Macierzanka pospolita

Macierzanka pospolita, tymianek pospolity, tymianek właściwy, tymian (Thymus vulgaris L. Sp.Pl. 1753) - krzewinka należący do rodziny jasnotowatych. Pochodzi z rejonów Morza Śródziemnego, jest uprawiany w Europie, Azji, Afryce.

Pokrój: Roślina trwała. Niska krzewinka dorastająca do 20-30 cm wys. Łodygi wyprostowane lub łukowato podnoszące się, silnie rozgałęzione, 4-kanciaste, popielato-szaro owłosione, u podstawy drewniejące.
Liście: Naprzeciwległe, podługowatojajowate, krótkoogonkowe, górne prawie siedzące; długości do 1,2 cm i pół centymetra szerokości; całobrzegie, podwinięte z obu stron (cecha charakterystyczna dla gatunku), gruczołkowato kropkowane, spodem białojedwabiste.

Kwiaty macierzanki

Kwiaty: Drobne, osadzone w nibyokółkach w kątach liści, krótkoszypułkowe. Kielich dzwonkowaty, dwuwargowy. Górna warga 3-ząbkowa, dolna 2-ząbkowa o ostrych zakończenich, zabarwiona na kolor liliowy do różowego. Kwitnie od maja do września.
Owoc: Brunatne rozłupki.
Korzeń: Wrzecionowaty, słabo rozgałęziony, zdrewniały.

Tymianek znano już w starożytności. Egipcjanie stosowano go do kadzideł i mumifikacji zwłok. Samarytanie używali go jako środka bakteriobójczego na 3000 lat p.n.e.
Aktualnie stosuje się tymianek jako przyprawę, zwłaszcza w kuchni francuskiej. Ma silny aromat.
Ziele tymianku zawiera od 0,75 do 3,5% olejku, którego głównym składnikiem jest tymol i karwol. Właśnie wzajemny stosunek obu tych fenoli odpowiada za walory smakowe przyprawy.
Jest również rośliną leczniczą. Ma działanie bakterio- i grzybobójcze oraz wykrztuśne.