Niesteroidowe leki przeciwzapalne
Z Wikipedii
Niesteroidowe leki przeciwzapalne, NLPZ, NSLPZ (ang. Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs, NSAIDs) to szeroka, niejednorodna grupa leków wywierających działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Ich działanie polega na hamowaniu cyklooksygenazy prostaglandynowej (COX). Są nazywane niesteroidowymi z tego względu, że mają strukturę odmienną od innych leków mających właściwości przeciwzapalne - kortykosteroidów.
Najbardziej znanym lekiem z tej grupy jest aspiryna, czyli kwas acetylosalicylowy.
Spis treści |
[edytuj] Zastosowanie
Stosowane objawowo w zwalczaniu gorączki, bólów o różnym pochodzeniu i małym lub średnim nasileniu. Bywają stosowane w połączeniach z innymi środkami farmaceutycznymi w celu wzmocnienia lub zmienienia profilu ich działania.
[edytuj] Działania niepożądane
Leki z grupy NLPZ mają podobną gamę działań niepożądanych, choć ich natężenie jest różne w zależności od prepraratu. Zahamowanie wytwarzania prostaglandyn PGE2 i PGI2, znosi ich działanie ochronne dla błony śluzowej przewodu pokarmowego, zmniejsza się wytwarzanie śluzu i uwalnianie wodorowęglanów, co ułatwia działanie czynników szkodliwych na błonę śluzową przewodu pokarmowego.
Objawami są łagodne nudności, uczucie ciężaru, dyskomfortu w nadbrzuszu. Poważniejszymi objawami są krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego i następstwa w postaci niedokrwistości mikrocytarnej. W skrajniejszej postaci owrzodzenia i perforacje. Na takie działania niepożądane narażeni są bardziej chorzy z chorobą wrzodową w wywiadzie, z reumatoidalnym zapaleniem stawów i w podeszłym wieku.
Leki pierwszej generacji mają również właściwości antyagregacyjne (patrz: krzepliwość krwi). Działanie to nasila prawdopodobieństwo krwotoków. NLPZ hamujące COX-1 mogą wywołać skurcz oskrzeli (tzw. astma aspirynowa), w mechanizmie zahamowania szlaku cyklooksygenazy.Niektóre leki z tej grupy mogą być hepatotoksyczne. Niektóre wycofane z użycia preparaty mogły powodować uszkodzenie szpiku.
[edytuj] Interakcje
Łączenie leków I generacji (hamujących głównie COX-1) łącznie z pochodnymi kumaryny zwiększa ryzyko powikłań krwotocznych pooperacyjnych.
Pozostałe interakcje lekowe:
- doustne leki przeciwcukrzycowe
- leki przeciwdrgawkowe
- leki hipotensyjne
- glikokortykosterydy
- aminoglikozydy
- leki moczopędne
- sole litu
- digoksyna
[edytuj] Zasady terapii lekami z grupy niesterydowych leków przeciwzapalnych
- stosowanie tylko jednego leku z tej grupy (wyjątek - stosowanie małych dawek (75mg) kwasu acetylosalicylowego (aspiryna) w prewencji udaru mózgu i choroby niedokrwiennej serca)
- stopnniowe zwiększanie dawek do osiągnięcia dawki maksymalnej, a nie łączenie leków
- przed ewentualną decyzją o zmianie preparatu - odpowiednio długie jego stosowanie
- wybieranie leku o najlepszej skuteczności przy możliwie najmniejszych działaniach niepożądanych
- monitorowanie działań niepożądanych oraz unikanie interakcji lekowych.
[edytuj] Leki należące do grupy
[edytuj] Kwasy karboksylowe
[edytuj] Kwas salicylowy i jego estry
- Kwas acetylosalicylowy (aspiryna)
- Salicylan sodu
- Amid kwasu salicylowego
- Kwas 5-aminosalicylowy (mesalazyna)
- Olsalazyna
- Diflunisal
- Benorylat
[edytuj] Kwasy arylooctowe
[edytuj] Kwasy fenyloctowe
- Diklofenak
- Aklofenak
- Fenklofenak
[edytuj] Karbocykliczne i heterocykliczne kwasy octowe
- Indometacyna
- Sulindak
- Tolmetyna
[edytuj] Kwasy arylopropionowe
- Ibuprofen
- Naproksen
- Ketoprofen
- Piprofen
- Fenbufen
- Indoprofen
- Flubiprofen
- Roksaprozyna
[edytuj] Kwasy fenamowe
- Kwas menfenamowy
- Kwas nilfuminowy
- Kwas meklofenamowy
- Kwas flufenamowy
[edytuj] Kwasy pirazonowe
- Etodolak
[edytuj] Kwasy enolowe
[edytuj] Pirazolony
- Fenylbutazon
- Klofenazon
- Azoprenazon
[edytuj] Oksykamy
- Piroksykam
- Sudoksykam
- Izoksykam
- Tenolsykam
[edytuj] Związki nie będące kwasami karboksylowymi
- Nabumeton
- Nimesulid
- Tenidap
- Diacereina
Bibliografia: Farmakologia pod redakcją Wojciecha Kostowskiego
