Omar Bradley

Z Wikipedii

Omar Nelson Bradley (ur. 12 lutego 1893, zm. 8 kwietnia 1981), amerykański generał na froncie północno-afrykańskim i europejskim w czasie II wojny światowej.

Bradley urodził się niedaleko miasteczka Clark w Missouri w rodzinie wiejskiego nauczyciela. Ukończył lokalną szkołę i chciał kontynuować edukację na uniwersytecie stanowym, namówiono go jednak, aby spróbował dostać się na West Point (gdzie edukacja była darmowa, co było faktem nie bez znaczenia dla biednej rodziny Bradleya). Ukończył West Point w 1915 jako jeden z wielu przyszłych generałów z tego rocznika.

Początkowo służył w 14. pułku piechoty. Przed wybuchem wojny stacjonował przy granicy z Meksykiem. Po jej wybuchu otrzymał promocje do stopnia kapitana i został przeniesiony do Montany. W 1918 został przeniesiony do 19. dywizji piechoty, która miała być wysłana na front europejski, ale zanim do tego doszło zostało podpisane zawieszenie broni.

W okresie międzywojennym Bradley służył jako nauczyciel i studiował. W latach 1920-24 wykładał matematykę w West Point. W 1924 otrzymał promocję na majora i przeszedł przez szkolenie "Advanced Infantry Course" w Fort Benning w Georgii. Po okresie służby na Hawajach ukończył kurs dla wyższych oficerów sztabowych "Command and General Staff School" w Fort Leavenworth. Od 1929 ponownie wykładał w West Point, w 1934 ukończył "Army War College". Po promocji na podpułkownika w 1936 pracował w Departamencie Wojny. Po wybuchu II wojny światowej objął najpierw dowództwo 82. dywizji piechoty, a później 28. dywizji piechoty.

Miał zostać dowódcą VIII korpusu biorącego udział w operacji "Torch", ale w ostatniej chwili został wysłany do Afryki Północnej do sztabu Eisenhowera. Później został zastępcą Pattona w II korpusie. Awansował na dowódcę II korpusu w kwietniu 1943. Później wziął także udział w operacji "Husky".

Został wybrany na dowódcę amerykańskiej 1. grupy armii w czasie inwazji na Normandię. Pod jego dowództwem wojska amerykańskie uwikłały się w ciężkie walki pozycyjne i nie były w stanie przełamać frontu niemieckiego aż do czerwca 1944, kiedy rozpoczęła się operacja Cobra, w której wzięła udział 3. armia pod dowództwem generała Pattona.

Skala sukcesu, jakim była operacja "Cobra", zaskoczyła Bradleya i nie był on w stanie całkowicie wykorzystać jej sukcesu. Między innymi nie zamknął okrążenia w tzw. "worku pod Falais", kiedy to zatrzymał atak 3. armii pomimo protestów Pattona.

Pod koniec września, kiedy wojska sprzymierzonych dotarły do Linii Zygfryda, pojawiły się poważne różnice zdań pomiędzy Bradleyem a Bernardem Montogerym co do dalszej strategii prowadzenia wojny. Bradley sugerował atak szerokim frontem w kierunku Zagłębia Ruhry, Montgomery wolał atakować na wąskim froncie północnego skrzydła. Ostateczna decyzja należała do Eisenhowera, który zdecydował się dać priorytet pomysłom świeżo mianowanego na marszałka Montgomery'ego i pozwolił na wykonanie operacji "Market-Garden".

Po fiasku operacji "Market-Garden" front zachodni częściowo się ustabilizował, co pozwoliło Niemcom na zaplanowanie i wykonanie operacji "Wacht am Rhein". Niemcom częściowo pomogła decyzja Bradleya, który skierował do obrony Ardenów kilka zdekompletowanych dywizji (na odpoczynek) uważając, że jest to "cichy" odcinek frontu, pomimo że historycznie Niemcy już wcześniej atakowali właśnie przez ten region. Niemiecki atak został odparty dzięki skutecznemu i szybkiemu manewrowi 3. armii generała Pattona.

Po zatrzymaniu kontrofensywy niemieckiej wojska Bradleya szybko dotarły do Renu i po jego przekroczeniu wykonały manewr okrążenia, zamykając w pułapce ponad 300.000 żołnierzy niemieckich.

Po zakończeniu II wojny wiatowej Bradley został szefem agencji ds. weteranów wojennych, a w 1948 został szefem sztabu armii amerykańskiej. Rok później awansował na szefa sztabu połączonych sił zbrojnych (najwyższe stanowisko w siłach zbrojnych Stanów Zjednoczonych). 22 września 1950 został awansowany do stopnia "pięciogwiazdkowego generała" ("general of the army"). Był piątą osobą która otrzymała ten stopień w XX wieku i ostatnią do tej pory. Odszedł z aktywnej służby w 1953.

Jako szef sztabu połączonych sił zbrojnych bardzo mocno skrytykował generała MacArthura za jego plany rozszerzenia wojny koreańskiej na terytorium Chin.

W opublikowanych przez niego wspomnieniach w 1951 A Soldier’s Story Bradley zaatakował osiągnięcia marszałka Montgomeryego (szczególnie jego wkład w bitwę w Ardenach).

Został pochowany na Narodowym Cmentarzu w Arlington.