Miłoszyce

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).


Miłoszyce
Województwo	dolnośląskie
Powiat	oławski
Gmina	Jelcz-Laskowice
Sołtys	Mieczysław Głuszko
Strefa numeracyjna (do 2005)	71
Kod pocztowy	55-230
Tablice rejestracyjne	DOA

Miłoszyce – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie oławskim, w gminie Jelcz-Laskowice.

W latach 1945-1975 oraz 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do granic województwa wrocławskiego.

Spis treści

1 Nazwy wsi
2 Historia
3 Literatura
- 3.1 Zobacz też
- 3.2 Linki zewnętrzne

[edytuj] Nazwy wsi

Etymologia nazwy wsi nie ustalona.

Olezci - 1245,
Mileschit - ok. 1305,
Melaschitz - 1337,
Meleschwitz - 1795,
Meleschwitz (1360 - Meleschicz) - 1845,
Meleschwitz - 1876,
Fünfteichen - 1937,
Miłoszyce - 1945.

[edytuj] Historia

Miejscowość wzmiankowana po raz pierwszy 9 sierpnia 1245 roku w dokumencie papieża Innocentego IV, w którym potwierdza on stan posiadania biskupstwa wrocławskiego, w tym wieś Olezci (Miłoszyce). Ponownie nazwa miejscowości pojawia się jako Meleschit około 1305 r. w Liber Fundationis. W 1337 roku król Jan czeski zatwierdza Thammowi von Stertza wszystkie prawa do Miłoszyc, których udzielił mu wcześniej książę Henryk VI. Kościół parafialny wymieniony po raz pierwszy w akcie notarialnym wystawionym w Oleśnicy w 1399 roku. Obecny, barokowy zbudowany został w 1atach 1714-1715.

Miłoszyce to jedna z najstarszych wsi w rejonie, do 1810 r. stanowiąca własność biskupów wrocławskich. Następnie znajdujący się tu folwark klasztorny oraz związane z nim dobra przechodzą na rzecz skarbu państwa.

Mniej więcej w tym okresie wieś liczyła około 60 domów zasiedlonych przez blisko 380 mieszkańców. Oprócz katolickiego kościoła i szkoły mieściła się tu karczma. Działał kowal i rzeźnik. W poł. XIX wieku wzmiankowany jest ponadto pałac. Rozwijał się handel oraz hodowla owiec. Systematycznie, acz niezbyt szybko wzrastała liczba domów i mieszkańców.

Związana układem komunikacyjnym ze starą drogą z Laskowic do Wrocławia, w stosunku do innych miejscowości (być może jako siedziba parafii katolickiej) zajmowała miejsce centralne. Świadczy o tym promienisty układ rozchodzących się z niej dróg. Najstarsza część wsi ma formę owalnicy, której środek zajmuje kompleks stawów. Po jego bokach biegną dwie drogi zbiegające się na początku i końcu. Zapewne od najdawniejszych czasów pionową dominantę wsi stanowił kościół parafialny, akcentujący zarazem jej oś podłużną, wyznaczoną przez zespół stawów. Zgodnie ze starą tradycją tworzył on układ sprzężony z położonym obok, po stronie wschodniej folwarkiem i domem jego właściciela.

Spora część wsi, zwłaszcza po stronie północno-zachodniej zachowała pierwotny szczytowy, częściowo zwarty charakter zabudowy, oraz podział działek rolnych. Po przeciwległej stronie południowo-wschodniej, w której przeważają budynki późniejsze, z początków XX w. występuje układ luźny, mieszany. Zapewne już w I połowie XIX w. wieś zaczęła się także rozrastać wzdłuż drogi Laskowice-Wrocław, przecinającej jej pn. wschodni kraniec. Wytyczono drogę w kierunku pn. wschodnim do Dziupliny, gdzie powstała kolonia Miłoszyce Małe.

Prawdopodobnie ok. 1830 r. przy drodze do Laskowic założony został cmentarz. Na przeciwległym krańcu wsi, w związku z wybudowaną w 1868 r. Koleją Prawego Brzegu Odry, wzniesiono budynek stacyjny, połączony ze wsią odcinkiem dawnej drogi do Łęgu, obsadzonym starymi lipami i akacjami. U południowo-zachodniego wylotu głównej drogi miejskiej, w pobliżu znajdującego się tam stawu, wzniesiony został z pocz. XX w. niewielki szpital bonifratrów (dzisiaj dom zakonny elżbietanek).

W 1876 roku znajdujący się we wsi majątek ziemski należał do Ferdynanda Wandrepa, w 1905 roku do wdowy Marty Langhans z. domu Kroschel. Około 1917 roku ulega on parcelacji. Do czasów II wojny światowej wzmiankowane są tu dwie niewielkie posiadłości: dobra klasztorne szpitala bonifratrów, dom zakonu elżbietanek i resztówka dóbr rycerskich. Działała szkoła ludowa i świetlica wiejska.

W latach 1900 - 1909 wybudowano we wsi stację kolejową i linię normalnotorową łączącą Opole z Wrocławiem Głównym. w latach póżniejszych dobudowano odgałęzienie tej linii z Miłoszyc do Wrocławia Nadodrze. W czasie działań wojennych w 1945 r. zniszczony został most na Odrze za Czernicą Wrocławską i aż do lat 50-tych linia do Wrocławia Głównego nie funkcjonowała. Ruch kolejowy wznowiono 6 sierpnia 1945 r. na linii Opole - Miłoszyce - Wrocław Nadodrze. Bezpośrednio po uruchomieniu tej linii w sierpniu 1945 r. na stacji PKP w Miłoszycach miał miejsce głośny wypadek, kiedy powracający do domów z wojny pasażerowie jadący na dachach wagonów zostali zmieceni przez konstrukcję nadziemnego przejścia stacyjnego. Kilkanaście osób wtedy zginęło a wiele odniosło ciężkie rany.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego nastąpił rozrost wsi wzdłuż dróg w części południowo-wschodniej i powstało po drugiej stronie torów kolejowych osiedle domków jednorodzinnych (niem. "Siedlung").

Podczas II wojny światowej na skraju wsi działał hitlerowski obóz pracy przymusowej - Arbeitslaqer Fünfteichen, podobóz męski. Założony 15 pażdziernika 1943, a zlikwidowany 21 stycznia 1945 r. ( wg. http://bundesrecht.juris.de/begdv_6/anlage_6.html ) został zajęty przez armię radziecką 23.01.1945 r. Jednocześnie sowieci rozpoczęli "zagospodarowywanie" terenu nieznacznie zniszczonej fabryki "Bertha Werke" Kruppa. Od tej pory aż do końca I kwartału 1947 roku trwał demontaż i wywózka maszyn oraz kompletnych linii produkcyjnych do ZSRR (prawdopodobnie w okolice Smoleńska). Wg. informacji ówczesnej polskiej obsługi stacji PKP w Laskowicach Oławskich, teren fabryki opuściło ponad 160 składów (transportów) kolejowych z jej wyposażeniem. Po przejęciu fabryki przez polską administrację w II połowie 1947 roku, na jej terenie zainstalowały się trzy polskie przedsiębiorstwa handlowe , które prowadziły swoją działalność aż do utworzenia Jelczańskich Zakładów Samochodowych. W lasku opodal byłego obozu znajduje się masowy grób ok. 8000 jego więźniów zamęczonych przez okres funkcjonowania obozu. Miejsce to upamiętnia skromny pomnik z płytą pamiątkową.

W latach powojennych rozebrano zabytkowy mur otaczający kościół, na zapleczu którego w poprzek osi podłużnej wsi wzniesiono nowoczesny budynek szkolny. Domy we wsi są murowane, w ogromnej większości parterowe, prostokątne z wysokimi dwuspadowymi dachami. Dominantę pionową stanowi kościół z wysoką wieżą oraz położony w jego pobliżu dwór. Starszą zabudowę mieszkalną uzupełniają w tej chwili dwa powstające duże osiedla mieszkalne: jedno przy wyjeździe na Wrocław tzw. "Przylesie" i drugie w okolicy cmentarza w stronę Jelcza-Laskowic.

Kościół otoczony jest starym cmentarzem na którym rosną dęby i lipy. Zachował się tu też grobowiec von Sauermów, kamienne rzeźby z końca XIX w. oraz piaskowcowa Madonna z Dzieciątkiem z końca XIV w. Kamienne grupy rzeźbiarskie z końca XIX w. zdobią również położony za wsią nowszy cmentarz, porośnięty starymi lipami i klonami. W środkowej części wsi zachował się rząd starych lip, rosnących wzdłuż drogi głównej. Rosną one także przy początkowym odcinku drogi do Laskowic. Droga do Dziupliny wysadzana jest jednostronnie topolami i wierzbami.

Na ulicy Polnej, przed domem zakonnym sióstr elżbietanek zachowała się nawierzchnia z granitowej kostki.