Raymond Radiguet
Z Wikipedii
Raymond Radiguet (ur. 18 czerwca 1903 – zm. 12 grudnia 1923), francuski pisarz, dramaturg i dziennikarz.
Urodził się w Saint-Maur-des-Fossés, w pobliżu Paryża, w rodzinie karykaturzysty Maurice Radigueta, jako najstarszy z siedmiorga rodzeństwa. W 1917 przeniósł się do miasta, gdzie po zdaniu egzaminów w celu uzyskania stypendium rozpoczął naukę w słynnym liceum Karola Wielkiego. Uznawany za przeciętnego ucznia, oddał się lekturze pisarzy XVII i XVIII wieku, szczególnie zainteresowała go powieść Księżna de Clèves Madame de La Fayette, następnie Stendhal, Marcel Proust, a także poeci: Verlaine, Mallarmé, Arthur Rimbaud, Lautréamont.
W wieku 15 lat porzucił naukę, aby poświęcić się dziennikarstwu i literaturze. Rozpoczął współpracę z czasopismem L’Intransigeant, w którym jego ojciec publikował karykatury. Dołączył do modernistów, nawiązując przyjaźń pisarzami i poetami, takimi jak: André Salmon, Max Jacob, Pierre Reverdy oraz swoim późniejszym wydawcą François Bernouardem, poznał malarzy: Juan Grisa, Picassa i Modiglianiego, spotykał się z młodymi kompozytorami, wśród których byli: Milhaud, Georges Auric, Francis Poulenc i Arthur Honegger. Pod pseudonimem „Rajiky“ opublikował liczne bajki i poezje w rozpoczynającym dopiero swoją działalność czasopiśmie Canard enchaîné.
W 1918 roku poznał Jeana Cocteau, który rozpoznał jego talent, zachęcał go, popierał i pomagał publikować wiersze w awangardowych czasopismach, takich jak: Sic i Littérature. W maju 1920 roku nierozłączni przyjaciele założyli czasopismo Le Coq, z którym współpracowali między innymi kompozytor Georges Auric, malarz Roger de la Fresnay, pisarz Paul Morand i rumuński dadaista Tristan Tzara. Cocteau, według plotki krążącej w tym czasie w Paryżu, był nie tylko mentorem, ale także kochankiem Radigueta, który utrzymywał także kilka dobrze udokumentowanych związków z kobietami. Anegdota opowiadana przez Hemingwaya rozwścieczyła Cocteau, doprowadzając go do oskarżania Radigueta o dekadencję (znanego w paryskich kręgach literackich jako "Monsieur Bébé" – Pan Dzieciak) za schadzki z jedną z modelek: "Bébé est vicieuse. Il aime les femmes." ("Dzidzia jest zepsuta. Kocha kobiety." [Należy zwrócić uwagę na użycie przymiotnika w formie żeńskiej]). Radiguet, twierdzi Hemingway, zaangażował swoją seksualność do osiągnięcia postępów w karierze, będąc pisarzem "który potrafił robić karierę nie tylko za pomocą swojego pióra, ale także ołówkiem (członkiem)."[1][2]
W 1921 Radiguet porzucił chaotyczne żywot i narzucił sobie na dwa lata mocną dyscyplinę. « Nic mniej uporządkowanego niż jego życie zewnętrzne, napisał później Joseph Kessel również jego przyjaciel, i nic bardziej harmonijnego, zrównoważonego, lepiej skonstruowanego i lepiej chronionego niż jego życie wewnętrzne. Może włóczyć się od baru do baru, nie spać całe noce, błądzić od pokoju do pokoju hotelowego, a jego duch pracował ze stałą jasnością, cudowną i pewną logiką.»
Dzięki temu we wrześniu tego roku, w Piquey, z dala od Paryża, gdzie przebywał również Cocteau, zakończył pisanie powieści. Radiguet opublikował tę pierwszą i najsłynniejszą powieść, Le Diable au corps (tyt. pol. Opętanie) na początku 1923 roku. Jest to pisana w pierwszej osobie historia szesnastolatka, przeżywającego romans z młodą mężatką, podczas gdy jej mąż przebywa na froncie. Powieść zaatakowała obowiązujący wówczas heroizm wojenny i wywołała skandal w kraju, który właśnie wyszedł z I wojny światowej. Choć Radiguet zaprzeczył, ustalono później, że historia ta była w dużej mierze autobiograficzna. Krytycy niemile zaskoczeni silną kampanią reklamową towarzyszącą publikacji tej książki (w tym czasie było to coś, co zwykle nie towarzyszyło dziełom o wartości literackiej), przekonali się wkrótce do jakości pisarstwa i trzeźwego, obiektywnego stylu Radigueta.
Jego druga powieść, Le bal du Comte d'Orgel powstała w Lavandou, gdzie przebywał w towarzystwie Cocteau i innych przyjaciół, również opisuje skomplikowane uczucia miłosne. Utwór ten został opublikowany dopiero pośmiertnie w 1924. W wieku 20 lat Radiguet zmarł w 1923 na dur brzuszny, na który zachorował po powrocie z podróży odbytej razem z Cocteau. W reakcji na tę śmierć Francis Poulenc napisał, "Przez dwa dni nie byłem w stanie nic zrobić, tak byłem zaskoczony" (Ivry 1996).
Poza powieściami, napisał również libretto do słynnej opery komicznej Erika Satie Paul et Virgnie oraz komedię w dwóch aktach Les Pélicans'.
W roku 1947 Claude Autant-Lara stworzył film zatytułowany Le diable au corps, na podstawie powieści Radigueta, w którym wystąpił Gérard Philipe. Ukazując się tuż po II wojnie światowej, film wywołał szerokie spory. Pośród kinowych wersji opowieści Radigueta (1946, 1970, 1986, 1989 i 1990),zasłynął film Marco Bellocchio, Il diavolo in corpo z roku 1986, jako jeden z pierwszych należących do kina głównego nurtu, który ukazał seks niesymulowany.
Spis treści |
[edytuj] Dzieła
- Le Diable au corps 1923 - powieść - I wyd. polskie pt. Diabeł wcielony 1925, późniejsze "Opętanie"
- Le bal du Comte d'Orgel 1924 - powieść - wyd pol. 1958 - Bal u hrabiego d'Orgel.
- Les joues en feu - 1920 - poezje [Rozpalone policzki].
Ouvres complètes de Raymond Radiguet, Editions Stock, Paris 1993 - wydanie zbiorowe dzieł pisarza.
[edytuj] Przypisy
- ↑ Thurston, Michael: "Genre, Gender, and Truth in Death in the Afternoon," The Hemingway Review, Spring 1998
- ↑ Ernest Hemingway, Death in the Afternoon, p.71
[edytuj] Linki
Pełen tekst powieści Raymonda Radigueta w języku francuskim [1]
[edytuj] Opracowania
- Ivry, Benjamin (1996). Francis Poulenc. Phaidon Press Limited. ISBN 0-7148-3503-X
