Katedra w Spirze
Z Wikipedii
Katedra w Spirze - największa zachowana w Europie katedra romańska z XI/XII wieku. Kościół grzebalny cesarzy z dynastii salickiej, staufickiej i habsburskiej. Spalona w 1689 roku. Odbudowana i częściowo zrekonstruowana w XVIII-XIX wieku.
Spis treści |
[edytuj] Budowa
Budowę katedry rozpoczął w 1030 r. cesarz Konrad II z dynastii salickiej a ukończył w 1061 r. jego wnuk Henryk IV. Niedługo potem rozpoczęto jej przebudowę: podniesieno sklepienie, dodano wieże i zewnętrzne kolumnady, biegnące tuż pod linią dachu. Imponująca trójnawowa bazylika zwieńczyła dzieło. Ukończona ostatecznie w 1106 r. świątynia była największym ówcześnie kościołem Zachodu (długość 444 stopy rzymskie = 134 metry, wysokość 111 stóp rzymskich = 33 metry). Na szczególną uwagę zasługuje wybudowana w 1041 r. krypta, będąca największą kolumnową salą romańską w Europie.
Wybór relatywnie małej miejscowości jak Spira (500 mieszkańców) na siedzibę tak monumentalnej budowli, podyktowany był chęcią zademonstrowania potęgi cesarzy niemieckich, którzy oprócz sprawowania władzy świeckiej, rościli sobie prawo do władzy kościelnej. Owe roszczenia doprowadziły do konfliktu z papiestwem, który przybrał na sile wraz ze sporem o inwestyturę pomiędzy Henrykiem IV a papieżem Grzegorzem VII.
[edytuj] Historia
W 1689 r. wojska francuskie Ludwika XIV-tego splądrowały katedrę. Zniszczoną połowę nawy głównej odbudowano dopiero w drugiej połowie XVIII wieku w dekoracyjnym późnoromańskim stylu Wormacji, nie troszcząc się zbytnio o zgodność stylów. W czasie rewolucji francuskiej katedra została ponownie złupiona i zdemolowana. W 1806 r. planowano nawet ją zburzyć a odzyskany w ten sposób budulec zużyć przy nowych projektach. Zapobiegł temu biskup Moguncji Joseph Ludwig Colmar.
Po kongresie wiedeńskim i umowie monachijskiej pomiędzy Bawarią a Austrią Palatynat został przyłączony do Bawarii. W 1818 r. król Bawarii Maksymilian I przywrócił kościołowi w Spirze funkcje siedziby biskupiej. W latach 1846-53 król Bawarii Ludwik I zlecił wykonanie fresków w stylu nazareńczyków Johannowi von Schraudolph oraz Josephowi Schwarzmann. Kolejnym etapem prac było powierzenie Heinrichowi Hübsch budowy neoromańskiego westwerku (1854-1859).
W 1981 r. katedra w Spirze została wpisana na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Katedra w Spirze: strona oficjalna (de)
- Lista światowego dziedzictwa UNESCO: Katedra w Spirze (en) (fr)
Katedra w Akwizgranie • Katedra w Spirze • Rezydencja w Würzburgu, ogrody pałacowe i plac rezydencji • Kościół pielgrzymkowy w Wies • Zamki Augustusburg i Falkenlust w Brühl • Katedra Mariacka i Kościół Św. Michała w Hildesheim • Zabytki rzymskie, kolumna w Igel, Katedra Św. Piotra i Kościół Najświętszej Marii Panny • Lubeka miasto hanzeatyckie • Pałace i zespoły parkowe w Poczdamie i Berlinie • Opactwo i klasztor Altenmünster w Lorsch • Kopalnie rudy miedzi i srebra w Rammelsberg oraz stare miasto w Goslar • Cysterski zespół klasztorny w Maulbronn • Huta żelaza w Völklingen • Kopalnia Messel • Katedra w Kolonii • Budynki Bauhausu w Dessau i Weimarze • Miasta Lutra Eisleben i Wittenberga • Klasycystyczny Weimar • Museumsinsel w Berlinie • Zamek Wartburg koło Eisenach • Ogrody Dessau-Wörlitz • Wyspa klasztorna Reichenau na Jeziorze Bodeńskim • Kompleks Węglowo-Przemysłowy Niemieckiego Związku Celnego w Essen • Zabytki doliny środkowego Renu • Stare miasto w Stralsund i Wismar • Zabytki doliny Łaby koło Drezna • Ratusz i posąg Rolanda w Bremie • Park mużakowski w Bad Muskau • Limes Germanicus • Stare miasto w Bambergu, Quedlinburgu oraz w Ratyzbonie