Kość miedniczna

Z Wikipedii

Kość miedniczna (łac. os coxae) - kość wchodząca w skład obręczy kończyny tylnej (dolnej) (łac. cingulum extremitatis posterioris), jest kością parzystą. Kości miedniczne łączą się ze sobą w części przedniej za pomocą spojenia łonowego (łac. symphysis pubica), w części tylnej łączą się z kością krzyżową kręgosłupa. Dwie kości miednicze łącznie określamy mianem miednicy (łac. pelvis). Patrz również złamanie miednicy.

Każda z kości miednicznych składa się z:

• kości biodrowej (łac. os ilium)
• kości kulszowej (łac. os ischii)
• kości łonowej (łac. os pubis)

Kość miedniczna zwierząt kręgowych jest silnie wykształcona, co związane jest z koniecznością dźwigania większości ciała oraz przez to, że stanowi połączenie z kośćmi kończyny tylnej (dolnej), która jest elementem napędowym zwierzęcia. Jest silnie złączone z kręgosłupem. W czasie embriogenezy przechodzi stadium chrzęstne. W obrębie tej kości znajduje się panewka stawowa (łac. acetabulum) dla główki kości udowej. W kierunku dogrzbietowym od wspomnianej panewki znajduje się wyrostek biodrowy (łac. processus iliacus). W okolicy kości łonowej znajduje się otwór zasłonięty (łac. foramen obturatorium).

Wszystkie kości wchodzące w skład kości miednicznej biorą udział w wytworzeniu panewki. Panewka jest głębokim kubkowatym dołem. Jest u dołu przerwana przez wcięcie panewki, które prowadzi do dołu panewki znajdującego się w jej dnie. Do brzegu panewki, który stanowi obwodową wargę powierzchni księżycowatej przyczepia się obrąbek panewki, który ponad wcięciem panewki wytwarza więzadło poprzeczne panewki. Powierzchnie księżycowate stanowią powierzchnie stawowe w stawie biodrowym.

Kości miednicze są słabo wykształcone u ryb, dobrze skostniałe pojawiają się u płazów meandrowców, u których łączyły się z jednym kręgiem krzyżowym. Podobną miednicę, ale mniej skostniałą mają współczesne płazy ogoniaste - część łonowa może w ogóle nie kostnieć. U niektórych gatunków występuje tzw. wyrostek przedłonowy (łac. epipubis). U płazów bezogonowych kości biodrowe są wydłużone, a pozostałe elementy są zredukowane i są kształtu owalnego. U płazów beznogich miednica nie występuje. W porównaniu do miednicy meandrowców podobną budowę wykazywały także najstarsze gady z tą różnicą, że była ona silniej połączona z kręgosłupem. U synapsidów pojawia się po raz pierwszy otwór zasłonięty. U gadów współczesnych miednica utworzona jest z drobnych, wydłużonych trzech kości. U gadów o zredukowanych kończynach zanika także miednica za wyjątkiem dusicieli, u których jest narządem szczątkowym. U ptaków kość biodrowa jest silnie rozwinięta i na długim odcinku silnie łączy się z kręgosłupem. Kości biodrowe ssaków rozbudowane są silnie ku przodowi. U ssaków wodnych ulegają redukcji.

[edytuj] Zobacz też

• dinozaury gadomiedniczne
• dinozaury ptasiomiedniczne
• Układ kostny
• Układ ruchu