rok 1982 / MCMLXXXII
XIX wiek · XX wiek · XXI wiek
1980 « 1981 « 1982 » 1983 » 1984
[edytuj] Wydarzenia w Polsce
- 1 stycznia – dochód narodowy wytworzony zmniejszył się w 1981 roku o 13%.
- 6 stycznia – rozwiązanie Niezależnego Zrzeszenia Studentów; Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON) zezwoliła na sukcesywne wznawianie zajęć na uczelniach.
- 10 stycznia - Wisła w okolicach Płocka przerwała wały i zalała część miasta i okolicznych wsi. Przyczyną był zator lodowy u wejścia Zbiornika Włocławskiego
- 14 stycznia – Polska otrzymała z darów zagranicznych 41 tys. ton żywności, leków, odzieży (5 tys. ton otrzymała już w stanie wojennym.)
- 14 stycznia – ukazał się pierwszy numer dziennika rządowego "Rzeczpospolita"
- 25 stycznia – Wojciech Jaruzelski zapowiedział w Sejmie stopniowe ograniczanie restrykcji stanu wojennego.
- 25 stycznia - Sejm zatwierdził wstecznie dekrety wprowadzające stan wojenny.
- 30 stycznia – po zajściach ulicznych w Gdańsku zostało rannych 6 osób cywilnych; pierwsze rozprawy w trybie doraźnym za nielegalną działalność związkową, organizację strajków itp., wyroki do 5 lat.
- 1 lutego – połączona z rekompensatami podwyżka cen artykułów żywnościowych (o 241%) oraz opału i energii (o 171%) – elementem reformy gospodarczej.
- 3 lutego – Przed Sądem Marynarki Wojennej w Gdyni zakończył się proces grupy osób – pracowników Szkoły Morskiej, którzy po 13 grudnia 1981 zorganizowali w uczelni strajk okupacyjny.
- 8 lutego – wznowienie zajęć na wszystkich wyższych uczelniach.
- 12 lutego – Kapitan rejsowego samolotu LOT, lecącego z Warszawy do Wrocławia, porwał swoją maszynę i wylądował w Berlinie Zachodnim
- 13 lutego – decyzja o budowie metra; pierwsza linia miała połączyć południowy skraj miasta z północnym (Kabaty z Młocinami)
- 13 lutego – Nielegalna manifestacja uliczna w Poznaniu
- 19 lutego – z prywatną wizytą przybył Herbert Wehner, przewodniczący frakcji SPD w Bundestagu; spotkanie z episkopatem i Wojciechem Jaruzelskim
- 24 lutego -- rozpoczęło się pierwsze od ogłoszenia stanu wojennego plenum KC PZPR.
- 27 lutego -- Episkopat w wydanym oświadczeniu zażądał szybkiego zniesienia stanu wojennego i powrotu do dialogu ze społeczeństwem i "Solidarnością".
- 2 marca – w Warszawie przedstawiciele Międzynarodowego Czerwonego Krzyża omawiali z władzami sprawę wizytacji obozów internowanych przez MCK.
- 7 marca – delegacja Kongresu USA zakończyła wizytę w Polsce.
- 11 marca – w kraju działało ok. 6 tys. grup OKON, czyli Obywatelskich Komitetów Ocalenia Narodowego.
- 20 marca – prezydent Warszawy rozwiązał Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich. Krótko potem powstało Stowarzyszenie Dziennikarzy PRL.
- 26 marca – Sejm znowelizował Konstytucję PRL, ustanawiając Trybunał Konstytucyjny oraz Trybunał Stanu.
- 29 marca – wznowienie automatycznej międzynarodowej łączności telefonicznej.
- 1 kwietnia – powołanie 26-osobowej Konsultacyjnej Rady Gospodarczej przy Radzie Ministrów było elementem zapoczątkowanej dnia 1 stycznia 1982 reformy gospodarczej; przewodniczył profesor Czesław Bobrowski.
- 5 kwietnia – opublikowanie raportu o stanie gospodarki.
- 6 kwietnia – polski rząd wynegocjował odroczenie spłaty rat kredytów w zachodnich bankach.
- 9 kwietnia – prof. Kazimierz Dobrowolski zastąpił prof. Henryka Samsonowicza na stanowisku rektora Uniwersytetu Warszawskiego.
- 22 kwietnia – kierownictwo nad zdelegalizowaną "Solidarnością" przejęła Tymczasowa Komisja Koordynacyjna (TKK)
- 23 kwietnia – klub "Kuźnica" potępił akty wrogości wobec artystów, którzy zajęli bardziej pojednawczą postawę wobec polityki władz.
- 25 kwietnia – spotkanie Wojciecha Jaruzelskiego z prymasem Józefem Glempem
- 28 kwietnia – złagodzenie rygorów stanu wojennego; zwolniono lub urlopowano tysiąc internowanych
- 1 maja – święto 1 Maja uczczono manifestacją oficjalną i kontrmanifestacjami.
- 3 maja – w zajściach ulicznych w Warszawie zatrzymano 271 osób, 51 milicjantów i 10 osób cywilnych zostało rannych. Manifestowano także w Gdańsku, Szczecinie, Krakowie i Lublinie.
- 4 maja – Sejm uchwalił ustawę o Narodowej Radzie Kultury, mającej być reprezentatywnym organem doradczym premiera rządu.
- 9 maja – usunięto dwóch dyplomatów USA za czyny "sprzeczne ze statusem dyplomatycznym". Proporcjonalna retorcja władz USA.
- 3 czerwca – ukazał się pierwszy numer nowego tygodnika "Tu i Teraz"; redaktorem naczelnym został Kazimierz Koźniewski.
- 5 czerwca – Marian Woźniak zastąpił Stanisława Kociołka na stanowisko pierwszego sekretarza Komitetu Warszawskiego PZPR.
- 13 czerwca – Wrocław, Nowa Huta, Gdańsk miejscem manifestacji przeciwko rygorom stanu wojennego.
- 26 czerwca – w Koszalinie odbyła się 186. konferencja plenarna Episkopatu w 10. rocznicę ustanowienia nowych diecezji na Ziemiach Zachodnich i Północnych.
- 4 lipca – podniesiono banderę na nowym żaglowcu szkolnym "Dar Młodzieży".
- 6 lipca – aresztowano grupę organizatorów radia "Solidarność".
- 15 lipca – służba bezpieczeństwa przeprowadziła w 8 wielkich zakładach "rozmowy ostrzegawcze" z pracownikami, którzy prowadzili konspiracyjną działalność związkową.
- 20 lipca – deklaracja w sprawie utworzenia PRON (Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego).
- 24 sierpnia – deklaracja Ogólnopolskiego Komitetu Oporu Robotników (emanacja "Solidarności" Rolników Indywidualnych)
- 31 sierpnia – manifestacje z okazji drugiej rocznicy porozumień sierpniowych w co najmniej 66 miastach. Interweniowały oddziały ZOMO.
- 4 września – Aresztowano 4 działaczy KOR.
- 5 września – na Jasnej Górze podczas uroczystości dożynkowych, kazanie wygłosił biskup Ignacy Tokarczuk.
- 8 września – zakończył się proces "grodziski" przeciwko grupie chłopców, oskarżonych o zabójstwo sierżanta milicji Z. Karosa i działalność spiskową. 18-letni główny oskarżony skazany został na 25 lat więzienia, a ks. S. Zych, który przechowywał broń, otrzymał wyrok kilkuletni.
- 8 października – Sejm "okrężnie" zdelegalizował "Solidarność".
- 8 października – wyrok w procesie kierownictwa KPN; Leszek Moczulski skazany na 7 lat więzienia.
- 11 października – manifestacja i zamieszki po delegalizacji "Solidarności".
- 18 października – w Krakowie utworzono Papieską Akademię Teologiczną.
- 27 października – Rząd PRL zapowiedział retorsje wobec zawieszenia wobec Polski klauzuli najwyższego uprzywilejowania przez prezydenta USA Ronalda Reagana.
- 8 listopada – po spotkaniu Jaruzelski-Glemp powiadomiono, że władze PRL zaprosiły papieża do odwiedzenia kraju w czerwcu 1983 roku.
- 12 listopada – zwolnienie z internowania Lecha Wałęsy.
- 24 listopada – Jan Dobraczyński, lider rodzącego się PRON, wystosował apel do Sejmu o zniesienie w całym kraju stanu wojennego.
- 28 listopada – wnuczka poety Krystyna Michalska odsłoniła w Krakowie pomnik Stanisława Wyspiańskiego, projektu M.Koniecznego, w 75. rocznicę jego śmierci.
- 29 listopada – uchylono internowanie wobec 327 osób.
- 29 listopada na 30 listopada - (w nocy z niedzieli na poniedziałek) w wyniku wybuchu pyłu węglowego w kopalni "Dymitrow" w Bytomiu zginęło 18 osób - sami ratownicy górniczy i lekarz OSRG Sosnowiec.
- 1 grudnia – władze rozwiązały stowarzyszenie aktorów ZASP.
- 5 grudnia - ukazał się pierwszy numer tygodnika Wprost. Początkowo zasięgiem obejmował Poznań i Wielkopolskę, ale dzięki stałemu ulepszaniu formuły pisma, tygodnik zwiększył zasięg na ogólnopolski.
- 11 grudnia – rząd zerwał współpracę naukową i kulturalną z agencjami rządowymi USA, wprowadził ograniczenia wizowe.
- 20 grudnia – premier powołał Narodową Radę Kultury jako ciało doradcze; liczyła 150 osób, z tego ponad 100 na podstawie imiennych zaproszeń. Przewodniczącym został prof. Bogdan Suchodolski.
- 28 grudnia – tąpnięcie w drążonym chodniku kopalni "Katowice" spowodowało śmierć 5 górników.
- 31 grudnia – zawieszenie stanu wojennego.
- Powstał heavy metalowy zespół TURBO
[edytuj] Wydarzenia na świecie
- 13 stycznia - Boeing 737 linii Air Florida, tuż po starcie z lotniska w Waszyngtonie, spadł do rzeki Potomac, zawadzając wcześniej o most i pociągając za sobą kilka samochodów. Zginęło 78 osób, 6 uratowano.
- 26 stycznia – Mauno Koivisto nowym prezydentem Finlandii, zastąpił urzędującego na tym stanowisku od 1956 Urho Kekkonena,
- 28 stycznia - amerykański generał James Dozier został odbity z rąk terrorystów Czerwonych Brygad po 42 dniach niewoli.
- 12 lutego - papież Jan Paweł II rozpoczął podróż apostolską po Afryce, pierwszą podróż zagraniczną od zamachu 13 maja 1981
- 15 lutego - u wybrzeży Nowej Funlandii zatonęła platforma wiertnicza "Ocean Ranger". Zgnięła cała załoga - 84 osoby.
- 23 lutego - mieszkańcy Grenlandii opowiedzieli się w referendum za wystąpieniem z EWG.
- 4 marca - prezydent Francji François Mitterrand przemawiał w Knesecie, wzywając Izrael do uznania prawa Palestyńczyków do własnego państwa.
- 2 kwietnia – 800 żołnierzy argentyńskich dokonało inwazji na znajdujące się w rękach Brytyjczyków wyspy archipelagu Falklandów. Między Argentyną i Wielką Brytanią wybuchła wojna o Falklandy-Malwiny.
- 25 kwietnia – Izrael zwraca Egiptowi zajęty w 1967 roku Synaj,
- 6 czerwca – interwencja izraelska w południowym Libanie, gdzie mieściła się główna kwatera OWP,
- 14 czerwca – Brytyjczycy odbili Falklandy z rąk Argentyńczyków.
- 11 lipca – Włochy zdobywają po raz trzeci tytuł mistrza świata w piłce nożnej (poprzednio w 1934 i 1938)
- 1 października – Helmut Kohl zostaje wybrany na kanclerza Niemiec głosami koalicji CDU/CSU i FDP
- 8 listopada – ponad 90% Turków opowiedziało się za nową konstytucją, czym zgodziło się na przedłużenie o kolejne 7 lat sprawowania władzy prezydenckiej przez szefa rządu wojskowego Kenana Evrena.
- 10 listopada - W wieku 75 lat umarł przywódca Związku Radzieckiego Leonid Breżniew. Zastąpił go Jurij Andropow.
- 2 grudnia – W Centrum Medycznym w Utah odbyła się pierwsza operacja wszczepienia człowiekowi sztucznego serca. Operacja trwała 7,5 godziny i zakończyła się pomyślnie.
[edytuj] Urodzili się
- 14 stycznia - Victor Valdes, hiszpański piłkarz
- 19 stycznia – Jodie Sweetin, amerykańska aktorka
- 31 stycznia – Elena Paparizou, była wokalistka grupy Antique, piosenkarka grecka
- 25 lutego – Bert McCracken, wokalista zespołu The Used
- 1 marca – Danuta Dmowska, polska szpadzistka
- 3 marca – Jessica Biel, amerykańska aktorka
- 4 marca – Landon Donovan, amerykański piłkarz
- 9 marca – Jakub Tolak, polski aktor
- 23 marca – Tomasz Kuszczak, polski piłkarz
- 19 kwietnia – Aneta Zając, polska aktorka
- 22 kwietnia – Kaká, brazylijski piłkarz
- 30 kwietnia – Kirsten Dunst, amerykańska aktorka
- 15 maja - Jessica Sutta, członkini zespołu The Pussycat Dolls, polskiego pochodzenia
- 1 czerwca – Justine Henin-Hardenne, belgijska tenisistka
- 3 czerwca – Jelena Isinbajewa, rosyjska tyczkarka
- 4 czerwca - Sara May, piosenkarka polska
- 16 czerwca - Eric Carlsén, szwedzki curler
- 16 czerwca - Łukasz Załuska, polski piłkarz, bramkarz
- 21 czerwca – Książę William
- 24 czerwca – Jakub Ćwiek, polski autor fantastyki
- 10 lipca – Sebastian Mila, polski piłkarz
- 18 lipca – Rafał Mroczek i Marcin Mroczek, bracia, aktorzy polscy
- 2 sierpnia - Helder Postiga, portugalski piłkarz
- 30 sierpnia - Andy Roddick, amerykański tenisista
- 4 września – Marcin Bachleda, polski skoczek narciarski
- 22 września - Linn Githmark, norweska curlerka
- 2 października – Nasir El Kasmi, marokański piłkarz
- 7 października – Katarzyna Cichopek, polska aktorka
- 13 października – Ian Thorpe, australijski pływak
- 3 listopada - Jewgienij Pluszczenko, rosyjski łyżwiarz figurowy
- 3 listopada - John Shuster, amerykański curler
- 4 listopada - Kamila Skolimowska, polska lekkoatletka
- 30 listopada - Elisha Cuthbert, amerykańska aktorka
- 2 grudnia - Piotr Mazur, polski kolarz
- 3 grudnia - Michael Essien, piłkarz reprezentacji Ghany
- 25 stycznia - Michaił Susłow, naczelny ideolog ZSRR (ur. 1902)
- 27 lutego – Maria Kownacka, polska pisarka
- 2 marca – Philip K. Dick, amerykański pisarz science fiction
- 5 marca – John Belushi, amerykański aktor
- 6 marca – Ayn Rand, pisarka i filozof; twórczyni filozofii obiektywizmu
- 29 marca – Carl Orff (ur. 10 lipca 1895), niemiecki kompozytor
- 31 marca – Marek Rakowski, tłumacz literatury polskiej i zagranicznej na język hebrajski (ur. 1890)
- 8 maja – Gilles Villeneuve, kanadyjski kierowca wyścigowy
- 16 maja – Jerzy Krzysztoń, polski pisarz (ur. 23 marca 1931)
- 29 maja – Romy Schneider (ur. 23 września 1938), austriacka aktorka
- 1 czerwca – Tadeusz Kurtyka, polski pisarz publikujący pod pseudonimem Henryk Worcel (ur. 1909)
- 10 czerwca – Rainer Werner Fassbinder, niemiecki reżyser i aktor
- 20 czerwca - Zygmunt Bohusz-Szyszko, generał, dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich (ur. 1893)
- 12 sierpnia – Henry Fonda (ur. 16 maja 1905), amerykański aktor filmowy
- 29 sierpnia – Ingrid Bergman (ur. 29 sierpnia 1915), szwedzka aktorka filmowa
- 1 września – Władysław Gomułka (ur. 6 lutego 1905), polski polityk, były przywódca PPR i PZPR
- 14 września – Grace Kelly (ur. 12 listopada 1929), amerykańska aktorka filmowa, późniejsza księżna Monako
- 10 listopada – Leonid Breżniew (ur. 19 grudnia 1906), radziecki polityk, I sekretarz KC KPZR
- 12 listopada – Jan Ciszewski (ur. 22 maja 1930), polski dziennikarz i komentator sportowy
- 20 grudnia – Artur Rubinstein (ur. 28 stycznia 1887), polski pianista mieszkający w Stanach Zjednoczonych
- 24 grudnia – Louis Aragon (ur. 3 października 1897), francuski pisarz
[edytuj] Zdarzenia astronomiczne
[edytuj] Nagrody Nobla
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Święta ruchome
|
|