Ludwik Filip I

Z Wikipedii

Ludwik Filip I (ur. 6 października 1773, zm. 26 sierpnia 1850) – król Francuzów (Roi des Français), był ostatnim królem panującym we Francji. Panował w latach 1830–1848, z książęcej linii orleańskiej Burbonów.

Spis treści 1 Panowanie 1.1 Polityka zagraniczna 1.2 Kryzys gospodarczy i abdykacja króla 2 Druga Republika (1848–1852) 3 Rewolucja czerwcowa 1848 4 Wczesny kapitalizm 5 Rodzina 5.1 Wywód Przodków 5.2 Potomstwo

[edytuj] Panowanie

Po wybuchu rewolucji lipcowej we Francji w 1830 r. oraz abdykacji i ucieczki do Anglii króla Karola X, lud paryski, jak 41 lat wcześniej, chciał powrotu rządów republikańskich. Jednak przywódca rewolucji gen. La Fayette, popierając liberalne kręgi burżuazji, opowiedział się za kontynuacją monarchii konstytucyjnej. Francja otrzymała więc nowego króla-obywatela – Ludwika Filipa I z linii orleańskiej – bocznej linii Burbonów. W okresie rewolucji 1789 r. Ludwik Filip był członkiem klubu jakobinów, potem służył w armii rewolucyjnej, w czasie wojny z Austrią przeszedł na stronę Austriaków, a następnie w 1793 r. wyemigrował do Anglii. Po restauracji Burbonów w 1814 r. wrócił do Francji.

By ułagodzić republikanów La Fayette przeprowadził zmianę Karty Konstytucyjnej: przywrócono trójkolorowy sztandar narodowy, rozszerzone zostały uprawnienia parlamentu, przywrócono Gwardię Narodową, wolność prasy i religii.

Hasła rewolucji lipcowej stały się inspiracją do sierpniowego powstania Belgów przeciwko królowi holenderskiemu, grudniowej rewolucji społecznej w Szwajcarii oraz we Włoszech i kilku państwach niemieckich, a także powstania listopadowego w Królestwie Polskim. Francuscy liberałowie czynnie wsparli oderwanie się Belgii od Holandii, sprzyjali też powstaniu listopadowemu w Polsce, lecz oficjalny rząd Ludwika Filipa niechętnie odnosił się do licznych polskich emigrantów popowstaniowych, obawiając się, że zasilą oni spiski i organizacje republikańskie we Francji.Po pewnym czasie Ludwik Filip rozpoczął ograniczanie wolności konstytucyjnych. Już w 1834 r. z powrotem wprowadzono cenzurę publikacji, a policja przystąpiła do likwidacji różnych republikańskich stowarzyszeń. Na tym tle wybuchło w kwietniu 1834 r. powstanie w Lyonie i zamieszki w kilku miastach, również w Paryżu. Wszystkie zostały krwawo stłumione przez wojsko i policję. Spowodowało to znaczne osłabienie politycznej opozycji republikańskiej.

[edytuj] Polityka zagraniczna

W swej polityce zagranicznej król Ludwik Filip oscylował pomiędzy porozumieniami z Wielką Brytanią, Austrią i Rosją. W ramach Świętego Przymierza pomógł zdusić rewolucję republikańską w Szwajcarii, nie interweniował przeciwko wchłonięciu Rzeczypospolitej Krakowskiej i północnych Włoch przez Austrię. W latach 1839–1843 Francuzi stłumili rebelię niepodległościową w Algierii i nasilili kolonizację tego kraju, jako głównego ogniwa francuskiego imperium kolonialnego.

Przez ostatnie dwudziestolecie pierwszej połowy XIX wieku Francja nie prowadziła żadnych poważniejszych wojen. Dzięki temu, również dzięki wielkiemu technicznemu postępowi i wynalazkom, nastąpił szybki rozwój gospodarczy kraju. Likwidacja stosunków feudalnych na wsi, powiększenie areałów rolnych i zastosowanie pierwszych maszyn rolniczych oraz nawozów sztucznych, spowodowały znaczny wzrost produkcji rolnej. Rozwinęły się szczególnie hodowla i uprawy winorośli, kukurydzy, buraków cukrowych i roślin oleistych.

Rok 1830 zapoczątkował też rewolucję przemysłową na wzór angielskiej z ostatnich dziesięcioleci XVIII wieku. Powstały zagłębia węglowe i hutnictwa w Lotaryngii i środkowej Francji, rozrosły się i zmechanizowały manufaktury bawełniane i jedwabnicze w Lyonie, wielki rozwój chemii umożliwił budowę fabryk gumy, mydła, barwników. Na rzekach i kanałach pojawiły się statki parowe, które zwielokrotniły możliwości transportu materiałów na duże odległości. W 1831 r. uruchomiona została pierwsza linia kolejowa na trasie Paryż - Saint Germain, zaś do 1848 r. sieć kolejowa w państwie liczyła już 2 tys. kilometrów. Francja miała wtedy 35,5 mln ludności, a Paryż, liczący 1,2 mln mieszkańców, był po Londynie, drugim co do wielkości miastem w Europie.

[edytuj] Kryzys gospodarczy i abdykacja króla

Po 1846 r. Francję ogarnął wszechstronny kryzys gospodarczy. Po kilku latach złych urodzajów w rolnictwie, spowodowanych anomaliami pogody, nastąpiło załamanie się rynku rolnego, stagnacja w handlu, bankructwo wielu przedsiębiorstw, upadek banków, masowe bezrobocie. Wszystko to zdynamizowało opozycję socjalistyczną i republikańską. Represje rządowe przeciwko niej, zakazy zgromadzeń i pochodów, zadziałały prowokująco. W dniu 22 lutego 1848 r. w Paryżu powstały barykady uliczne, doszło do starć pomiędzy gwardzistami i wojskiem, wreszcie król zdymisjonował znienawidzony rząd François Guizota. Ale, gdy uradowana ludność wyległa na ulice, żołnierze, przekonani że zostali zaatakowani, zaczęli strzelać do demonstrującego tłumu, zabijając 40 osób. W nocy zwłoki zabitych obnoszono na drzwiach po wszystkich dzielnicach Paryża. Na drugi dzień miasto pokryło 1500 barykad, do buntu dołączyła prasa, część wojska, a król Ludwik Filip, zagrożony w swym pałacu, abdykował i uciekł z Paryża, by po kilku dniach znaleźć się w Anglii.

[edytuj] Druga Republika (1848–1852)

W dniu 24 lutego 1848 r. w ratuszu paryskim utworzono nowy Rząd Tymczasowy, który niezwłocznie proklamował Drugą Republikę. Usankcjonował też wolność prasy, stowarzyszeń i klubów, zniósł niewolnictwo w koloniach. By zadośćuczynić żądaniom o prawo do pracy, utworzono tzw. Warsztaty Narodowe, zatrudniając w nich tysiące bezrobotnych przy pracach ziemnych i budowlanych w rejonie Paryża. Wprowadzono również zasadę powszechnych wyborów do władz ustawodawczych i wykonawczych.

Za II Republiką opowiedzieli się wszyscy, także konserwatywne koła burżuazji, wojska i monarchiści. W kolejnych miesiącach nastąpił odwrót od proklamowanych w lutym wolności rewolucyjnych. Oficerowie królewscy przejęli kontrolę nad Gwardią Narodową, pod pretekstem złej organizacji rozwiązano Warsztaty Narodowe, wprowadzono wysokie opłaty za wydawnictwo dzienników itp. W przyspieszonych na 23 kwietnia wyborach do Zgromadzenia Narodowego przepadła większość kandydatów lewicy, których w okręgach wiejskich księża przedstawiali jako bezbożników. W rezultacie wybrano dotychczasowych przedstawicieli bogatego ziemiaństwa i miejskiej burżuazji.

[edytuj] Rewolucja czerwcowa 1848

Te działania prawicy i narastające konflikty między Rządem Tymczasowym, a republikanami doprowadziły w czerwcu 1848 r. do kolejnej rewolty ludowej. Tym razem rząd skierował przeciw barykadom paryskim 30 tys. wojska. Zabitych zostało kilka tys. osób, rozstrzelano po walkach ok. 1,5 tys., a aresztowano 11 tys. robotników. Skazano ich na wieloletnie więzienia, bądź na zesłanie do francuskich kolonii zamorskich.

W następnych miesiącach kontynuowane były aresztowania radykalnych przywódców, zamykano gazety i kluby lewicowe, zakazano strajków, z administracji usunięto wszystkich republikanów. W listopadzie 1848 r. uchwalona została nowa konstytucja, zgodnie z którą 10 grudnia odbyły się wybory prezydenta na 4-letnią kadencję, jako władzy wykonawczej. Został nim Ludwik Napoleon Bonaparte, bratanek Napoleona I (syn Ludwika, b. króla Holandii), który powrócił z emigracji. Zaś w maju 1849 r. w wyborach do Zgromadzenia Prawodawczego zwyciężyli monarchiści, republikanie ponieśli klęskę wyborczą.

[edytuj] Wczesny kapitalizm

W pierwszej połowie XIX w. nastąpiło przejście od ustroju feudalnego do ustroju kapitalistycznego. Ten wczesny kapitalizm charakteryzował się bardzo znacznym zróżnicowaniem majątkowym. Migracja ludności ze wsi do miast stwarzała wielką konkurencję taniej siły roboczej w manufakturach i fabrykach.

W okresie tym powstały pierwsze koncepcje socjalizmu utopijnego. Ich twórcami byli Karol Fourier i Piotr Proudhon.

[edytuj] Rodzina

[edytuj] Wywód Przodków

4. Ludwik Filip Burbon-Orleański
			2. Philippe Egalité
5. Ludwika Henrietta Burbon-Conti
						1. Ludwik Filip I
6. Ludwik Burbon-Penthièvre
			3. Ludwika Maria Burbon-Penthièvre
7. Maria Teresa d'Este

[edytuj] Potomstwo

25 listopada 1809, w Palermo – na Sycylii, Ludwik Filip I ożenił się z Marią Amelią Burbon-Sycylijską. Mieli razem 10 dzieci:

1. Ferdynand Filip, diuk Orleanu (3 września 1810–1842),
2. Ludwika Maria Orleańska (3 kwietnia 1812–1850), poślubiła króla Belgii – Leopolda I Koburga,
3. Maria Orleańska (12 kwietnia 1813–1839), poślubiła księcia Aleksandra Württemberga,
4. Ludwik Karol Filip Rafael, diuk Nemours (25 października 1814–1896), poślubił Wiktorię Saxe-Coburg-Gotha,
5. Franciszka Orleańska (28 marca 1816–1818),
6. Klementyna Orleańska (3 czerwca 1817–1907), poślubiła Augusta Saxe-Coburg-Gotha,
7. Franciszek Orleański, książę Joinville (14 sierpnia 1818–1900), poślubił księżniczkę Franciszkę Brazylijską – córkę Piotra I,
8. Karol, diuk Penthièvre (1 stycznia 1820–1828),
9. Henryk, diuk Aumale (16 stycznia 1822–1897), poślubił księżniczkę Marię Karolinę Bourbon z Obojga Sycylii – córkę Leopolda, księcia Salerno,
10. Antoni, diuk Montpensier (31 lipca 1824–1890), poślubił Ludwikę Ferdynandę – córkę Ferdynanda VII, siostrę Izabeli II.

Poprzednik Karol X (król Francji)

król Francuzów 1830–1848

Następca Napoleon III (cesarz Francuzów)

Poprzednik Ludwik Filip Józef Burbon-Orleański(książę Orleanu)

Orleański pretendent do tronu 1793–1830 i 1848–1850

Następca Filip (VII)

Poprzednik Ludwik Filip Józef Burbon-Orleański

Książę Orleański 1793–1830

Następca Ferdynand Filip Orleański