Alkohol etylowy

Z Wikipedii

Alkohol etylowy
Ogólne informacje
Nazwa systematyczna	Etanol, etan-1-ol
Inne nazwy	hydroksyetan, alkohol etylowy, alkohol, spirytus
Wzór chemiczny	C2H5OH
SMILES	CCO
Masa molowa	46,06844 g/mol
Wygląd	bezbarwna, klarowna ciecz
Numer CAS	64-17-5
Właściwości
Gęstość i stan skupienia	0,7893 g/cm3 (789,3 kg/m3, 20°C), ciecz
Rozpuszczalność w wodzie	rozpuszczalny
Temperatura topnienia	-114,3°C (158,7 K)
Temperatura wrzenia	78,4°C (351,4 K)
Kwasowość (pKa)	15,9 (H+ z grupy OH)
Lepkość	1,200 mPa·s (20,0°C)
Budowa
Moment dipolowy	1,69 D
Niebezpieczeństwa
Klasyfikacja UE	F - łatwopalny
NFPA 704	3 0 0
Temperatura zapłonu	12°C (285 K)
Temperatura samozapłonu	425°C (698 K)
Zwroty ryzyka	R11
Zwroty bezpieczeństwa	S2, S7, S16
Numer RTECS	KQ6300000
Podobne związki
Pochodne alkoholowe	etanolan sodu
Podobne związki	alkohol metylowy alkohol propylowy alkohol izopropylowy
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków standardowych (25°C, 1000 hPa)

Alkohol etylowy lub etanol to związek organiczny z grupy alkoholi o wzorze C₂H₅OH.

Spis treści 1 Właściwości 2 Otrzymywanie i zastosowanie 3 Reakcja spalania 4 Działanie na organizm człowieka 5 Zobacz też

[edytuj] Właściwości

W temperaturze pokojowej jest to bezbarwna, palna ciecz o charakterystycznej woni i piekącym smaku.

• lepkość dynamiczna 10°C - 1,449cP; 20°C - 1,192cP; 30°C - 0,991cP; 40°C - 0,828cP; 50°C - 0,697cP; 60°C - 0,607cP; 70°C - 0,505cP

Miesza się z wodą w dowolnym stosunku i jako taki jest stosowany jako średniopolarny rozpuszczalnik organiczny.

Mieszanina 95,6% etanolu z wodą jest popularnie nazywana spirytusem. Jest to mieszanina azeotropowa i dlatego nie można uzyskać przez prostą destylację etanolu 100%. Etanol 100% jest nazywany alkoholem absolutnym, a jego otrzymanie wymaga jego ekstrakcji ze spirytusu przy pomocy eteru dietylowego lub benzenu i ponownej destylacji.

Częściej stosowana jest destylacja azeotropowa w układzie: etanol-woda-benzen w wyniku dodania niewielkiej ilości benzenu i oddestylowaniu tworzących się azeotropów. Najpierw wrze potrójny azeotrop: benzen-etanol-woda , później azeotrop: etanol-benzen na końcu zaś (po wydestylowaniu benzenu w układzie benzen-etanol) destyluje czysty bezwodny etanol. Możliwe jest też związanie wody z 95,6% etanolu przez dodanie tlenku wapnia lub bezwodnego: siarczanu(VI) magnezu lub siarczanu(VI) sodu. Bezwodny etanol jest higroskopijny i pochłaniając wodę z powietrza po pewnym czasie przechodzi w 95,6% etanol. Należy więc przechowywać go w pojemnikach szczelnie zamkniętych przed dostępem powietrza.

[edytuj] Otrzymywanie i zastosowanie

Etanol do celów spożywczych otrzymuje się w wyniku fermentacji cukrowej. Źródłem cukrów są zwykle zboża (żyto, pszenica, kukurydza, jęczmień, ryż i in.) oraz ziemniaki i agawa. Etanol spożywczy jest podstawowym składnikiem wszystkich napojów alkoholowych.

Etanol do celów przemysłowych jest też często produkowany poprzez bezpośrednią syntezę z tzw. gazu syntezowego (mieszanina CO, H₂ i H₂O), która jest tańsza od fermentacji i prowadzi do czystszego chemicznie etanolu, jednak w wielu krajach świata użycie etanolu syntetycznego do celów spożywczych jest zabronione. Jest to podyktowane nie tyle względami zdrowotnymi ile chęcią utrzymania tradycyjnego przemysłu spirytusowego i związanych z nim miejsc pracy.

Stosowany jest także do napędzania autobusów. Np. w Słupsku jeżdżą takie autobusy na TEŚCIE, kontroluje je POLITECHNIKA GDAŃSKA.

Etanol jest bardzo tanim w produkcji surowcem i jest jednocześnie stosunkowo niegroźny dla środowiska, dlatego jest dość powszechnie wykorzystywany jako rozpuszczalnik w przemyśle chemicznym.

Wysoka cena prostych napojów alkoholowych (czystych wódek i spirytusu spożywczego) w wielu krajach wynika nie tyle z kosztów jego produkcji, ile z bardzo wysokich podatków nakładanych na te produkty.

Rzeczywisty koszt produkcji 1 l spirytusu to mniej niż 1,5 USD, gdy jest on otrzymywany przez fermentację i poniżej 1 USD jeśli pochodzi z syntezy bezpośredniej.

[edytuj] Reakcja spalania

Etanol jest związkiem łatwopalnym, spala się słabo widocznym niebieskawym stożkowym płomieniem, spalanie alkoholu etylowego przedstawia reakcja: C₂H₅OH + 3O₂ → 3H₂O + 2CO₂↑

[edytuj] Działanie na organizm człowieka

Alkohol etylowy należy do związków chemicznych, które bardzo szybko wchłaniają się z przewodu pokarmowego - już w ciągu 5-10 minut po spożyciu można go wykryć we krwi. W ciągu 15 minut wchłonięciu ulega 50% spożytej dawki. Po pewnym czasie stabilizacji stężenia alkoholu etylowego w tkankach, rozpoczyna się proces jego eliminacji. Jest to w 90% eliminacja enzymatyczna, a w 10% usuwanie w postaci niezmienionej z moczem i powietrzem wydechowym.

Metabolizowanie alkoholu etylowego przebiega w komórce wątrobowej (hepatocycie) przy udziale trzech enzymów. Są to:

• MEOS
• dehydrogenaza alkoholowa
• katalaza

Alkohol etylowy w szczególnym ujęciu jest środkiem odurzającym o działaniu narkotycznym.Jego działanie na ośrodkowy układ nerwowy polega głównie na hamowaniu czynności receptorów NMDA i nasileniu czynności receptorów GABA, a także zwiększeniu wydzielania dopaminy i aktywację układu opioidowego. Wypicie w krótkim czasie już 150-250 g czystego alkoholu etylowego może okazać się śmiertelne, choć nie są to zbyt częste przypadki i zwykle są one uwarunkowane innymi czynnikami takimi jak np. choroby układu krwionośnego.

Działanie etanolu w kategoriach substancji narkotycznej jest zbliżone do działania depresantów. W małych dawkach - rzędu 30-35 ml (duże piwo, dwa kieliszki wódki) wywołuje on stan pobudzenia, przyspieszone bicie serca, rozszerzenie źrenic oczu, zaprzestanie odczuwania zmęczenia i ogólną poprawę nastroju. U zdrowej, młodej osoby, która do tej pory nie spożywała alkoholu, wypicie 100 g czystego etanolu (ok. 1/4 l wódki) powoduje już zwykle stan silnego zamroczenia - objawiający się utratą sprawności ruchowej, problemami z utrzymaniem równowagi, utratą kontroli nad własnymi emocjami. W skrajnych postaciach zamroczenie alkoholowe przejawia się czasami całkowitą utratą świadomości i zanikami pamięci. Spożywanie alkoholu etylowego podczas ciąży może prowadzić do wystąpienia u dziecka alkoholowego zespołu płodowego.

Etanol jest substancją o słabym potencjale uzależniającym. Sporadyczne spożywanie etanolu zwykle nie powoduje uzależnienia, jednak systematyczne jego spożywanie - nawet w niewielkich ilościach - prowadzi często do pełnego, fizycznego uzależnienia. Nagłe odstawienie lub zmniejszenie spożywania alkoholu powoduje wystąpienie objawów zespołu abstynencyjnego, a u ok. 5% alkoholików - majaczenia alkoholowego. Zespół uzależnienia od alkoholu (etylowego) bywa nazywany także alkoholizmem.

Spożycie alkoholu etylowego jest związane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia raka dna jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku i wątroby (w przypadku wystąpienia marskości tego narządu) oraz prawdopodobnie raka piersi, okrężnicy i odbytnicy.

[edytuj] Zobacz też

• denaturat
• bimber, napój alkoholowy
• biopaliwa
• alkohol metylowy, zatrucie alkoholem metylowym
• Substancja psychoaktywna