Ludwik Hass

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ludwik Hass - polski historyk, marksista-trockista, współpracownik pism: "Dalej!" i "Rzeczywistość", oraz Nurtu Lewicy Rewolucyjnej.

Urodził się 18 listopada 1918 w Stanisławowie w dawnej Galicji Wschodniej na terenie Zachodnio-Ukraińskiej Republiki Ludowej ( ZURL , ukr. ZUNR), od 1936 roku studiował historię na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, również od 1936 roku członek Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej. Jako członek trockistowskiej organizacji "Bolszewików-leninistów", został w 1939 roku aresztowany, skazany na 8 lat obozu pracy i dożywodnie zesłanie. Z racji na to, iż był trockistą, w czasie pobytu w obozie nie objęła go amnestia z 1941 roku po układzie Sikorski-Majski. Po 1947 roku przebywał w SSR Komi, do 1953 roku jako zesłaniec, po upadku Berii - jako wolny człowiek, jednak bez prawa do powrotu do Polski. W 1956 roku sąd we Lwowie unieważnił wyrok skazujący, Ludwik Hass wrócił do Polski już 15 stycznia 1957 roku, gdzie podjął pracę w Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych oraz wznowił na Uniwersytecie Warszawskim przerwane przez wojnę studia historyczne.

Już od 1957 roku bywał w Klubie Krzywego Koła, gdzie często zabierał głos. Wraz z Janem Wolskim i Janem Wyką tworzył grupę, której usuniecia z klubu domagały się władze pod warunkiem dalszego istnienia. Jako zagorzały przeciwnik liberalizmu, uwieczniony został wówczas w operze Janusza Szpotańskiego "Cisi i gęgacze", w której wystąpił pod kryptonimem "Gęgacza-trockisty".

W marcu 1965 roku został aresztowany pod zarzutem powiązań z organizacjami trockistowskimi, oraz pomocy w pisaniu i rozpowszechnianiu Listu Otwartego Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego skierowanego do działaczy partyjnych i młodzieży ZMS. W czasie procesu dumnie przyznał się do stawianych mu zarzutów, w styczniu 1966 roku skazano go na 3 lata więzienia, skąd został zwolniony przedterminowo w końcu sierpnia 1966. Pomimo zwolnienia, przez pewien czas uniemożliwiono mu powrót na studia doktoranckie PAN, jak również nie pozwalano mu podjąć pracy naukowej aż do 1979 roku. W tym okresie Ludwik Hass utrzymywał się z honorariów za artykuły pisane do "Więzi" pod pseudonimem, oraz za publikowane w "Kwartalniku Historycznym" rozprawki naukowe, które mógł, zgodnie z prawem, publikować już pod własnym nazwiskiem. Współpracował też z Pracownią Dziejów Klasy Robotniczej Instytutu Historii PAN. Dopiero w 1971 roku obronił pracę doktorską ("Wybory warszawskie 1918-1926", Warszawa 1972). W tym okresie zainteresowany był już historią masonerii, skorzystał więc ze stypendium paryskiej loży "Kopernik", dzięki czemu, w czasie paru kilkumiesięcznych pobytów w Paryżu mógł prowadzić badania masonologiczne.

W 1979 roku udało mu się uzyskać etat w Instytucie Historii PAN, zaś w styczniu 1980 roku uzyskał habilitację za napisanie książki "Sekta farmazonii warszawskiej", za którą zresztą otrzymał wiele nagród, m.in: Ministra Kultury i Sztuki, Towarzystwa Miłośników Historii W Warszawie i polskiego Pen-Clubu. W 1986 roku, po trzyletnim procesie (sprawa toczyła się od 1983 roku), udało mu się uzyskać tytuł profesora.

Ludwik Hass jest autorem kilkuset rozpraw, przyczynków i recenzji naukowych, oraz kilkunastu książek m.in.:

"Sekta farmazonii warszawskiej", Warszawa 1980
"Wolnomularze polscy w kraju i na świecie 1821-1999", Warszawa 1999
"Świat wolnomularski. Konkrety" - tom pierwszy - Łowicz, 2004
"Świat wolnomularski. Konkrety" - tom drugi, który powinien ukazać się pod koniec września 2006 w wydawnictwie Neriton.

Jedną z najważniejszych prac Ludwika Hassa jest trzyczęściowa monografia odtwarzająca dzieje masonerii w Europie Środkowo-Wchodniej. Składają się na nią tytuły:

"Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku", Wrocław, 1982
"Ambicje, rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905 - 1928", Warszawa, 1984
"Zasady w godzinie próby. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wchodniej 1929 - 1941", Warszawa, 1987