Nasir al-Din Tusi
Z Wikipedii
Nasir Tusi Abu Jafar Muhammad Ibn Muhammad Ibn al-Hasan Nasir al-Din al-Tusi (ur. 1201 w Tus, ówczesna Persja, obecnie Iran - zm. 1274, okolice Bagdadu) był perskim naukowcem, wyznania szyickiego. Znany jest jako filozof, astronom, teolog, lekarz oraz pisarz.
Prawdopodobnie był pierwszym, który określił trygonometrię oddzielną częścią matematyki.
Gdy armia Czyngis-chana zagarnęła jego ojczyznę, Nasir uciekł aby przyłączyć się do Ismailistów, a w czasie, gdy przemieszczał się z jednej twierdzy do drugiej, wniósł znaczny wkład do ówczesnej nauki. Ostatecznie, po inwazji Mongołów na zamek Asasynów, przyłączył się do syna Czyngis-chana, Hulagu.
Tusi stworzył bardzo dokładne tablice ruchów planetarnych co opisał w swoim dziele Zij-i ilkhani (ang. the Ilkhanic Tables). Na ich podstawie określano położenie planet oraz nazewnictwo gwiazd. Jego system planetarny był w tamtym okresie najbardziej zaawansowany i obszernie wykorzystywany do momentu wprowadzenia modelu heliocentrycznego przez Mikołaja Kopernika.
Jest uważany za najbardziej wybitnego naukowca w dziedzinie astonomii, żyjącego między Ptolemeuszem, a Kopernikiem.
Odkrył geometryczną metodę zwaną Tusi-couple (ang.) zamieniającą ruch prostoliniowy na sumę dwóch ruchów kołowych. Obliczył wartość precesji równonocy równą 51' i przyczynił się do konstrukcji wielu urządzeń astronomicznych z uwzględnieniem astrolabium.
Ten perski astronom stworzył pierwszą istniejącą wystawę całego systemu planetarnego, w płaskiej oraz sferycznej trygonometrii.
Zbudowano dla niego obserwatorium w irańskim mieście Maragheh (ang.).
60-kilometrowy krater uderzeniowy znajdujący się na południowej półkuli Księżyca nazwany jest na jego cześć kraterem Nasireddina.
