. w Niemczech. Obok kaplicy sztuczna grota z figurą Matki Boskiej. Wokół kościółka rozmieszczone są murowane z cegły klinkierowej stacje drogi krzyżowej z obrazami malowanymi na blasze, przedstawiającymi sceny z męki Chrystusa. Ok. 150 m od kalwarii w drewnianym domu mieszka pustelnik, opiekujący się kaplicą. Co roku 15 sierpnia odbywa się w kalwarii odpust z nabożeństwem przed ołtarzem polowym na leśnej polanie, przyciągający tłumy wiernych i turystów. Po uroczystościach odpustowych, we wsi u stóp góry organizowany jest festyn i zabawa pod gołym niebem, trwająca często do białego świtu.
[edytuj] Jaskinia Radochowska
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Jaskinia Radochowska.
Za górą Cierniak, w dolinie potoku Jaskiniec, u stóp Bzowca (Góry Złote), położona jest Jaskinia Radochowska, odkryta w II poł. XVIII w. Do 1966 r. (do odkrycia Jaskini Niedźwiedziej) największa znana jaskinia w polskiej części Sudetów Wschodnich. Posiada (niezbyt bogate) nacieki wełniaste, kaskadowe i draperie oraz ślady stalaktytów i stalagmitów. Pierwsza wzmianka o jaskini pochodzi z 1757 r. Już wkrótce potem stała się popularnym celem wycieczek kuracjuszy z Lądka-Zdroju i turystów. Z powodu licznego odwiedzania została dość mocno zniszczona – o dawnej świetności niech świadczą inne jej nazwy: Reyersdorfer Tropsteinhöhle – "Radochowska Jaskinia Naciekowa" czy "Grota Stalaktytowa". Jest to jedna z największych i najlepiej poznanych jaskiń w Sudetach o długości 265 m. Wewnątrz znaleziono m.in. kości niedźwiedzia jaskiniowego, hieny jaskiniowej, dzikiego konia, nosorożca włochatego. Żyje tutaj wiele ciekawych przedstawicieli fauny, jak studniczki tatrzańskie, muchówki i prapierścienica jaskiniowa. Obecnie prowadzą do jaskini trzy sztuczne wejścia. Wewnątrz panuje stała temperatura, ok. 9°C. Jaskinia składa się z niemal równoległego do zbocza wąskiego Korytarza Łącznikowego, biegnącego prawie poziomo oraz kilku poprzecznych, krótszych korytarzy, licznych wnęk i komór. Najbardziej atrakcyjna jest tzw. Komora Gotycka, znajdująca się na przedłużeniu środkowego wejścia. Stanowi ją trójkątna salka z jeziorkiem krasowym o powierzchni ok. 30 m² i głębokości ok. 2 m. System szczelin krasowych jest wciąż czynny, a poziom wody ulega sezonowym wahaniom. W listopadzie 1945 r. ujęto w jaskini, mającą tu swą bazę, pięcioosobową grupę dywersyjną Werwolfu. Jaskinia jest czynna codziennie oprócz wtorków od 10:00 do 18:00. Grupy oprowadzają wykwalifikowani przewodnicy (telefon do przewodnika 0691 723 513). Bilet wstępu: 4,50 zł. Prowadzą do niej szlaki turystyczne: zielony z przystanku PKS w Radochowie przy trasie Kłodzko – Lądek (ok. 30 minut) i niebieski z Lądka-Zdroju przez Radochów i Kalwarię na Cierniaku (ok. 80 min.).
[edytuj] Zabytki
Do rejestru chronionych prawem zabytków województwa dolnośląskiego wpisane są:
- Kościół parafialny pw. św. Mikołaja
- Dwór
- Park dworski
[edytuj] Atrakcje w okolicy
Ziemia kłodzka, na której leży Radochów, obfituje w liczne atrakcje:
- góry (np. Masyw Śnieżnika i jedyne w swoim rodzaju Góry Stołowe)
- jaskinie (w tym Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie)
- zabytki architektoniczne
- Twierdza kłodzka
- uzdrowiska ze źródłami leczniczymi (Długopole, Duszniki, Kudowa, Lądek, Polanica)
- szlaki turystyczne
- schroniska górskie
- wyciągi narciarskie (Zieleniec, Czarna Góra)
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Radochów
- Jaskinia Radochowska
- O jaskini
- O jaskini i Kalwarii
- Widok Radochowa ze zboczy Cierniaka - foto
- Kalwaria na Cierniaku - foto
- Schody do kaplicy - foto
- Mapy i zdjęcia satelitarne: