Prus
Z Wikipedii
Prus ( Półtora Krzyża, Turzyna, Wiskawa, Wiszczała ) - polski herb szlachecki.
W polu czerwonym półtorakrzyża srebrnego, którego ramię dodatkowe skierowane w lewo, w klejnocie ramię zbrojne srebrne w łokciu zgięte z mieczem w lewo zaniesione
Najwcześniejsze wzmianki:
Po męczeńskiej śmierci Św. Wojciecha w 997 r. wielu Prusów przybyło do Polski i przyjęło chrześcijaństwo. Wśród pierwszych przybyłych byli trzej książęta pruscy, którym król Bolesław Śmiały nadał dobra w pobliżu Krakowa i herb Prusy. Zmiana nazwy na Prus nastąpiła w początkach XV w.
Pierwszy raz pojawia się w źródłach pisanych: 1389 - zawołanie i herb Turzyna; 1407 - proklamacja Wiskała.
Znane są następujące pieczęcie średniowieczne: 1456 - Tomasz Strzempiński, biskup krakowski; 1459 i 1468 - Jan z Pielgrzymowic, podsędek ziemski krakowski.
Albrychowicz, Andrzejewski, Andrzejowski, Augustowski, Baldowski, Bałdowski, Basowicz, Bednarowski, Bednarski, Bednawski, Bereźnicki, Białochowski, Białyszewski, Biestrzykowski, Bluszczyński, Błoński, Bodusławski, Bogdański, Bogurski, Bogusławski, Bolanczski, Boniecki, Bońkowski, Borowski, Brzeński, Bugajski, Butwił, Butwiłowicz, Bysbram, Bystroń, Chladowski, Chocewicz, Chodaszewicz, Chomentowski, Chomętowski, Chrzanowski, Chwałkowski, Cianowski, Ciągliński, Cieszym, Cieszymowski, Cygański, Cytowicz, Czaczkowski v. Cackowski, Dąbrowski, Długojewski, Długojowski, Dobrocieski, Dorohiński, Drogot, Drotkiewicz, Drozdowski, Druszkowski, Durzycki, Dymitrowski, Dzierliński, Dzierżek, Fastowicz, Faszcza, Faszczewski, Frankowski, Frycowski, Gałecki, Garlicki, Gawłowicki, Gębicki, Gladowicki, Gładowski, Głowacki, Głuchowski, Gniewiewski, Gnowski, Gonowski, Gorny, Gostyński, Goworowski, Grabkowski, Groblewski, Grochowalski, Grot, Grzybowski, Grzymisławski, Guda, Gumowski, Gunicki, Gurkowski, Hladowicki, Hurba, Hurkowski, Isajkowski, Jabłonowski, Jabłoszewski, Janowski, Jaras, Jarnutowski, Jaroszewicz, Jaszczewski, Jerzowski, Jezierski, Jeżowski, Juchna, Juchnowski, Julewski, Jurecki, Kaczkowski, Kączkowski, Kamiński, Kełpsz, Kierdanowski, Kierdwanowski, Klecki, Klicki, Kliczkowski, Kliks, Klobar, Kobierski, Kobieski, Kobyliński, Kodziełł, Kołomyjski, Kondracki, Korcicki, Kordek, Korgowd, Korowicki, Korulski, Korycki, Kostecki, Kowalowski, Koźliński, Krasnosielski, Krasnowiecki, Krępiński v. Krępski, Krzyszkowski, Krzywokolski, Krzywokulski, Krzyżakowski, Krzyżankowski, Krzyżewski, Kumelski, Kurczyński, Kwaczyński, Lisicki, Łaszkowski, Łatkiewicz, Łatkowicz, Łatyński, Łaźniewski, Łącki, Łątkiewicz, Łososiński, Maciński, Manowski, Markold, Michalczewski, Michalewicz, Mierzwiński, Miłkowski, Miński, Miszkiel, Mitkiewicz, Mitkowicz, Młyński, Mniszewski, Mocarski, Mokrzewski, Monastyrski, Morelowski, Motowidło, Mroczek, Mroczkowski, Mrozowski, Mruk, Mścichowski, Myk, Nakwaski, Napierkowski, Napiórkowski, Nejman, Niedzielski, Niedziński, Nielepiec, Nielipowicz, Niemczynowicz, Niemczynowski, Noniewicz, Noreyko, Nosakowski, Nossakowski, Obrycki, Obrzycki, Ogilba, Ogrodzieński, Ogrodziński, Olszewski, Olszowski z Olszowy, Opacki, Opolski, Opalenicki, Opaleniecki, Orło, Ormieński, Ormiński, Orzeł, Orzyłowski, Ossowski, Ostrowski, Otocki, Otto, Pajewski, Padkowski, Pakosz, Patkowski, Patocki, Pecner, Petrulewicz, Petrusiewicz, Petryczyn, Pielgrzymowski, Pietrusewicz, Pikuz, Pilski, Piotrowski, Piszczatowski, Plewiński, Płoniański, Płonka, Płonowski, Płoński, Płoski, Płowski, Polikowski, Połomski, Polkowski, Porembiński, Porębiński, Potoczyński, Prus, Prusewicz, Prusiecki, Pruski, Pruss, Pruszanowski, Pruszewski, Przechadzki, Przechocki, Przechowski, Przewłocki, Przewski, Przezdziecki, Przeździecki, Puryszka, Puryszko, Puzyrowicz, Raciborowski, Raczkowski, Radecki, Radomiński, Radwański, Radziątkowski, Radziecki, Raszpiński, Reszkowski, Reymer, Robkowski, Rodowicz, Rodzianko, Rokotowski, Rosochacki, Rosołowski, Rożanka, Różanka, Rudobielski, Rudowski, Rudnicki, Rudziński, Ruwski, Rzeczkowski, Rzeszek, Sas, Siedlecki, Skarga, Skarzeszowski, Skomorowski, Skowron, Skrodzki, Sławek, Słubic, Słubicki, Smolikowski, Smorawski, Snarowski, Sobiecki, Sochaczewski, Spinecki, Spinek, Stępkowski, Stradomski, Strząłkowski, Strowski, Strzelecki, Strzempieński, Strzempiński, Studziński, Stypiński, Suszewski, Szamowski, Szczepanowski, Szepczyński, Szepeciński, Szepeczyński, Szmorawski, Szpinek, Szumanczowski, Szumańczewski, Szumańczowski, Szybalski, Szymanczewski, Ślepczyc, Ślepikowski, Ślepkowski, Świder, Świerczkowski, Świętochowski, Tabaszewski, Tabaszowski, Tobaszowski, Tolstecki, Tołstecki, Trembecki, Trembicki, Trębicki, Truskawski, Turkowski, Turzyński, Urbanowski, Werecki, Wieczffiński, Wierzbicki, Wierzbięta, Wiewiorowski, Więckowski, Wilkoszowski, Windyk alias Wittyg, Wiszniewski, Wiszniowski, Wiśniewski, Wiśniowski, Wittyg, Wokulski, Wołkowiński, Wołowski, Wolski, Wrocz, Wrotnowski, Wrzępski Wysłobocki, Zadzimirski, Zagorowski, Zajączkowski, Zajączkek, Zajkowski, Zalęski, Załęski, Załęski Ślubicz, Zarapaty, Zbierzyński, Zbirzyński, Zdrodowski, Zegadło, Zglenicki, Zglinicki, Zieliński, Zorakowski, Żabka, Żukowski.
Znani herbowni:
Bolesław Prus (Aleksander Głowacki)
Odmiany herbu:
Zobacz też: herbarz, rycerstwo
Bibliografia:
- Szymański, Józef "Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego", Warszawa 1993
- Bobrowicz, Jan Nepomucen "Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S.J. powiększony dodatkami z późniejszych autorów, rękopisów, dowodów urzędowych", Tom I, Lipsk 1839-1846
- Chwalibińska, Jadwiga "Ród Prusów w wiekach średnich", Toruń 1948
- Wittyg, Wiktor "Nieznana szlachta polska i jej herby", Kraków 1908