Z Wikipedii
Pięciornik kurze ziele (Potentilla erecta) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny różowatych. Występuje w Europie i w Azji. W Polsce roślina pospolita na całym obszarze.
[edytuj] Charakterystyka
- Łodyga
- Wzniesiona, podnosząca się lub pokładająca, widlasto rozgałęziona. Wysokość do 30 cm. Cała owłosiona.
- Liście
- Odziomkowe mają długie ogonki i składają się z 3-5 podługowato jajowatych, grubo ząbkowanych listków. Wyrastają one wczesną wiosną, podczas kwitnienia już zwykle obumierają. Liście łodygowe są 3-listkowe, o listkach karbowanych, krótkoogonkowe lub siedzące i mają duże przylistki. Liście są przylegająco owłosione.
- Kwiaty
- Drobne, wyrastają pojedynczo na długich szypułkach z wierzchołków łodygi lub kątów liści. Mają średnicę 1 cm, składają się z 4 płatków (inaczej niż u innych gatunków pięciornika, które mają 5 płatków), kielich 4-działkowy, 16 pręcików i liczne słupki na miseczkowatym dnie kwiatowym. Żółte płatki korony o odwrotnie jajowatym kształcie są na brzegach nieco wycięte. Roślina kwitnie od czerwca do października, zapylana jest przez błonkówki.
- Owoc
- Owocostan składający się z niełupek
- Kłącze
- Czarnobrunatne, grube i zdrewniałe, pokryte węzłami, na przekroju poprzecznym ma czerwoną, gwiaździstą plamę. W smaku gorzkie.
- Biotop, wymagania
- Lasy liściaste i iglaste, miedze, torfowiska, pastwiska. Hemikryptofit występujący zarówno na niżu, jak i wysoko w górach. Wymaga gleb próchniczych i kwaśnych. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Nardo-Callunetea.
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina lecznicza :
- Surowiec zielarski : kłącze (Rhizoma Tormantillae) zawiera dużo garbników (do 20%), poza tym kwasy organiczne, żywice i inne.
- Działanie : ma właściwości ściągające, bakteriobójcze, przeciwbiegunkowe. Wewnętrznie, w postaci odwarów lub nalewek stosuje się do leczenia biegunek, stanów zapalnych przewodu pokarmowego, zatruć. Zewnętrznie używa się do leczenia stanów zapalnych gardła, pochwy, odbytu, sromu, świądu, czyraków, oparzeń skóry (w postaci maści, odwarów, lewatyw).
- Zbiór i suszenie : kłącze wykopuje się jesienią lub wiosną przed rozwojem liści, myje, tnie na kawałki i suszy w temperaturze do 40 ° C.
- Kłącze znajduje zastosowanie także do produkcji niektórych past do zębów.
[edytuj] Ciekawostki
- Dawniej z kłącza wytwarzano barwniki do farbowania tkanin na czerwono i czarno.
[edytuj] Bibliografia
- 1. Činčura, František, Feráková, Viera,Májovský, Jozef,Šomšák, Ladislav i Záborský, Ján. Pospolite rośliny środkowej Europy. Jindřich Krejča, Magdaléna Záborská (ilustracje). Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1990. ISBN 83-09-01473-2.
- 2. Krejča, Jindřich i Macků, Jan. Atlas roślin leczniczych. Warszawa : Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1989. ISBN 8304032813.
- 3. Mazerant-Leszkowska, Anna. Mała księga ziół. Warszawa : Inst. Wyd. Zw. Zawodowych, 1990. ISBN 8320208106.
- 4. Matuszkiewicz, Władysław. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa : Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 8301144394.
- 5. Rutkowski, Lucjan. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa : Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 8301143428.
- 6. Szafer, Władysław i Kulczyński, Stanisław. Rośliny polskie. Warszawa : PWN, 1953.
