Jaszczurka zwinka

Jaszczurka zwinka (Lacerta agilis) — gatunek jaszczurki z rodziny jaszczurek właściwych. Występuje na terenie całej Polski i podlega ścisłej ochronie.

Opis: Ubarwienie bardzo zmienne, na grzbiecie zwykle brązowym, szarym lub brunatnym widnieją trzy wzdłużne rzędy dużych ciemnych plam, czasami tworzące pasy. W środku każdej plamy jest mniejsza różnego kształtu zwykle biała plamka. Brzuszna powierzchnia u samców jest szarozielonkawa i lekko plamista, zaś u samic szarokremowa i bezplamista.

Rozmiary: Długość całkowita 200 - 240 mm, we wschodniej Europie nawet do 275 mm; Długość ciała: do 11 cm (bez ogona)

Pokarm: Odżywia się owadami (głównie prostoskrzydłe i chrząszcze) oraz pająkami i wijami.

Rozmnażanie: Gody od kwietnia do czerwca. Samce podczas godów mają jaskrawozielone boki oraz szyję, są wtedy agresywne wobec siebie i toczą walki w obecności samicy. Samica składa od 5 do 14 jaj o wymiarach 1,4 - 0,9 cm otoczonych pergaminowatymi osłonkami do jamek w ziemi lub piasku wygrzebanych przez samice przednimi odnóżami w nasłonecznionych miejscach. Młode wylęgają się po około dwóch miesiącach, są podobne do dorosłych i mają ok. 5,5 - 6,5 cm długości.

Zachowanie: W razie niebezpieczeństwa ma zdolność odrzucenia części ogona - autotomia, który po pewnym czasie odrasta. Jaszczurka zwinka jest najczęściej spotykanym gadem w Polsce. Można ją spotkać na nasłonecznionych skarpach, polanach. Mieszka w jamach, norach gryzoni, pod kamieniami lub korzeniami. Zapada w sen zimowy od października do marca.

Występowanie: Europa - od środkowej Francji do środkowo-zachodniej części Rosji. Granicą północną jest 60°N a lokalnie do 63°N na Półwyspie Skandynawskim. Granica pionowa występowania w Polsce wynosi 1200 m, na świecie (np. w bułgarskich górach Riła) dochodzi do 2500 m n.p.m.

Nory: Zwinki najczęściej kopią nory do 5 cm pod ziemią. Robią wiele rozgałęzień, aby zmylić wroga, lecz tylko główny korytarz jest zamieszkany przez jaszczurkę. Zwinki kopią nory długie na prawie 8 m, najczęściej pod krzakami. Jaszczurki co kilka tygodni zmieniają nory aby uchronić się przed niebezpieczeństwem.

Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu biologii, fauna Polski.

Jaszczurka zwinka Lacerta agilis na drzewie	Portret zwinki	Młoda jaszczurka zwinka	Młoda zwinka przed zrzuceniem wylinki
Samiec na wiosnę, w okresie godów