Kompleks startowy 39 centrum Kennedy'ego

Z Wikipedii

Kompleks startowy 39 (ang. Launch Complex 39, zazwyczaj używany jest skrót LC39) odnosi się do platform startowych LC39A i LC39B w Centrum Lotów Kosmicznych imienia Johna F. Kennedy'ego na przylądku Canaveral w Stanach Zjednoczonych, które są używane do wystrzeliwania promów kosmicznych.

[edytuj] Historia

Platformy LC39A i LC39B były używane wcześniej przy startach rakiet Saturn V dla misji księżycowych programu Apollo. Początkowa struktura platform została przemodelowana na potrzeby promów, zaczynając od platformy LC39A, po ostatnim starcie rakiety Saturn V, która wyniosła Skylab w 1973 roku, a w roku 1977 LC39B po zakończeniu programu Sojuz-Apollo.

W czasie programu Apollo kompleks 39 był po prostu parą platform startowych - jedyną modyfikacją było dodanie tzw. "stołka" - podstawki, która umożliwiała rakietom Saturn IB korzystanie z wieży startowej skonstruowanej dla Saturn V. Platformy dla promów mają stałą wieżę (pozostałość z epoki Apollo-Saturn) oraz obrotową platformę serwisową, służącą do ochrony orbitera i instalacji ładunków do luku towarowego promu.

Po raz pierwszy LC39 użyto w roku 1967, kiedy wystrzelono rakietę Saturn V niosącą pojazd bezzałogowy Apollo 4. LC39B użyto do misji bezzałogowej Apollo 6, natomiast z LC39A wystartował Apollo 8, pierwszy załogowy lot programu. Oprócz Apollo 10, który startował z LC39B, wszystkie misje Apollo, od Apollo 8 w grudniu 1968 do Apollo 17 w grudniu 1972 startowały z platformy LC39A.

W roku 1974 zapadła decyzja o skreśleniu platformy LC39A z systemu Apollo-Saturn, po czym została ona przekonfigurowana do zastosowania z promami kosmicznymi. Użyto jej w pierwszej misji promów - starcie Columbii w misji STS-1 w roku 1981. Z zastosowania w systemie Apollo-Saturn LC39B skreślona została w roku 1977, ale ze względu na ograniczenia budżetowe przebudowa ukończona została dopiero w roku 1986. Pierwszym startem z tej platformy była zakończona katastrofą promu Challenger misja STS-51-L.

[edytuj] Użycie promu kosmicznego

Zanim prom wystartuje z jednej z platform kompleksu LC39, jest on montowany w Vehicle Assembly Building (VAB). Mobile Launcher Platform (MLB), specjalnie skonstruowana ruchoma platforma, załadowana na transporter jest przechowywana w VAB. Różne segmenty rakiety dodatkowej na paliwo stałe (Solid Rocket Booster - SRB) dołączone są do MLP. Dopiero później, między boostery, instalowany jest zewnętrzny zbiornik. Boostery w momencie instalacji są już "zatankowane" - paliwo stałe jest wlewane w postaci płynnej w czasie łączenia elementów rakiety w całość w fabryce w Utah. Z kolei puste zbiorniki zewnętrzne transportowane są barkami z miejsca ich produkcji w Luizjanie. Zbiorniki są tankowane ciekłym wodorem i ciekłym tlenem w czasie odliczania przed startem.

Orbiter podłączany jest do połączonych boosterów i zbiornika, po czym transporter przewozi cały system do odległej o 3-4 mile platformy - przejazd trwa około ośmiu godzin. Platforma mobilna jest instalowana za pomocą kilku mocowań do platformy startowej, a transporter jest odsuwany na bezpieczną odległość. Wieżę startową stanowią Stała Struktura Obsługi (ang. Fixed Service Structure - FSS) i Obrotowa Struktura Obsługi (ang. Rotating Service Structure - RSS). RSS zawiera sterylne pomieszczenie i umożliwia dostęp do ładowni orbitera, tak więc ładunek, który ma być wyniesiony za pomocą promu, może być zainstalowany bądź w razie potrzeby naprawiony krótko przed startem, w czasie gdy prom czeka na platformie. Prom może pozostawać na platformie nawet przy bardzo złej pogodzie, ponieważ jest chroniony przez RSS, która, zgodnie z założeniami NASA, ma chronić pojazd przed wiatrami o prędkościach do 60 węzłów.

Krótko przed startem do zbiornika zewnętrznego wtłaczane jest paliwo.

Najbliższa odległość, na jaką można się zbliżyć do platformy w czasie startu, to 5 kilometrów. Budynki kontroli startu i VAB znajdują się prawie dokładnie 5 kilometrów od LC. W przypadku eksplozji pojazdu na platformie, 5 kilometrów to najmniejsza odległość uważana za bezpieczną dla pracowników Centrum Kosmicznego i specjalnych gości.