Krakowskie Przedmieście (Lublin)
Z Wikipedii
Krakowskie Przedmieście – główna ulica Lublina, częściowo zamknięta dla ruchu kołowego i przekształcona w deptak (na odcinku od Placu Litewskiego do Placu Władysława Łokietka).
Przez długi czas najważniejszy trakt komunikacyjny miasta, część drogi biegnącej z Krakowa przez Lublin na wschód. Od początku pełniła też istotną funkcję handlowo-usługową – tu mieściły się też siedziby najważniejszych urzędów i instytucji miasta.
[edytuj] Lokalizacja ulicy
Ulicę Krakowskie Przedmieście otwiera Plac Władysława Łokietka, przy którym usytuowana jest Brama Krakowska (otwierająca drogę do Starego Miasta) i budynek ratusza miejskiego. Fragment do Placu Litewskiego i nieco wycofanego wobec linii ulicy budynku domu towarowego Galeria Centrum prawie w całości kształtował się w pierwszej połowie XIX wieku. Jego cechą charakterystyczną jest niewielka szerokość traktu i silna zwartość zabudowy ulicy. To właśnie ta część pod koniec XX wieku została zamknięta dla ruchu kołowego i przebudowana na deptak. Kolejny, młodszy fragment Krakowskiego Przedmieścia (kształtowany na przełomie XIX i XX wieku), otwiera duży plac z fontanną z jednej strony (Plac Litewski) i skwer przy centrum handlowym – z drugiej (przy skrzyżowaniu z ul. Kapucyńską). Dalej trakt jest szerszy i biegnie w kierunku skrzyżowania z ulicą Lipową i Alejami Racławickimi.
[edytuj] Historia ulicy
Jednym z najstarszych budynków przy Krakowskim Przedmieściu jest kościół św. Ducha, który pamięta czasy średniowiecza (zbudowany w XV wieku, w jego wnętrzu - zespół zabytkowych barokowych ołtarzy). W nowszej części ulicę wyróżnia barokowy kościół i klasztor Kapucynów – kolejna wiekowa budowla przy trakcie. Plac Władysława Łokietka (wcześniej zwany Królewskim), który otwiera ulicę od północnego-wschodu, od zawsze był skrzyżowaniem dróg biegnących z Warszawy i Krakowa z tymi, które zmierzają na wschód. To właśnie przy nim został umiejscowiony w 1828 roku nowy ratusz miejski, przebudowany z kościoła Karmelitów Bosych. Jego dzisiejszy wygląd to wynik odbudowy po zniszczeniach wojennych i prac renowacyjnych z połowy XX wieku. Krakowskie Przedmieście od zawsze pełniło funkcję wrót do centrum miasta, dlatego powstawały tu liczne hotele i domy gościnne. W XIX wieku przy ulicy wzniesiono dwa hotele – Hotel Victoria (zburzony w trakcie II wojny światowej, wznosił się w miejscu obecnego placu przed Galerią Centrum) i Hotel Europejski (obecnie Hotel Europa). W trakcie II wojny światowej duża część zabudowy Krakowskiego Przedmieścia uległa zniszczeniu, w ich miejsce w latach powojennych zbudowano kilka budynków, których architektura tylko w nieznaczny sposób nawiązuje do architektury przedwojennej. Tak było m.in. w przypadku obecnego gmachu oddziału banku PKO BP u zbiegu Krakowskiego Przedmieścia i ul. Wróblewskiego. O ile ta budowla miała jeszcze pewne cechy zabudowy przedwojennej, o tyle konstrukcja żelbetonowa domu towarowego przy ul. Kapucyńskiej nie nawiązywała zupełnie do stylu sprzed 1939 roku. W wyniku przebudowy tego fragmentu, przed centrum handlowym powstał duży plac. Podobnych skwerów Krakowskiemu Przedmieściu po wojnie przybyło kilka. Jednym z nich jest Plac Czechowicza, który powstał w miejscu, w którym stała ważna dla historii miasta kamienica. W czasie jednego z bombardowań w mieszczącym się w niej zakładzie fryzjerskim zginął jeden z najwybitniejszych lubelskich poetów, Józef Czechowicz. Jednym z najbardziej wyróżniających się budynków Krakowskiego Przedmieścia jest gmach Poczty Głównej (vis a vis Placu Litewskiego), który już kilkukrotnie przechodził gruntowną przebudowę zewnętrznej elewacji (jego obecny wygląd zyskał dopiero w pierwszy latach XXI wieku). Jednym z najważniejszych wydarzeń dla życia Lublina była przebudowa Krakowskiego Przedmieście w połowie lat 90. XX wieku. Wtedy to odcinek od Placu Władysława Łokietka do Placu Litewskiego stał się miejskim deptakiem. Kursujące tędy do tej pory główne linie trolejbusowe zostały przeniesione poza centrum miasta, a ta część ulicy zaczęła przeżywać silny i dynamiczny rozwój - powstawały tu liczne punkty usługowe, ekskluzywne sklepy, restauracje i bary.
