Perfumy

Z Wikipedii

Perfumy (fr. "per fumée" - przez dym) – łączna nazwa kosmetyków, których jedynym zadaniem jest nadawanie różnym obiektom (zwykle ciału człowieka) przyjemnego i długo utrzymującego się zapachu.

Czasami słowo to używane jest także w znaczeniu wyłącznie produktów, w których substancje zapachowe są silnie skoncentrowane, a ilość rozpuszczalnika jest ograniczona do absolutnego minimum.

Perfumy składają się z mieszaniny związków zapachowych, które są nazywane olejkami zapachowymi, środków homogenizujących i wzmacniających oraz rozpuszczalnika, którym zazwyczaj jest etanol lub mieszanina lekkich alkoholi alifatycznych. W zależności od ilości rozpuszczalnika rozróżnia się perfumy właściwe (skoncentrowane), wody perfumowane i wody toaletowe.

Po wylaniu lub wtarciu ich w powierzchnię alkohol szybko paruje, a na powierzchni zostają tylko olejki zapachowe i środki wzmacniające, które powoli są uwalniane do powietrza, powodując wrażenie przyjemnego zapachu.

Spis treści 1 Skład perfum 1.1 Główne składniki 1.2 Skład i opracowywanie kompozycji zapachowej 2 Sławne perfumy w historii

[edytuj] Skład perfum

[edytuj] Główne składniki

Olejki zapachowe pozyskuje się poprzez ekstrakcję i zatężanie czynników zapachowych z wybranych części roślin (oraz rzadziej zwierząt), jak np. kwiat jaśminu, liście mięty itp., lub (obecnie znacznie częściej) poprzez odpowiednie mieszanie syntetycznych związków chemicznych posiadających silny zapach.

W zależności od zawartości olejków zapachowych stosuje się następujące nazewnictwo:

• parfum (perfumy) – 15-30%
• eau de parfum (woda perfumowana) skrót EDP – 10-15%
• eau de toilette (woda toaletowa) skrót EDT – 5-10%
• eau de Cologne (woda kolońska) skrót EDC – 3-5%
• eau fraîche (woda odświeżająca) – 1-3%

Środki wzmacniające to wysoko wrzące, mało lotne związki chemiczne lub naturalne produkty o podobnych własnościach, które same nie posiadają zbyt intensywnego zapachu (bardzo często jest to zapach sam w sobie nieprzyjemny), ale posiadają zdolność wzmacniania zapachu olejków, mniej więcej tak, jak dodawanie soli do potraw wzmacnia inne smaki. Do sztucznych środków wzmacniających zalicza się m.in. merkaptany i aminy o dużej masie cząsteczkowej, zaś do naturalnych kastoreum, ambrę, cybet i piżmo.

Zadaniem środków homogenizujących jest uzyskanie jednolitego, nierozwarstwiającego się roztworu mieszaniny związków chemicznych i olejków, które często nie mieszają się z sobą. Najczęściej stosuje się tu mieszaniny ciekłych tłuszczów pochodzenia naturalnego zwane balsamami. Współcześnie coraz częściej jednak zastępuje się je zupełnie bezwonnymi polimerami o własnościach amfifilowych. Niektóre naturalne środki wzmacniające, takie jak tran czy ambergris, pełnią jednocześnie rolę środków homogenizujących.

[edytuj] Skład i opracowywanie kompozycji zapachowej

Mieszanina olejków + środków wzmacniających jest nazywana często kompozycją zapachową. Kompozycja ta decyduje o specyficznym zapachu, który jednoznacznie kojarzy się z daną marką perfum, jest więc ona ich "istotą" decydującą o walorach użytkowych tego produktu. Jedną i tę samą kompozycję można wykorzystywać później w wielu różnych, "perfumowanych" produktach kosmetycznych.

Kompozycje te są albo silnie strzeżoną przez firmy kosmetyczne tajemnicą, albo są zastrzegane patentami, jako swoisty znak towarowy.

Tworzenie kompozycji zapachowych jest swojego rodzaju sztuką, którą zajmuje się kilkadziesiąt tysięcy ludzi na całym świecie. Ludzie o szczególnych predyspozycjach do tworzenia tych kompozycji nazywają się w branży "nosami". "Nosy" nie posiadają zwykle bardziej wyczulonego węchu od przeciętnych ludzi, lecz raczej mają bardzo rozwiniętą zdolność psychiczną zwaną wyobraźnią zapachową.

Kompozycje zapachowe składają się zazwyczaj z mieszaniny kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu składników, z których część jest pochodzenia naturalnego, a część to syntetyczne związki chemiczne (o tym jakie można przeczytać w artykule zapach). Składniki te dzieli się na tzw. nuty zapachowe: nutę bazową, średnią, i wysoką.

Nuta bazowa to składniki które są najwolniej uwalniane do powietrza. W jej skład wchodzą zazwyczaj środki wzmacniające, które często same w sobie mają raczej nieprzyjemny zapach oraz "najcięższe" składniki olejków zapachowych. Nuta bazowa, jakkolwiek czuje się ją niezbyt intensywnie, ma decydujące znaczenie dla charakteru danej kompozycji. W nucie tej coraz częściej wykorzystuje się też związki chemiczne, które same z siebie nie pachną, ale które w wyniku kontaktu z potem lub wilgocią z powietrza ulegają rozkładowi z wydzieleniem związku pachnącego. W ten sposób można "przemycać" do nuty bazowej składniki, które wcześniej mogły występować wyłącznie w nucie wysokiej.

Nuta średnia, zwana też nutą łączącą lub nutą sercową, składa się ze związków zapachowych o średniej lotności i zwykle dość słabej intensywności zapachu Nuta ta w wielu kompozycjach nie jest w ogóle świadomie odczuwana, ale bez niej kompozycja byłaby niepełna, a nutę bazową i nutę wysoką odczuwałoby się jako dwa, zupełnie odrębne zapachy.

Nuta wysoka składa się ze związków, które są najbardziej lotne i posiadają jednocześnie bardzo intensywny zapach. Nuta ta jest odczuwana świadomie zaraz po otwarciu flakonika z perfumami, ale po wtarciu perfum w skórę nuta ta szybko zanika.

Zapachy w nutach przeplata się często na sposób przypominający tworzenie muzyki lub wierszy. Są więc kompozycje z zapachem wiodącym tworzonym w ten sposób, że we wszystkich trzech nutach część składników ma do siebie zbliżony zapach; kompozycje "rymowane", w których występują dwa lub więcej podobnie pachnące składniki w nucie bazowej i wysokiej, zaś nuta średnia jest ich pozbawiona, oraz najtrudniejsze do skomponowania, ale jednocześnie najbardziej oryginalne, kompozycje "kontrastowe", w których nie ma powtarzających się składników, a zamiast tego są składniki, które są z sobą w ostrym kontraście, który jest niwelowany i uzupełniany przez składniki neutralne.

[edytuj] Sławne perfumy w historii

• 1370 : Aqua Reginae Hungaricae (Woda Królowej Węgier)
• 1380/1948 : Fiori di Capri Carthusia
• 1709 : Eau de Cologne Farina (Johann Maria Farina 1685-1766)
• 1781 : Royal English Leather Creed (James Henry Creed)
• 1872 : Hammam Bouquet Penhaligon's (William Henry Penhaligon)
• 1889 : Jicky Guerlain (Aimé Guerlain)
• 1902 : Blenheim Bouquet Penhaligon's (William Henry Penhaligon)
• 1905 : L'Origan Coty (François Coty)
• 1912 : L'Heure Bleue Guerlain (Jacques Guerlain)
• 1917 : Chypre François Coty (François Coty)
• 1919 : Mitsouko Guerlain (Jacques Guerlain)
• 1919 : Tabac Blond Caron (Ernest Daltroff)
• 1921 : N°5 Chanel (Ernest Beaux)
• 1922 : Nuit de Noël Caron (Ernest Daltroff)
• 1925 : Shalimar Guerlain (Jacques Guerlain)
• 1927 : Arpège Lanvin (André Fraysse)
• 1929 : Soir de Paris Bourjois (Ernest Beaux)
• 1930 : Joy Jean Patou (Henri Alméras)
• 1932 : Tabu Dana (Jean Carles)
• 1932 : Je Reviens Worth (Maurice Blanchet)
• 1934 : Pour Un Homme Caron (Ernest Daltroff)
• 1944 : Bandit Robery Piguet (Germaine Cellier)
• 1944 : Femme Rochas (Edmond Roudnitska)
• 1946 : Ma Griffe Carven (Jean Carles)
• 1947 : Miss Dior Christian Dior (Jean Carles i Paul Vacher)
• 1948 : L'Air du Temps Nina Ricci (Francis Fabron)
• 1956 : Diorissimo Christian Dior (Edmond Roudnitska)
• 1959 : Monsieur Givenchy
• 1959 : Cabochard Grès (Bernard Chant)
• 1960 : Madame Rochas Rochas (Guy Robert)
• 1961 : Calèche Hermès (Guy Robert)
• 1966 : Eau Sauvage Christian Dior (Edmond Roudnitska)
• 1966 : Fidji Guy Laroche (Josephine Catapano)
• 1969 : Calandre Paco Rabanne (Michel Hy)
• 1969 : Chamade Guerlain (Jean-Paul Guerlain)
• 1969 : Ô Lancôme (Robert Gonnon)
• 1971 : N°19 Chanel (Henri Robert)
• 1972 : Diorella Christian Dior (Edmond Roudnitska)
• 1976 : Eau de Soir Sisley, Hubert d'Ornano
• 1976 : First Van Cleef & Arpels (Jean-Claude Elléna)
• 1977 : Opium Yves Saint-Laurent (Jean-Louis Sieuzac)
• 1978 : Azzaro Pour Homme Azzaro (Gérard Anthony, Martin Heiddenreich, Richard Wirtz)
• 1978 : Magie Noire Lancôme (PFW)
• 1978 : Anaїs Anaїs Cacharel (Paul Léget, Raymond Chaillan, Robert Gonnon i Roger Pellegrino)
• 1981 : Must de Cartier Cartier (Jean-Jacques Diener)
• 1981 : Nombre Noir Shiseido (Serge Lutens, Jean-Yves Leroy)
• 1981 : Ombre Rose Jean-Charles Brosseau (François Caron)
• 1983 : Gold Amouage (Guy Robert)
• 1983 : Paris Yves Saint-Laurent (Sophia Grosjman)
• 1984 : Coco Chanel (Jacques Polge)
• 1984 : Paloma Picasso Paloma Picasso (Francis Bocris)
• 1984 : Ysatis Givenchy (Dominique Ropion)
• 1985 : Green Irish Tweed Creed (Olivier Creed)
• 1985 : Poison Christian Dior (Edouard Flechier)
• 1987 : Byzance Rochas (Nicolas Mamounas i Alberto Morillas)
• 1987 : Loulou Cacharel (Jean Guichard)
• 1987 : Nina Nina Ricci (Christian Vacchiano)
• 1988 : Boucheron Boucheron (Francis Deléamont i Jean-Pierre Béthouart)
• 1989 : Samsara Guerlain (Jean-Paul Guerlain)
• 1990 : Cabotine [Grès] (Jean-Claude Delville)
• 1990 : Trésor Lancôme (Sophia Grosjman)
• 1991 : Dune Christian Dior (Jean-Louis Sieuzac)
• 1992 : Angel Thierry Mugler (Olvier Cresp i Yves de Chiris)
• 1992 : L'Eau d'Issey Issey Miyake (Jacques Cavallier)
• 1993 : Jean-Paul Gaultier Jean-Paul Gaultier (Jacques Cavallier)
• 1994 : Tocade Rochas (Maurice Roucel)
• 1995 : CK One Calvin Klein (Firmenich)
• 1995 : Dolce Vita Christian Dior (Pierre Bourdon i Maurice Roger)
• 1995 : Le Mâle Jean-Paul Gaultier (Francis Kurkdjian)
• 2001 : Coco Mademoiselle Chanel (Jacques Polge)
• 2001 : Nu Yves Saint-Laurent (Jacques Cavallier)