Manuel Azaña

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

**Manuel Azaña**
Funkcja:	Prezydent Drugiej Republiki Hiszpańskiej
Okres urzędowania:	od 1936 do 1939
Poprzednik:	Niceto Alcalá-Zamora
Równocześnie:	Francisco Franco
Następca:	Francisco Franco
Data urodzin:	1880
Miejsce urodzin:	-
Żona prezydenta:	-
Zawód:	polityk

Manuel Azaña y Diaz (ur. 10 stycznia 1880 w Alcala de Henares, zm. 3 listopada 1940 w Montauban, Francja), polityk i pisarzhiszpański, drugi i ostatni prezydent Drugiej Republiki Hiszpańskiej (1931 - 1939). Minister wojny w pierwszym rządzie republikańskim (1931), następnie premier (1931-1933). W 1936 roku został wybrany na prezydenta Hiszpanii (V 1936- IV 1939). Był członkiem masonerii i zadeklarowanym antyklerykałem.

Pochodził ze zubożałej szlachty. Kształcił się w klasztorze oo. augustianów w Eskurialu, następnie w szkole artylerii, studiował we Francji. W latach 20. był redaktorem tygodnika "Espana". Należał do Alianza Republicana (Sojusz Republikański), a następnie został jednym z przywódców partii Izquierda Republicana (Lewica Republikańska). W 1930 wchodził w skład Komitetu Rewolucyjnego przygotowującego powstanie antyrządowe; po nieudanych próbach wywołania powstania zatrzymano większość członków Komitetu, Azana zaś przeszedł do podziemia. Po obaleniu monarchii (1931) został ministrem do spraw wojskowych w rządzie Alcala Zamorry, a po jego dymisji - premierem (grudzień 1931). W swych działaniach dążył do osłabienia sił stanowiących potencjalne zagrożenie dla rewolucji i nowego porządku. Sprawując urząd ministra spraw wojskowych, wydał dekret rozwiązujący 10 dywizji i redukujący kadrę oficerską do niespełna 8 000 osób (z 26 000 oficerów). Podjął energiczne działania przeciw Kościołowi katolickiemu, przyczyniając się do uchwalenia rozdziału Kościoła od państwa, cofnięcia wszelkich rządowych subwencji na rzecz Koscioła, zniesienia zakonu jezuitów w Hiszpanii i zamknięcia niektórych klasztorów; popierał także wprowadzenie ślubów i rozwodów cywilnych. W 1931 zasłynął powiedzeniem, że "Hiszpania przestała być katolicka" (na podstawie zmniejszania się liczby praktykujących wiernych). W 1932 jego rząd przygotował i przeprowadził wybory do Kortezów, następnie przyczynił się do uchwalenia i przeprowadził reformę rolną, która zwiększyła problemy wsi. W 1933 promulgował ustawę o kongregacjach religijnych, pozbawiając je prawa nauczania (co wywołało protesty Watykanu i Kościoła w Hiszpanii). Po wyborach 1934 przeszedł do opozycji i został na krótko aresztowany w związku z wystąpieniami antyrządowymi, co podniosło jego popularność. W 1935 przystąpił za swoją partią do tworzonego pod dyktando Międzynarodówki Komunistycznej Frontu Ludowego, grupującego organizacje lewicowe, separatystyczne i opozycyjne wobec rządu centro-prawicowego. 18 lutego 1936, po wyborach do Kortezów, prezydent Zamorra powierzył mu misję formowania rządu (partia Azany - Lewica Republikańska - otrzymała 87 mandatów na 473 deputowanych); poszczególne ministerstwa Azana powierzył członkom swojej partii. Ogłosił amnestię dla przywódców powstań antyrządowych; dokonano kolejnych zmian w wojsku: szef sztabu generalnego, gen. Franco y Bahamonde został "przeniesiony" na Wyspy Kanaryjskie, dowódca lotnictwa gen. Fanjulo - na Baleary, a dowódcę wojsk hiszpańskich w Maroku - gen. Molę ściągnięto do Pamplony. W kwietniu 1936 Front Ludowy usunął z prezydentury Zamorrę, motywując to niepotrzebnym (drugim w czasie sprawowania urzędu) rozwiązaniem Kortezów (nota bene: dzięki temu FL mógł wcześniej przejąć władzę). 10 maja 1936 Azana został wybrany prezydentem Hiszpanii. Przez pierwsze miesiące rządów FL Azana pozostawał bezczynny wobec nasilających się ataków na Kościół katolicki czy napadów terrorystycznych bojówek. Po wybuchu powstania narodowego początkowo chciał zażegnać konflikt negocjacjami. 5 lutego 1939 uciekł do Francji i przebywał w ambasadzie hiszpańskiej w Paryżu, próbując zachować resztę władzy. Wobec uznania rządu gen. Franco przez Francję i Wielką Brytanię Azana podał sie do dymisji. Jest autorem m.in. El jardin do los frailes (1927), Plumas y palabras (1930), Cervantes y el Quijote (1934).