Krioprotektant
Z Wikipedii
Krioprotektant - substancja, lub ich mieszanina, chroniąca zamrażany obiekt, poprzez zapobieganie tworzeniu się kryształów lodu. Zwykle pojęcie to jest używane w odniesieniu do zamrażania tkanek i innych próbek biologicznych.
Właściwości krioprotekcyjne tych substancji polegają na obniżeniu temperatury zeszklenia zamrażanego obiektu, poniżej temperatury topnienia. W ten sposób układ zachowuje się jak ciało amorficzne, które zestala się nie wytwarzając kryształów, mogących uszkodzić próbkę.
W naturalne krioprotektanty wyposażone są arktyczne i antarktyczne zwierzęta zimnokrwiste, jak owady, płazy, gady, by chronić swoje tkanki przed uszkodzeniami podczas zimowej hibernacji.
U owadów krioprotektantami są najczęściej cukry i podobnie jest u żab arktycznych, które używają glukozy, ale na przykład arktyczne salamandry produkują w tym samym celu, w swoich wątrobach, glicerol.
Krioprotektantami w przemyśle są najczęściej różne glikole, czyli alkohole wielohydroksylowe, jak glikol etylenowy, propylenowy, czy glicerol. Glikol etylenowy jest składnikiem zimowych płynów do chłodnic samochodowych, a propylenowy bywa używany do redukcji kryształków lodu w lodach i czynienie masy gładszej. Innym popularnym krioprotektantem jest DMSO (sulfotlenek dimetylowy), powszechnie używany do ochrony próbek biologicznych, takich jak sperma, embriony, podczas ich przechowywania w ciekłym azocie.
By podnieść efektywność krioprotektantów i obniżyć skutki uboczne ich stosowania, najczęściej stosuje się ich mieszaniny. Mieszanina formamidu z DMSO, glikolem propylenowym i odpowiednim koloidem, długi czas była najbardziej efektywnym sztucznie wytworzonym krioprotektantem.
[edytuj] Zobacz też
- kriobiologia
- kriogenika
- krionika
- witryfikacja
